Gezondheid zorgmedewerkers zorgwekkend laag: corona eist zware tol

Zorgmedewerkers maken voor het eerst in vijf jaar zelf minder gebruik van de zorg dan dat ze normaal zouden doen. En dat terwijl uit cijfers blijkt dat het zowel lichamelijk als mentaal slechter met ze gaat. "Een zorgelijke ontwikkeling", noemt stichting IZZ het, die hier onderzoek naar heeft gedaan.

Ruim een derde van de zorgmedewerkers heeft afgelopen jaar verzuimd. Terwijl veel van hen kampen met lichamelijke (75 procent) en psychische klachten (30 procent), daarnaast blijkt uit het onderzoek dat het gebruik van fysiotherapie en psychische zorg is gedaald.

Veel zorgmedewerkers die wel die zorg wilden, lieten zich tegenhouden door minder aanbod van de zorg, een gesloten praktijk, een digitaal consult of angst voor een mogelijke coronabesmetting, schrijven de onderzoekers. Een andere genoemde reden is dat er hulp vanuit collega's of andere ondersteuning vanuit de organisatie werd geboden.

"Deze cijfers zijn zorgelijk. Er is sprake van het niet gebruiken of uitstellen van zorg onder een groep die al lange tijd onder hoge werkdruk staat. Dit blijft voorlopig zo gelet op de inhaalzorg", aldus Anouk ten Arve, programmamanager bij IZZ.

Aanhoudende coronaklachten

In totaal heeft 18 procent van de zorgmedewerkers het afgelopen jaar het coronavirus opgelopen. Opvallend is dat bijna de helft hiervan (47 procent) hier langdurige klachten aan over heeft gehouden. Dat is een kwart meer dan het landelijk gemiddelde.

Zorgmedewerkers Martine Kooi en Dennis Pijnappels kunnen hierover meepraten. Al maandenlang voelen zij nog steeds de nasleep van het coronavirus dat ze hebben opgelopen. Toch voelen zij de drang om weer aan het werk te gaan, terwijl hun lichaam hier eigenlijk nog niet volledig klaar voor is.

Drang om te werken

Martine werkt als autisme expert en herkent zich in het onderzoek: "Ik heb een groot verantwoordelijkheidsgevoel, een hoog arbeidsethos en ik vind m’n werk ook gewoon heel erg leuk. Je hoofd wil van alles, maar je lijf kan dat niet aan", zegt ze tegen Hart van Nederland. Sinds een aantal maanden zit ze noodgedwongen thuis door vermoeidheidsklachten.

Verpleegkundige Dennis probeert na een lange ziekteperiode weer aan het werk te gaan. "Mensen in de zorg melden zich niet ziek, omdat ze hun collega's niet in de steek willen laten. Ze gaan dan over hun eigen grenzen heen. Ik kan ook nog niet volledig mijn werkzaamheden als verpleegkundige vervullen, maar ik wilde wel weer aan de slag", zegt hij.

'Vaccineren belangrijk'

Volgens Anouk ten Arve ligt een oplossing deels bij de werkgever. "Het begint bij inzicht in het probleem. Werkgevers kunnen zelf aangeven wat er speelt en zelf naar oplossingen zoeken." Daarbij benadrukt ze dat een hoge vaccinatiegraad belangrijk is, zodat er minder druk komt te staan op de zorg. "Zo kunnen we met z'n allen een steentje bijdragen."

Daarnaast ziet Ten Arve een taak voor de overheid om meer te investeren in goede en vooral tijdige zorg voor zorgmedewerkers zelf en in initiatieven die meer medewerkers voor de zorg behouden. Ook kan zij de maatschappelijke druk op de zorg helpen verlagen door te blijven communiceren over het belang van vaccinaties en de positieve impact hiervan op de zorgvraag.