Politiek
15 mrt 2021, 06:18
Nederland blijft nog zeker tot het einde van deze maand in de huidige lockdown, inclusief avondklok. Ondertussen bereiden gemeenten zich voor op verkiezingen in coronatijd. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.
Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op maandag: 5549, dat zijn er 447 minder dan op zondag
Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op maandag: 2019, dat zijn er 97 meer dan op zondag
Het aantal coronapatiënten op de intensive care op maandag: 564, dat zijn er 10 meer dan op zondag
Aantal sterfgevallen dat is gemeld op maandag: 18, er zijn tot nu toe 16.087 coronadoden geregistreerd
Tot nu toe zijn er naar verwachting 1.832.962 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken
België blijft het coronavaccin van AstraZeneca voorlopig toedienen. Dat heeft de Taskforce Vaccinatie beslist na een advies van de Hoge Gezondheidsraad, waar minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke met spoed om had gevraagd. Ook het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) was bij het overleg betrokken.
Een opschorting, zelfs tijdelijk, is volgens de Belgische experts nadelig voor de vaccinatiecampagne in het algemeen. Volgens de Gezondheidsraad komt het aantal gevallen met bloedstolsels net zo vaak voor bij AstraZeneca als bij het Pfizer-vaccin. Bovendien zijn er geen aanwijzingen dat de gevallen van bloedproppen vaker voorkomen wanneer met AstraZeneca wordt gevaccineerd dan in een niet-gevaccineerde populatie, aldus de Hoge Gezondheidsraad.
Tot en met 5 mei is er geen ruimte voor het organiseren van publieke evenementen. Grote feesten op onder andere Koningsdag (27 april) en Bevrijdingsdag (5 mei) zijn dus niet mogelijk. Zelfs als de coronamaatregelen voor die tijd aanzienlijk versoepeld zouden worden, gaan gemeenten daar tot die tijd geen vergunningen voor afgeven.
Dat hebben de 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen maandag afgesproken met justitieminister Ferd Grapperhaus en coronaminister Hugo de Jonge. Ze willen daarmee duidelijkheid scheppen voor de organisatoren van evenementen, aldus beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen.
"Een groot evenement op poten zetten kost veel voorbereidingstijd. We weten nu niet of een publieksfeest eind april, begin mei mogelijk zal zijn. En in die tijd zijn er normaal gesproken zoveel feestelijkheden dat het hele land de straat op gaat. We vonden daarom dat we nu de knoop door moesten hakken en duidelijk moesten zijn, ook al zouden er dan veel meer vrijheden zijn", zegt Bruls. Tot en met 5 mei zijn dus alleen digitale evenementen mogelijk.
De burgemeesters wilden de periode dat ze geen vergunningen gaan afgeven niet oprekken tot 1 juni of 1 juli. Bruls: "Dat is te ver in de tijd. Als de vaccinaties goed op stoom zijn moet dat een rol gaan spelen in het afschalen van maatregelen, vinden wij. Dan moet de samenleving zich meer en meer openen. Je kan niet doorgaan met alles te verbieden; we moeten ook perspectief bieden. Daarom zijn we heel blij met de proefexperimenten in de FieldLabs. Zo leren we hoe het allemaal wel kan."
Het kabinet gaat de mening van het Veiligheidsberaad verwerken in de routekaart voor de coronamaatregelen. Volgende week neemt het kabinet weer nieuwe besluiten.
Ook Spanje stopt met het toedienen van het coronavaccin van AstraZeneca, meldt de Spaanse radiozender Cadena SER. De voorzorgsmaatregel geldt zeker vijftien dagen.
Steeds meer Europese landen laten het middel uit voorzorg op de plank liggen vanwege meldingen over bloedstolsels bij gevaccineerden. Het gaat om onder meer Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland.
Het Europees geneesmiddelenbureau EMA buigt zich donderdag over het AstraZeneca-vaccin. Dat heeft het EMA in een verklaring gemeld.
Nederland en diverse andere Europese landen zijn voorlopig gestopt met het toedienen van het coronavaccin van AstraZeneca. De landen nemen de maatregel na meldingen dat enkele mensen na vaccinatie te maken kregen met een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes. Onderzoek moet uitwijzen of er een verband is tussen de klachten en het vaccin.
Scholen hebben niet genoeg geld om de ventilatiesystemen te plaatsen die in tijden van corona nodig zijn. De bijdrage van het Rijk is niet genoeg, zeggen de koepelorganisaties van basisscholen (PO-Raad) en middelbare scholen (VO-raad) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Het Rijk heeft vorig jaar 360 miljoen euro beschikbaar gesteld voor betere ventilatie op scholen. Daarvan is 100 miljoen euro uitgekeerd. Als een school een systeem installeert, betaalt het Rijk 30 procent. Gemeenten en schoolbesturen draaien op voor de rest. Die bijdrage "is voor schoolbesturen en gemeenten niet op te brengen", zeggen de drie organisaties. Bovendien kunnen ze dat geld dan niet uitgeven aan personeel.
De PO-Raad, de VO-raad en de VNG vragen het kabinet om rekening te houden met die problemen als ze de resterende 260 miljoen vrijmaken.
Instellingen in de geestelijke gezondheidszorg kunnen de groeiende stroom van kinderen en jongeren met psychische problemen niet meer bijbenen. Er is te weinig personeel, te weinig geld en de wachtlijsten worden steeds langer. Dat signaleert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) na een rondgang bij twintig instellingen.
De IGJ spreekt over "een groeiende groep jeugdigen" waar de mentale problemen door de coronacrisis dermate zijn verergerd dat zij dringend hulp nodig hebben. Zo kampen jongeren en kinderen met verslaving, gedragsproblematiek, eetstoornissen, zelfbeschadiging en gedachtes over zelfmoord. Vooral de toename van kinderen onder de vijftien jaar met ernstige psychische problemen baart de IGJ zorgen.
In januari en februari bezocht de IGJ twintig instellingen, verspreid over zes regio's, die werken met jeugdigen en ouders. Daar vallen jeugd-ggz-instellingen, wijk- en jeugdteams, Veilig Thuis-organisaties, de jeugdgezondheidszorg en kinder- en jeugdartsen onder. Bij de inspectie trof de IGJ onder meer een instelling aan met een wachtlijst met daarop 700 jongeren. Een andere instelling heeft meer dan vijftig wachtenden met een leeftijd onder de achttien jaar voor hulp bij een eetstoornis. En in één regio verblijven jongeren al sinds het najaar van 2020 op een crisisplek, waar eigenlijk een maximale periode van 28 dagen geldt.
De IGJ verwacht dat de vraag naar psychische hulp onder kinderen en jongeren de komende tijd verder zal toenemen.
Frankrijk schort uit voorzorg het gebruik van het coronavaccin van AstraZeneca op. Het land wacht tot het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) dinsdag een oordeel velt over het middel, heeft president Emmanuel Macron maandag gezegd.
Onder meer Italië, Duitsland, Nederland, Ierland en Denemarken hebben het gebruik van het middel al gestaakt na meldingen dat enkele mensen na te zijn gevaccineerd te maken kregen met een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes.
Heel Italië stopt met het toedienen van het coronavaccin van AstraZeneca, meldt de Italiaanse medicijnautoriteit. Hiermee volgt het land onder meer het voorbeeld van Duitsland, Nederland en Denemarken.
De Noord-Italiaanse regio Piëmont schortte zondag al het gebruik van het middel op. Dit gebeurde na het overlijden van een 57-jarige man die gevaccineerd was.
"Een voorzichtige benadering heeft ook risico's", zegt voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) over het tijdelijk stilleggen van de vaccinaties met het coronavaccin van AstraZeneca. Op de vraag of het stilleggen van de vaccinaties mogelijk meer kwaad dan goed doet, antwoordt Kuipers dat "die kans aanwezig is". Zelf zou hij het vaccin zeker wel nemen, als hij ervoor in aanmerking zou komen.
Kuipers zegt begrip te hebben voor het besluit, maar hij hoopt dat het uitstel zo kort mogelijk duurt. "Doe die beoordeling zo snel mogelijk. Zodra je er enig zicht op hebt dat het veilig is, hervat het vaccineren dan", is zijn advies. Als het kan, zou hij het liefst zien dat het vaccin binnen een paar dagen weer zal worden gebruikt.
De voorzitter van het LNAZ is niet verbaasd over meldingen van gezondheidsproblemen onder mensen die zijn gevaccineerd. "Zeker in de categorie 60-plus treden altijd aandoeningen op, ook zonder vaccinatie. Dan denk je bij stollingsproblemen al snel aan 1 op de 10.000 inwoners per maand. Als je 17 miljoen mensen vaccineert, zullen altijd behoorlijk wat mensen in zo'n groep gediagnosticeerd worden."
Tot nog toe zijn vanuit Scandinavië zes gevallen bekend van mensen die kort na hun vaccinatie last kregen van een combinatie van trombose (de vorming van bloedstolsels) én een tekort aan bloedplaatjes. De grote vraag is of er een oorzakelijk verband is tussen de prik en gemelde klachten. Kuipers sluit het niet uit, maar "mogelijkerwijs heeft het helemaal niets met de vaccinatie zelf te maken", zegt hij. Op basis van het lage aantal meldingen had hij "nog twee keer nagedacht" over het besluit om het prikken te staken.
In navolging van onder meer Nederland stopt ook Duitsland voorlopig met het toedienen van het AstraZeneca-vaccin. Het ministerie van Volksgezondheid in Berlijn heeft dat uit voorzorg besloten, melden Duitse media.
Meerdere Europese landen nemen de maatregel na meldingen dat enkele mensen na te zijn gevaccineerd te maken kregen met een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes. Onderzoek moet uitwijzen of er een verband is tussen de klachten en het vaccin.
De horeca heeft inmiddels een vol jaar te kampen met de gevolgen van de coronacrisis en de lockdownmaatregelen. De afgelopen twaalf maanden is in de sector ruim 70 procent minder bier verkocht, melden de Nederlandse Brouwers. De daling was voor de vierde achtereenvolgende maand groter dan 90 procent. Sinds 14 oktober is de horeca gesloten.
De brouwers vrezen voor de toekomst van de horeca en roepen het kabinet op om de routekaart van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) te omarmen en de terrassen zo snel als mogelijk te openen. "Er is veel nodig om deze belangrijke sector er weer bovenop te helpen", zegt directeur Lucie Wigboldus van Nederlandse Brouwers. Het kabinet liet eerder weten dat de terrassen eind maart open zouden kunnen als de coronacijfers het toelaten.
In februari 2021 lag de totale bierverkoop 30 procent lager op jaarbasis. De thuisconsumptie steeg in dezelfde periode met bijna 3 procent.
Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 5549 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat zijn er aanzienlijk meer dan op eerdere maandagen.
In de afgelopen zeven dagen kreeg het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 38.884 meldingen van positieve tests. Dat zijn gemiddeld 5.555 nieuwe gevallen per dag. Dat is het hoogste gemiddelde sinds 18 januari.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is afgelopen etmaal opgelopen tot 2019. Dat is het hoogste aantal sinds 8 februari. In de afgelopen 24 uur is het aantal opgenomen coronapatiënten met 97 gestegen, en dat is de grootste toename in een dag sinds 4 januari.
Verpleegafdelingen behandelen momenteel 1455 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 87 meer dan op zondag. Het aantal patiënten op de intensive cares steeg van 554 naar 564, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
De afgelopen week heeft de politie 5837 boetes opgelegd voor het niet naleven van de avondklok. Dat zijn er iets minder dan de 6014 van de zeven dagen daarvoor. Ook het aantal beëindigde illegale feesten in het weekeinde (53) ligt iets lager dan het aantal van een weekeinde eerder (60).
Daarnaast zijn 95 mensen beboet die het verbod op groepsvorming overtraden, zo maakte de politie maandag bekend. Dat waren er vorige week nog 278.
In totaal kregen 228 personen een waarschuwing omdat ze de coronamaatregelen negeerden, exact evenveel als de week daarvoor.
Temperatuurmetingen aan de poort, bijvoorbeeld van een ziekenhuis, zijn volgens de Federatie Medisch Specialisten (FMS) geen goede methode om mensen te screenen op Covid-19. Koorts kan weliswaar een van de klachten zijn die het coronavirus teweegbrengt, maar dat is waarschijnlijk maar bij een minderheid van de patiënten het geval. Contactloze thermometers leveren bovendien te onbetrouwbare resultaten op.
"Doordat onbekend is of de gemeten temperatuur een onder- of een overschatting is, kan dit leiden tot schijnveiligheid", schrijft een werkgroep die het standpunt heeft opgesteld. Daarin zaten vooral leden van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica (NVKF). Ook de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) was erbij betrokken.
Zorgvakbond NU'91 doet "een dringende oproep" aan de politiek om op een zo kort mogelijke termijn te komen met een alternatief voor het vaccineren van zorgprofessionals. "Wij pleiten ervoor dat deze beroepsgroep prioriteit blijft houden bij het vaccineren. Anders lopen zij alsnog al die tijd het risico om besmet te raken met Covid-19", reageert Stella Salden, voorzitter van NU’91.
Zorgminister Hugo de Jonge besloot het prikken met AstraZeneca tijdelijk te staken. Dat gebeurde nadat mensen na toediening van het vaccin te maken kregen met bloedstolsels (trombose) én een verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Beroepsorganisatie NU'91 is bezorgd dat de bereidheid om te vaccineren onder zorgmedewerkers nu verder afneemt.
Volgens voorzitter Salden kwamen er de laatste tijd al veel vragen binnen over AstraZeneca. "Deze gingen met name over of het wel voldoende bescherming bood ten opzichte van de andere vaccins en tegen mutaties van het virus. Het is daarom van belang dat er snel meer duidelijkheid komt. Vaccineren zal noodzakelijk blijven om uit deze pandemie te komen", aldus Salden.
De beroepsorganisatie voor zorgprofessionals benadrukt dat de veiligheid van zorgmedewerkers altijd voorop moet staan en dat iedereen een vrije keuze heeft om zich te laten vaccineren.
Wanneer het coronavaccin van AstraZeneca weer mag worden gebruikt, zullen er meer afspraken worden ingepland om de achterstand weg te werken. Huisartsen en GGD'en krijgen dan extra doses geleverd, laat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) weten. De GGD'en zeggen dat ze genoeg mensen op de vaccinatielocaties hebben om de extra prikken toe te dienen en "de opgelopen vertraging versneld in te halen".
Alle afspraken voor de komende twee weken worden afgezegd. In elk geval tot en met 28 maart wordt het coronavaccin van AstraZeneca niet toegediend. Voor de periode daarna worden nog geen nieuwe afspraken ingepland, omdat het mogelijk is dat die afspraken over twee weken ook allemaal afgezegd moeten worden.
GGD'en geven het coronavaccin van AstraZeneca aan mensen die in verpleeghuizen, revalidatiecentra en de gehandicaptenzorg werken. Huisartsen geven het aan 60- tot 64-jarigen en aan mensen met het syndroom van Down, morbide obesitas of ademhalingsproblemen. Verder dienen instellingsartsen het vaccin toe aan mensen die in de geestelijke gezondheidszorg werken en aan hun cliënten.
De GGD'en moeten nu 43.000 afspraken annuleren. Het is niet mogelijk om die mensen zomaar een ander beschikbaar vaccin te geven, van Pfizer/BioNTech of Moderna. "Er is schaarste, het is niet zo dat er een grote voorraad klaarstaat. Wat we ingepland hadden, is alles wat er de komende weken beschikbaar is", aldus het RIVM.
De callcenters van de GGD hebben het maandag erg druk met mensen afbellen. "We merken ook dat mensen veel vragen aan ons stellen. Mensen die al een keer gevaccineerd zijn en zich afvragen of ze de tweede prik wel op tijd krijgen", zegt een woordvoerster van de overkoepelende GGD GHOR Nederland. Vooralsnog heeft de prikpauze nog geen directe gevolgen voor hen. Het vaccin van AstraZeneca is half februari voor het eerst in Nederland toegediend en de herhaalprik is na twaalf weken, dus op zijn vroegst half mei.
Mensen die een prik van AstraZeneca hebben gehad, en die onverwachte of onbekende klachten krijgen, wordt geadviseerd direct contact op te nemen met een arts. Als voorbeeld worden "kleinere blauwe plekjes" (puntbloedingen) in de huid genoemd.
De gemelde combinatie van gezondheidsklachten die aanleiding gaf om ook in Nederland tijdelijk te stoppen met het coronavaccin van AstraZeneca, is heel specifiek en zeldzaam. Enkele Scandinaviërs kregen in de dagen na hun prik last van ernstige bloedstollingen én een tekort aan bloedplaatjes. Terwijl bloedplaatjes juist nodig zijn om het bloed te laten stelpen bij verwondingen. "Dat is inderdaad tegenstrijdig", beaamt voorzitter Ton de Boer van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). "Het is een heel zeldzaam en typisch beeld."
De Boer wijst erop dat deze combinatie van klachten in zeldzame gevallen kan voorkomen bij mensen die het trombosemedicijn heparine gebruiken. Tot nog toe is de combinatie van ernstige trombose (stolselvorming) en zogeheten trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes) zes keer gemeld na een coronaprik van AstraZeneca, in Denemarken en Noorwegen. "Dat zijn heel weinig meldingen, er zijn al 17 miljoen mensen mee gevaccineerd", merkt De Boer op. Hij benadrukt dat het "nog absoluut niet zeker is dat het door het vaccin komt".
Toch adviseerde het CBG zondagavond het gebruik van het AstraZeneca-vaccin tijdelijk stil te leggen. Dat advies heeft te maken met de ernst van de klachten, die op korte termijn nader worden onderzocht door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Het CBG handelt ook uit voorzorg om het vertrouwen in de vaccinaties hoog te houden. "Er ontstaat een verwarrende situatie als sommige landen stoppen en andere doorgaan, dat is niet goed voor het vertrouwen", zegt De Boer.
Trombose en trombocytopenie kunnen ernstige gevolgen voor de gezondheid hebben. Bij trombose raakt een bloedvat verstopt door een stolsel. Dit kan leiden tot doorbloedingsstoornissen van weefsels en organen. Als een stolsel losschiet uit de aderen, kan het bijvoorbeeld leiden tot een longembolie. Dan gaat er minder bloed naar de longen en kan de patiënt minder zuurstof opnemen. Het kan levensbedreigend zijn.
Bij trombocytopenie is het probleem juist dat het bloed niet goed stelpt bij een bloeding. Dat is problematisch als iemand een verwonding oploopt, want dan heelt de wond niet. "Daarnaast kunnen puntbloedingen ontstaan, dat zijn hele kleine bloedinkjes in de huid, een soort blauwe plekken", legt de CBG-voorzitter uit. Hij is zelf arts, klinisch farmacoloog en epidemioloog en kent de materie goed.
"Laten we het nu eerst goed uitzoeken. Het PRAC (comité van het EMA, red.) gaat daarmee aan de slag. Hopelijk kunnen zij snel duidelijkheid geven", besluit De Boer.
Branchevereniging van zorgorganisaties ActiZ heeft begrip voor het besluit van zorgminister Hugo de Jonge om het prikken met AstraZeneca tijdelijk te staken. "We snappen dat de minister het zekere voor het onzekere neemt, we wachten het even af. Maar we zijn hier wel zeer bezorgd over", reageert een woordvoerder van de organisatie.
Hij wijst erop dat het besluit vooral medewerkers in de thuiszorg treft. "Die stonden klaar voor het AstraZeneca-vaccin. Het is natuurlijk wel zaak dat deze medewerkers zo snel mogelijk worden gevaccineerd, helemaal nu het aantal besmettingen weer oploopt en de derde golf boven de markt hangt", aldus de zegsman. "Maar het is nu even niet anders, laten we hopen dat er snel duidelijkheid komt."
De woordvoerder kon niet zeggen of zorgmedewerkers tussentijds met andere vaccins ingeënt kunnen worden. "Laten we even wachten wat hier uitkomt, voordat we overstappen op alternatieven."
Vervroegd stemmen op maandag 15 en dinsdag 16 maart is vooral bedoeld voor risicogroepen, zo heeft de overheid in de afgelopen tijd steeds gecommuniceerd. Maar andere kiezers mógen hun stem wel uitbrengen en dat deed onder meer Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen en voorzitter van het Veiligheidsberaad van burgemeesters. Hij stemde maandagmorgen al in zijn gemeente.
Nijmegen vindt het belangrijk om aan te geven dat stemmen op maandag, dinsdag of woensdag voor iedereen mogelijk is en niet alleen voor kwetsbare groepen. De gemeente heeft daarom ook extra veel stembureaus alvast geopend, aldus een woordvoerder. Nijmegen moest minimaal tien stembureaus openen om mensen uit kwetsbare groepen de gelegenheid te geven coronaproof te kunnen stemmen, maar opende er maandag dertig.
Woensdag telt de stad een kleine tachtig stembureaus. Bruls noemt de extra stemdagen vanwege de coronacrisis "een hele goede vondst, waar iedereen gebruik van kan en mag maken." Om die mogelijkheid te benadrukken ging hijzelf maandagochtend vroeg al stemmen. Hij koos daarvoor het stembureau dat ditmaal bij wijze van proef extra voorzieningen heeft voor mensen met een auditieve beperking.
Nijmegen heeft ook een druktemeter ontwikkeld voor de verkiezingen. De druktemeter op de site van de gemeente houdt voortdurend bij waar het erg druk is, zodat een kiezer naar een ander stembureau kan gaan. Het uitbrengen van zijn stem was voor Bruls "een heel bijzonder moment. Ik heb nog nooit op een maandag gestemd", aldus de CDA'er.
De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) noemt het verstandig dat het kabinet de vaccinaties met het coronavaccin van AstraZeneca tijdelijk stillegt. "Het is goed om twee weken pauze te hebben. Huisartsen krijgen vragen van hun patiënten en willen een helder verhaal hebben", reageert een woordvoerder van de vereniging op het besluit. In praktische zin heeft het stilleggen van de inentingen vooral gevolgen in Gelderland: in die provincie zouden huisartsen maandag beginnen met het toedienen van het vaccin.
Huisartsen prikken inwoners in de leeftijdscategorie van 60-64 jaar, mensen met het syndroom van Down en mensen met morbide obesitas met het middel van AstraZeneca. Bij de huisartsen worden de schaarse doses van het vaccin per provincie verspreid. Het begin werd gemaakt in Zeeland, daarna volgden Noord-Brabant en Limburg en nu zou dus Gelderland aan de beurt zijn. "We hebben gisteravond een alert gestuurd naar de huisartsen in Gelderland." Zij moeten alle afspraken afzeggen. "Utrecht en Flevoland zouden daarna aan de beurt zijn, daar worden de bestellingen die er nu uit zouden gaan stilgelegd", vertelt de woordvoerder.
De LHV verwijst voor vragen over de betrouwbaarheid van het middel naar instanties als het ministerie van Volksgezondheid en de Gezondheidsraad. "Huisartsen gaan daar niet over, maar hebben wel een rol in de informatievoorziening", aldus de woordvoerder. De artsen krijgen sinds eind vorige week meer vragen over het vaccin van AstraZeneca. Toen staakten diverse Europese landen al tijdelijk het gebruik. Ze willen eerst zeker weten dat enkele ernstige trombosegevallen niet door het middel zijn veroorzaakt.
In Nederland viel zondagavond het besluit om tijdelijk te stoppen met AstraZeneca. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) adviseerde daartoe na zes meldingen uit Denemarken en Noorwegen over mensen die na de prik een combinatie van ernstige stolselvorming (trombose) én een verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) kregen.
"Er is vooralsnog geen oorzakelijk verband aangetoond tussen het vaccin en deze meldingen. Het advies om te pauzeren is uit voorzorg, totdat er meer duidelijkheid is", benadrukt het CBG.
Bijwerkingencentrum Lareb heeft in Nederland tien meldingen ontvangen over het AstraZeneca-vaccin, "waarbij mogelijk trombose- of embolievorming een rol hebben gespeeld".
Seniorenorganisatie ANBO vindt het verstandig dat de afspraken voor het inenten met het AstraZeneca-vaccin voorlopig zijn opgeschort. "Eerst moet alles rustig op een rijtje worden gezet en de meldingen goed worden onderzocht. Voor alles moeten we onrust voorkomen en als blijkt dat er wat mis is, dan heb je op tijd de boel stil gezet"', aldus de ouderenbond.
Het prikken met AstraZeneca is tijdelijk gestaakt omdat er meldingen zijn van mensen die na toediening van het vaccin te maken kregen met bloedstolsels. Aanvankelijk zag Nederland daarin geen reden tot zorg, omdat trombose heel veel voorkomt.
"Natuurlijk willen de 60 tot 65-jarigen graag zo snel mogelijk gevaccineerd worden, maar de twee weken vertraging moeten we voor lief nemen", aldus ANBO. De belangenorganisatie roept zorgminister Hugo de Jonge op om te kijken of door een herverdeling van de vaccins de periode dat deze ouderen niet worden ingeënt zo kort mogelijk kan zijn.
De Zweeds-Britse farmaceut AstraZeneca blijft in nauw contact met de gezondheidsautoriteiten over het coronavaccin dat vanaf maandag tijdelijk niet meer wordt gebruikt in Nederland. De farmaceut stuurde zondagavond nog een veiligheidsrapportage naar het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Een woordvoerster van AstraZeneca zegt maandag dat het bedrijf voorlopig moet wachten op een beoordeling van het CBG. "De beslissing is niet aan ons. We respecteren de voorzorgsmaatregel en hebben onze medewerking toegezegd. Daarom hebben we zondag ook ons onderzoek gedeeld."
Volgens de farmaceut heeft een analyse van de gegevens van meer dan 17 miljoen mensen die in Europa het coronavaccin kregen "geen aanwijzingen opgeleverd voor een verhoogd risico op longembolie, diepe veneuze trombose (DVT) of trombocytopenie, in een bepaalde leeftijdsgroep, geslacht, batch of in een bepaald land".
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) maakte zondagavond bekend dat er voorlopig niet meer wordt ingeënt met het middel van AstraZeneca, vanwege een mogelijk verhoogd risico op stolselvorming (trombose) en een verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie).
"Tot dusver zijn er in de EU en het VK 15 gevallen van DVT en 22 gevallen van longembolie gemeld bij degenen die het vaccin kregen (stand van zaken op 8 maart). Dit is veel lager dan verwacht mag worden bij een algemene populatie van deze omvang en dit is vergelijkbaar met andere goedgekeurde COVID-19-vaccins", aldus AstraZeneca in een verklaring.
Tandartsen staan te trappelen om te helpen bij het vaccineren tegen het coronavirus. Ze hebben ervaring met prikken en beschikken over de infrastructuur om snel aan de slag te gaan. Dat zegt de KNMT, beroepsorganisatie van tandartsen, in de BNR Ochtendspits. De organisatie deed bij het ministerie van Volksgezondheid eerder al een aanbod om mee te helpen, maar zegt dat daarvan geen gebruik is gemaakt.
Volgens Henk Donker, bestuurslid van de KNMT, kan een tandartsenpraktijk in hoog tempo het patiëntenbestand vaccineren, omdat de benodigde infrastructuur aanwezig is. Daarnaast stelt hij dat tandartsen uitstekend in staat zijn om de vaccinaties veilig toe te dienen. "Tandartsen hebben veel ervaring met injecteren. Een verdoving geven in de onderkaak is veel lastiger dan een eenvoudig prikje in een bovenarm."
De FNV wil dat er een fonds van de overheid komt voor zorg- en welzijnsmedewerkers die grote persoonlijke schade ondervinden van een coronabesmetting.
Van de medewerkers die in de eerste golf, in het voorjaar van 2020, Covid-19 opliepen, zegt 90 procent nog klachten te ondervinden. Ruim een kwart, 27 procent, heeft financiële gevolgen of verwacht die, aldus de FNV verwijzend naar een enquête van de bond en KRO-NCRV’s tv-programma Pointer onder ruim 3600 zorgverleners. Volgens Pointer wil ruim de helft (55 procent) van de deelnemers aan het onderzoek compensatie voor financiële schade voor de getroffen collega's.
Een meerderheid van 57 procent van de besmette medewerkers denkt de infectie op het werk te hebben opgelopen. In de verzorgings- en verpleeghuizen denkt zelfs bijna driekwart op het werk besmet te zijn geraakt.
"Vooral tijdens de eerste coronagolf heeft de overheid onvoldoende verantwoordelijkheid genomen en waren er te weinig beschermingsmiddelen beschikbaar", zegt Kitty Jong, vicevoorzitter van de FNV. "Bovendien hebben wij bij het ministerie van VWS maandenlang gewezen op de onduidelijke richtlijnen van het RIVM, waarachter minister Van Ark en haar voorgangers zich steeds verschuilden. Veel werkgevers weigerden hun medewerkers van de nodige beschermingsmiddelen te voorzien, als zij hier wel om vroegen, omdat dat volgens de toen geldende richtlijnen niet noodzakelijk was."
De FNV wil dat de tegemoetkoming vanuit het fonds vergelijkbaar is met die voor de schildersziekte en voor asbestslachtoffers, maximaal 20.000 euro per getroffene. Er is overigens al een particulier fonds van stichting ZWiC (Zorg na Werken in Coronazorg), waaraan het kabinet heeft bijgedragen.
Pointer wordt maandagavond om 22.30 uur door KRO-NCRV uitgezonden via NPO2.
De Rode Kruis Hulplijn, op 16 maart vorig jaar geopend toen de coronacrisis begon, wordt nog dagelijks zo’n vijftig keer gebeld. Inmiddels zijn er volgens het Rode Kruis al meer dan 30.000 telefoontjes over corona en daaraan verwante onderwerpen ontvangen.
Na vooral veel praktische vragen in het begin merkt Het Rode Kruis dat mensen nu vooral een luisterend oor nodig hebben. "Zij voelen zich vaak eenzaam en een gesprek met een hulpverlener van de Hulplijn zorgt dan voor wat verlichting of biedt concrete hulp."
Doordat de Hulplijn (070-4455888) gekoppeld is aan het ‘Let op Elkaar Netwerk’ kunnen na een belletje door het hele land ook vrijwilligers worden ingeschakeld om bijvoorbeeld boodschappen te doen of medicijnen op te halen. Ongeveer 12 procent van de gesprekken levert zo’n concrete hulpvraag op, bijvoorbeeld ook naar de mogelijkheid om iemand naar de teststraat of priklocatie te brengen.
Maar vaker draait het dus uiteindelijk om eenzaamheid. "Ook valt het op dat er mensen zijn die Het Rode Kruis bellen, omdat zij moeite hebben met de digitalisering van de samenleving. Veel communicatie is digitaal en als je geen computer of smartphone hebt of daar niet mee om kunt gaan, is dat een probleem. Alternatieven zijn lastig te vinden, ook omdat buurthuizen of bibliotheken gesloten zijn", zegt Het Rode Kruis.
Voor anderstaligen biedt het Rode Kruis WhatsApp-Hulplijnen in het Turks (06-48158053), Arabisch (06-48158055), Tamazight (06-48158055), Chinees (06-48158057), Portugees (06-48158083) en sinds vorige week is er ook een Poolse WhatsApp-Hulplijn (06-48158064).
De regering van Curaçao vervroegt voor een tweede keer in korte tijd de avondklok vanwege de snelle stijging van het aantal coronabesmettingen op het eiland. Dit weekend alleen al ging het om 150 nieuwe besmettingen. Daarmee waren op zondag zeker 373 mensen besmet met het coronavirus. Een week eerder waren dat er nog 112. De stijging komt volgens de overheid vooral door de agressieve, Britse variant.
Op 8 maart werd de avondklok al twee uur vervroegd, van middernacht naar 22.00 uur. Per 15 maart gaat de avondklok om 21.00 uur in. Deze duurt tot 04.30 uur. Daarnaast is er voor publieke bijeenkomsten een maximum gesteld van 25 personen. Dat zal vooral op 19 maart een rol spelen als er verkiezingen voor een nieuw parlement worden gehouden. Die gaan volgens minister-president Eugene Rhuggenaath zeker door.
Ook is onder meer bepaald dat restaurants niet meer dan 25 personen op hetzelfde moment binnen mogen hebben, aan tafels is een maximum van vier personen gesteld. Alle horeca moet om 20.00 uur dicht en privé mogen niet meer dan vijf mensen bij elkaar komen. Bedrijven wordt opnieuw op het hart gedrukt werknemers zoveel mogelijk thuis te laten werken. Volgens de overheid is het noodzakelijk om de strengere maatregelen te nemen, om zo verdere verspreiding te voorkomen.
Het Veiligheidsberaad van de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio vergadert maandagmiddag digitaal. Dat is afgesproken omdat het maandag ook de eerste dag van de verkiezingen voor de Tweede Kamer is. Voor sommige burgemeesters zou de reis naar de gebruikelijke vergaderplek in Utrecht op die dag te veel tijd kosten, aldus een woordvoerster van het beraad.
Coronaminister Hugo de Jonge en justitieminister Ferd Grapperhaus schuiven eveneens digitaal aan. De burgemeesters gaan het met De Jonge hebben over het wetsvoorstel voor een quarantaineplicht voor reizigers die terugkeren uit een land met een hoog besmettingsrisico. Tot nu toe geldt in zulke gevallen een dringend advies voor quarantaine. Als de afzondering verplicht wordt kunnen overtreders een boete krijgen. De burgemeesters willen onder andere meer weten over de handhaving van de plicht.
Ook het 'toegangstesten' en de app waarmee mensen kunnen aantonen dat ze geen coronavirus bij zich dragen komen in het beraad met De Jonge aan de orde. De burgemeesters hebben daarnaast hun mening gegeven over de snelheid waarmee er meer mogelijk is in de samenleving en bespreken dat met beide bewindslieden. Beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen, geeft na afloop van de digitale vergadering een toelichting.
Het besluit om in de komende twee weken, tot en met zondag 28 maart, geen prikken te zetten met het vaccin van AstraZeneca, betekent dat er bijna 289.000 prikafspraken afgezegd worden. Dat blijkt uit cijfers van het Coronadashboard van de Rijksoverheid.
Huisartsen worden zo snel mogelijk op de hoogte gebracht van het besluit van het ministerie van Volksgezondheid om uit voorzorg voorlopig te stoppen met het toedienen van het vaccin van AstraZeneca. Zij zullen daarna zelf contact opnemen met hun patiënten om eventuele prikafspraken te annuleren, zegt een woordvoerder van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Hoeveel afspraken de huisartsen de komende twee weken hadden staan, is vooralsnog niet bekend.
De Stichting Nationaal Programma Grieppreventie is zondagavond begonnen per regio de huisartsen te informeren. De woordvoerder van de LHV laat weten dat ook onder de huisartsen steeds meer vragen leefden over mogelijke bijwerkingen van het AstraZeneca-vaccin.
Hart van Nederland/ANP
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.