Enorme stijging meldingen na gebruik afslankmiddel, Rob belandt in ziekenhuis

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ziet een sterke stijging in meldingen over afslankmiddelen. Waren het er in 2019 nog slechts vijf, in 2024 zijn er tot nu toe al 51 meldingen. Rob en Jolanda Voois hebben aan den lijve de gevolgen ondervonden, vertellen ze in bovenstaande video.

Sociale media staan vol met influencers die afslankmiddelen promoten: een paar pilletjes en je problemen met overgewicht verdwijnen als sneeuw voor de zon. Maar deze schijnbaar makkelijke oplossing kan grote risico’s hebben, zeker als je de verkeerde middelen gebruikt.

Rob en Jolanda Voois weten uit eigen ervaring hoe gevaarlijk afslankmiddelen kunnen zijn. Na het gebruik van afslankpillen van een Amerikaanse farmaceut werden ze allebei ziek. Op het etiket stond dat de pillen “100 procent natuurlijk” waren.

"Toen ik begon met het middel, kreeg ik direct hartkloppingen, en Rob belandde zelfs in het ziekenhuis", vertelt Jolanda. Toen ze contact opnamen met het bedrijf, kregen ze weinig hulp volgens het stel. "Ze verwezen ons door naar de wereld van sprookjes: ze weten zogenaamd van niets", zegt Jolanda.

Ziekenhuisopname

In een brief van het HagaZiekenhuis kreeg Rob het volgende te horen: hij werd "opgenomen vanwege stille icterus en hoge koorts. Bij opname werd afwijkende leverchemie geconstateerd, geduid als toxisch hepatitis bij het gebruik van gewichtsreductie supplementen sinds 6 weken voor opname."

Volgens het ziekenhuis zijn andere oorzaken van de hepatitis uitgesloten. "Er werd snel verbetering van leverchemie geconstateerd na stoppen met de supplementen," aldus het ziekenhuis.

Schimmige praktijken

Volgens voedingstoxicoloog Misha Vrolijk is de populariteit van afslanksupplementen ook een gevolg van de enorme mediahype rondom gewichtsverlies. "Er is onvoldoende toezicht op de supplementenmarkt, en vaak wordt er valse informatie verspreid. Bedrijven adverteren met gezondheidsclaims en voegen stoffen toe die niet op de ingrediëntenlijst staan", aldus Vrolijk.

De regulering van deze middelen is lastig. "Slimme chemici kunnen de wet omzeilen door stoffen die onder de Opiumwet vallen aan te passen tot varianten die (nog) niet verboden zijn", zegt Vrolijk.

Nieuwe wetgeving

De Tweede Kamer pleitte in december 2023 voor een aanpassing van de Opiumwet. Hierdoor zouden nieuwe stoffen die lijken op gevaarlijke stoffen automatisch illegaal worden. Dit zou bijvoorbeeld afgeleiden van amfetamine verbieden. Het wetsvoorstel ligt nu bij de Eerste Kamer ter goedkeuring.

Toch blijft handhaving moeilijk, aldus een woordvoerder van de NVWA: "Veel fabrikanten van illegale afslankpillen zitten buiten de Europese Unie. Daar kunnen we niet tegen optreden. We onderzoeken wel of er Nederlandse verkopers zijn, want schadelijke pillen mogen hier niet verkocht worden."

Onderzoek naar gevaarlijke stoffen

Hoogleraar toxicologie Daan Trouw onderzocht de pillen die Rob en Jolanda hadden gebruikt. Hij vond daarbij een stof die lijkt op crystal meth.

Volgens Trouw is er nog een andere reden voor de toename van meldingen. Steeds meer mensen hebben obesitas en zoeken naar een oplossing. “En laten we eerlijk zijn: een pilletje slikken om af te vallen is gewoon veel makkelijker dan je gedrag aanpassen. Best een zorgelijke ontwikkeling", aldus Trouw.

Volgens de NVWA komt de stijging van meldingen ook deels door hun intensieve communicatie over de risico’s van schadelijke afslankmiddelen. Niet alle meldingen gaan echter over gevaarlijke afslankmiddelen. Sommige klachten hebben betrekking op misleidende claims of afbeeldingen. Ook gaan de meldingen soms over medicijnen zoals Ozempic. Deze klachten worden doorgestuurd naar de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), die verantwoordelijk is voor toezicht op geneesmiddelen.