'Laf' en 'doodzonde': minister Adema stemt niet over landbouwgif glyfosaat

Nederland brengt vrijdag geen stem uit als lidstaten van de Europese Unie besluiten of onkruidverdelger glyfosaat nog tien jaar langer mag worden gebruikt. Dat meldde landbouwminister Adema dinsdag in een Kamerbrief. Kamerleden en betrokken organisaties reageren woedend en teleurgesteld.

Over het bestrijdingsmiddel bestaan zorgen dat het mogelijk kankerverwekkend is en de ziekte van Parkinson kan veroorzaken, maar Adema zegt dat hier geen bewijs voor is. "Wij hebben de minister tig keer gewezen op de gevaren van dit giftige middel, maar hij slaat al onze waarschuwingen in de wind", zegt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong.

"Hij had stelling kunnen nemen tegen glyfosaat maar laat nu de mensen in de land- en tuinbouw en omwonenden van boerenbedrijven en kwekerijen gewoon barsten." Volgens Natuur & Milieu laat Adema "een kans liggen om de natuurinclusieve landbouw een grote stimulans te geven".

Parkinsonpatiënten teleurgesteld

Directeur van de Parkinson Vereniging noemt het besluit een grote teleurstelling voor veel mensen met de ziekte van Parkinson. "Zij voelen zich niet serieus genomen door minister Adema wat betreft het leed dat glyfosaat bij hen heeft veroorzaakt."

"Ik heb vroeger bollen gepeld en dat is de link naar Parkinson, want verder heeft niemand het in mijn familie", zegt een van de patiënten die dinsdag aanwezig was bij het commissiedebat:

1:46

Parkinsonpatiënten over besluit glyfosaat: 'Het is gif en het moet verboden worden'

Geen bewijs zonder onderzoek

GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren en D66 zijn laaiend op demissionair minister Adema. Ze vinden dat hij de Kamer "schoffeert" door hun wens om tegen te stemmen naast zich neer te leggen.

"We kunnen dit niet over onze kant laten gaan", fulmineerde Laura Bromet (GroenLinks-PvdA) in het Kamerdebat over gewasbeschermingsmiddelen. PvdD-Kamerlid Eva Akerboom riep de minister "nog één keer op" om tegen de verlenging te stemmen. "We moeten constateren dat we een minister zonder lef hebben. Dit is hét moment om tegen te stemmen."

Tjeerd de Groot (D66) snapt er niets van dat de minister zich niet tegen de verlenging gaat uitspreken, mede gezien de aanwijzingen dat glyfosaat ernstige gezondheidsschade kan veroorzaken, zoals de ziekte van Parkinson. "Er is inderdaad geen bewijs, omdat er geen onderzoek naar is gedaan", zei De Groot op de kritiek van CDA, VVD, SGP, BBB en SGP dat het aan hard bewijs ontbreekt.

"We nemen hun zorgen wel serieus, daarom starten we met een onderzoek om te kijken of er een direct verband is tussen glyfosaat en Parkinson. Als dat verband wordt aangetoond stoppen we direct", zei Adema dinsdag tegen Hart van Nederland.

Genuanceerd standpunt

Deze vier fracties - die voor verlenging van het gebruik zijn - vinden dat de Kamer zich niet moet bemoeien met de mogelijke gevaren voor de volksgezondheid. De Kamer moet vertrouwen op adviezen van instellingen die daarvoor in het leven zijn geroepen.

"Onderbuikgevoelens" en "vermoedens" zijn slechte raadgevers, zei CDA-Kamerlid Eline Vedder. Deze instellingen zien geen "kritieke zorgpunten", schreef Adema eerder dinsdag aan de Kamer.

Adema schreef dat er behalve gegronde vermoedens geen sluitend wetenschappelijk bewijs is voor gezondheidsschade door glyfosaat. De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) heeft 2400 wetenschappelijke studies onderzocht en komt geen "kritieke zorgpunten" tegen, zegt Adema. Hij benoemt ook dat boeren geen goede alternatieven zien voor het bestrijdingsmiddel.

Landbouworganisatie LTO vindt dat het kabinet terecht kiest voor een "genuanceerd standpunt". Zolang middelen als veilig beoordeeld worden, mogen deze gebruikt worden in de Nederlandse landbouw, vindt de organisatie. "Tegelijkertijd maken wij ons ook zorgen over nieuwe signalen dat (een mix van) gewasbeschermingsmiddelen mogelijk het risico op neurologische aandoeningen als Parkinson kan vergroten. Ook wij roepen op om hier zorgvuldig onderzoek naar uit te voeren."

Hart van Nederland / ANP