LIVEBLOG: Versperde snelwegen, fikkende hooibalen en barbecueënde boeren

Welkom in het liveblog over de protestacties van de boeren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Het is 'D-Day' voor de boeren. In de Tweede Kamer werd namelijk gestemd over de stikstofplannen van minister Van der Wal. Het voorstel om de stikstofplannen van tafel te halen kreeg echter geen meerderheid van de stemmen. Dat heeft boeren doen besluiten door te gaan met de protestacties. In dit liveblog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

Hart van Nederland was live bij de boeren voor de Tweede Kamer in Den Haag. Gemist? Bekijk de livestream hieronder terug.

Update 22:59 - Boeren protesteren bij huis stikstofminister Van der Wal

Tientallen boeren met trekker hebben dinsdagavond voor de tweede keer deze week een bezoek gebracht bij de woning van minister Christianne van der Wal in Hierden.

Ze duwden een politieauto opzij zodat tractoren de straat in konden rijden. De minister is niet thuis, aldus de woordvoerder. Het is de tweede dag op rij dat boeren betogen tegen het stikstofbeleid bij het woonhuis van de minister.

Op Twitter is te zien hoe boeren de toegangsweg naar haar huis betreden en hooibalen op de weg neerleggen. De agenten hadden volgens De Stentor de toegang tot de woning afgezet, maar niet veel later wisten ze langs de blokkade te komen. Een hakselaar blaasde hooi op het terrein van de minister.

De woning van de minister wordt beveiligd sinds het bezoek van de boeren op 10 juni, dus helemaal tot woning zijn de boeren niet gekomen. De Stentor meldt dat agenten paraat staan met wapenstokken.

Politiechef Willem Woelders reageert bij Op1 op het bezoek van de Boeren aan huis van Van der Wal. Hij noemt het onacceptabel wat er gebeurt en vooral intimiderend.

Update 22:29 - Boeren protesteren bij distributiecentrum Boni

Een groep van tientallen boeren blokkeert dinsdagavond het distributiecentrum van de Boni in Nijkerk. Ze zijn boos en proberen een statement te maken. Boeren hebben de weg voor het distributiecentrum afgesloten.

Vrachtwagens kunnen niet weg bij het distributiecentrum en staan vast. Op de protestactie komen veel mensen af. De boeren hebben het gezellig en staan zelfs te barbecueën.

Beeld: SPS Media

Beeld: SPS Media

Update 22:01 - Boeren heffen blokkade Slot Loevestein op na gesprek

Een groep boeren heeft dinsdagavond met tractoren de toegangsweg voor de poort bij Slot Loevestein in de gemeente Zaltbommel ongeveer twee uur lang geblokkeerd, zo meldt een woordvoerder van het kasteel. Gemeenteraadsleden waren in het kasteel aanwezig voor een presentatie en konden niet meer vertrekken. Na een gesprek met twee raadsleden besloten de boeren te vertrekken.

De actie was volgens Slot Loevestein een verwijzing naar de geschiedenis van het kasteel als staatsgevangenis. "Namens de gehele agrarische sector Bommelerwaard nemen wij u ludiek en symbolisch gevangen in één van de oudste gevangenissen van Nederland", luidt een tekst die door de demonstrerende groep aan de mensen in het kasteel zou zijn overhandigd.

Ook staat Slot Loevestein in een Natura 2000-gebied, waar strenge stikstofregels gelden.

Update 21:58 - Boeren blokkeren kruispunt N247 bij Amsterdam

Een groep boeren heeft de N247, die loopt van Amsterdam naar Purmerend, bezet met 30 tot 35 trekkers. Dit bevestigt de politie na berichtgeving van NH Nieuws. Op beelden is te zien dat de boeren bij het kruispunt van de N247 met de N235 in het gebied Landelijk Noord staan.

Volgens de politie zijn hooibalen op de weg neergezet. Hulpdiensten zouden er wel langs mogen van de protesterende boeren.

"We zijn met de boeren in gesprek, dit verloopt rustig. Maar zoals de afgelopen dagen al vaker is gezegd: dit is niet de bedoeling", aldus de woordvoerder van de politie Amsterdam.

Update 21:54 - Honderden boeren bij politiebureau Zwolle, 16-jarige arrestant alweer heengezonden

Een groot aantal boeren met trekkers heeft zich dinsdagavond verzameld bij het politiebureau in Zwolle. De boeren kwamen een 16-jarige jongen ophalen, die eerder was gearresteerd, maar deze was al heen gezonden. Dat meldt De Stentor.

De 16-jarige jongen was eerder op de dag aangehouden bij een protestactie op de A28 bij Staphorst. De boeren waren in de veronderstelling dat hij nog op het politiebureau zat. Een voorman van de actie heeft uiteindelijk verkondigd dat de jongen alweer was vrijgelaten. De menigte is daarop weer huiswaarts gekeerd.

Update 21:11 - Banden lek gestoken en ventielen losgedraaid van politieauto's en politiemotoren in Stroe

Politie Overijssel meldt op Twitter dat boeren politieauto's en politiemotoren hebben vernield op de A1 bij Stroe.

De banden zijn lek gestoken en de ventielen zijn los gedraaid. Toch heeft de politie kunnen voorkomen dat er boomstammen op de snelweg zijn gelegd.

Update 21:03 - Boeren bezetten Slot Loevestein, gemeenteraadsleden zitten vast

Een groep boeren heeft dinsdagavond met tractoren de toegangsweg voor de poort bij Slot Loevestein in de gemeente Zaltbommel geblokkeerd, zo meldt een woordvoerder van het kasteel. Gemeenteraadsleden zijn in het kasteel aanwezig voor een presentatie en kunnen nu niet meer vertrekken.

"De sfeer is gemoedelijk", stelt de woordvoerder. "De politie is echter gebeld om de boeren te verzoeken te vertrekken."

Update 20:54 - Branden langs de A50 onder controle

De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland meldt op Twitter dat de branden langs de A50 onder controle zijn. De hooibalen worden met een kraan uit elkaar getrokken, afgeblust en afgevoerd.

De brandweer is daar volgens de veiligheidsregio nog enige tijd druk mee.

Update 20:43 - A1 weer vrij na boerenprotest

De A1 van Amsterdam naar Apeldoorn was dinsdagavond rond 20.00 uur enige tijd dicht voor verkeer. Boeren met tractoren blokkeerden bij Barneveld de snelweg, meldde de ANWB. Omstreeks 20.30 uur was de weg weer open.

Update 20:33 - A1 Barneveld dicht door boerenprotest

De A1 van Amsterdam naar Apeldoorn is dinsdagavond dicht voor verkeer. Boeren met tractoren blokkeren bij Barneveld de snelweg, meldt de ANWB.

Volgens Omroep Gelderland is er op de A1 ter hoogte van Stroe ook brand gesticht en zouden enkele mensen extra banden op de brandhaard gooien om het vuur aan te houden.

Volgens Rijkswaterstaat staan in diverse delen van het land langs de weg hooibalen in de brand. Weggebruikers wordt geadviseerd extra alert te zijn.

Update 20:28 - Boeren steken autobanen in brand op A1 bij Stroe

Op de A1 tussen Barneveld en Apeldoorn is ter hoogte van de op- en afrit Stroe brand gesticht. Dat meldt Omroep Gelderland.

Trekkers blokkeren de doorgang van het overige verkeer. Twee personen houden het vuur gaande door extra autobanden op de vlammen te gooien.

Update 20:24 - Vuurwerk gegooid naar hulpverleners tijdens boerenprotest

Vanaf een viaduct over de A50, waar dinsdagavond een boerenprotest plaatsvindt, is vuurwerk gegooid naar hulpverleners. Dit meldt de politie. De hulpdiensten zijn op de A50 aanwezig voor het blussen van hooibalen die in de brand staan, zo meldde de ANWB eerder.

Een woordvoerder van de politie kan desgevraagd nog niet melden of er mensen zijn aangehouden. Rijkswaterstaat zegt dat de A50 richting Zwolle versperd is als gevolg van de boerenactie bij knooppunt Beekbergen. Het verkeer wordt omgeleid via de A1, A35 en N35.

De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland meldt dat de brandweer ter plaatse is. Rond 20.45 uur kon gemeld worden dat de branden onder controle zijn. Wel is de brandweer "nog enige tijd druk" met het uit elkaar trekken, afblussen en afvoeren van de hooibalen.

Update 20:05 - Politie: Boerenprotest wordt radicaler, stemming verhardt

Vergeleken met vorige week zijn er nu minder boeren op de been om te demonstreren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Maar de acties van de demonstranten verharden, zegt nationaal commandant bij de politie Willem Woelders.

"De groep die acties uitvoert is kleiner maar radicaler. Boeren hebben het gevoel dat er geen zicht op een oplossing voor hen is. Ik hoop dat het niet verder escaleert, maar ik denk niet dat het al aan het dimmen is", stelt Woelders. Hij spreekt van "een zorgelijke ontwikkeling die Nederland zich moet aantrekken".

Update 19:58 - Man (44) opgepakt voor opruiing, 'ging in op boerenprotesten'

De politie heeft dinsdag een 44-jarige man uit Almelo opgepakt voor opruiing op sociale media. In de teksten die hij plaatste werd ingegaan op de boerenprotesten, meldt de politie.

"We hebben begrip voor demonstraties maar oproepen tot geweld accepteren we niet." Een woordvoerder kan desgevraagd niks kwijt over wat de man precies schreef.

Update 19:50 - A50 richting Zwolle versperd door boerenactie

De A50 is in noordelijke richting bij knooppunt Beekbergen geblokkeerd met hooibalen, zo meldt Rijkswaterstaat. Ook in de berm liggen hooibalen die in de brand staan, aldus de ANWB.

Het verkeer wordt omgeleid via de A1, A35 en N35.

De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland meldt dat de brandweer ter plaatse is. Er is opgeschaald naar 'middel brand', een tweede blusvoertuig gaat helpen met blussen. Op beelden is te zien dat er zwarte rookwolken over de weg trekken.

Update 19:40 - Aangifte tegen demonstrerende boeren wegens schade

Apeldoorn doet aangifte tegen demonstrerende boeren die maandag brand stichtten op het Marktplein voor het stadhuis en daar ook mest uitreden. De gemeente start bovendien een civiele procedure om de aangerichte schade te verhalen en de schoonmaakkosten vergoed te krijgen.

Boeren staken maandag een stapel pallets bovenop een berg stro in brand. Apeldoorn zegt dat er ook schade is aangericht op het Marktplein. Bij vertrek lieten de boeren een spoor van mest achter. Burgemeester Ton Heerts van Apeldoorn: "Ik sta volledig achter het recht dat de boeren hebben om uiting te geven aan de zorgen die ze hebben. Maar bewust afval in brand steken, schade veroorzaken en mest uitrijden hoort daar niet bij. Daarmee worden grenzen overschreden."

Bij een eerdere boerenactie ontstond in Apeldoorn ook al schade. Toen reden boeren met hun tractoren over het Marktplein, terwijl daaraan werd gewerkt.

Update 19:17 - Boerenprotest langs A16 met barbecue zorgt voor file

Protesterende boeren hebben dinsdagavond langs de A16 in de berm bij knooppunt Klaverpolder een barbecue aangestoken, zo meldt de ANWB. Omdat de actie veel bekijks trekt staat er richting Breda een lange file.

Het verkeer kan vanuit Rotterdam omrijden via de Haringvlietbrug over de A29, aldus de ANWB.

Update 19:01 - Vijf aanhoudingen in Den Haag

De politie in Den Haag heeft dinsdag vijf personen aangehouden. Een van hen deed mee aan het boerenprotest tegen de stikstofplannen van het kabinet en is opgepakt wegens belediging. Vier anderen die volgens de politie bij een soort "anti-overheidsgroep" lijken te horen, werden aangehouden voor openlijk geweld (twee personen) en belediging (een persoon). De vierde werd aangehouden voor het overtreden van een gebiedsverbod.

Een groep van enkele tientallen anti-overheidsdemonstranten, die de afgelopen jaren ook vaak aanwezig was bij protesten tegen het Nederlandse coronabeleid, raakte na het vertrek van de boeren nog verzeild in een kleine schermutseling nabij het station Den Haag Centraal. Na ingrijpen van de politie keerde de rust in het centrum van de stad terug.

Update 19:00 - LTO: onderzoek naar sociale en culturele impact stikstofbeleid

Land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland wil dat er onmiddellijk onderzoek komt naar de economische, sociale en culturele impact van het stikstofbeleid van het kabinet. LTO maakt zich grote zorgen over de "kaalslag van het platteland" en spreekt van een "verwoestend, onhaalbaar en onrealistisch" stikstofbeleid.

"Boeren en tuinders voelen zich machteloos en radeloos. Het kabinet wil 25 miljard belastinggeld inzetten voor plannen die niet zijn doorgerekend. De economische, sociale en culturele impact van dit verwoestende stikstofbeleid is onbekend, hoe kun je dan over toekomstperspectief spreken?", aldus LTO-voorzitter Sjaak van der Tak in een verklaring.

Update 18:30 - Opnieuw overlast op meerdere snelwegen door trekkers

Vanwege het boerenprotest is rond knooppunt Hoevelaken en Nijkerk overlast ontstaan. Dat meldt de ANWB. Op de A1, A28 en N301 loopt de file op.

Ook op de A15 richting Nijmegen ontstaat vanwege trekkers langzaam rijdend verkeer. Volgens de ANWB moeten weggebruikers tussen Tiel en Ochten rekening houden met 40 minuten vertraging.

Update 18:00 - Boeren dringen provinciehuis Assen binnen

Ruim vijftig boeren zijn enige tijd het provinciehuis in Assen binnengedrongen. Ze wilden praten met gedeputeerde Henk Jumlet, die de afspraak met ze heeft gemaakt om in een later stadium met de boeren te gaan praten. Daarna vertrokken de boeren weer. Komt hij die afspraak niet na, dan komen ze volgende week weer terug, was de boodschap.

boeren dringen provinciehuis binnen assen Harm Meter

Beeld: Harm Meter

Update 17:58 - Aanhouding en trekker in beslag genomen op snelweg bij Staphorst

Op de A28 bij Staphorst is iemand aangehouden en is een trekker in beslag genomen, meldt de politie. Dat gebeurde nadat boeren meerdere keren werd gevraagd en gevorderd te vertrekken. "Demonstreren mag, maar deze actie op de snelweg zorgde wederom voor een onveilige situatie", aldus de politie op Twitter.

De blokkade was al uren gaande. Onder begeleiding van de ME vertrokken de boeren uiteindelijk weer. Op de snelweg hebben de boeren nog wel een tank met mest laten leeglopen. 

Update 17:24 - Grote veevoederbedrijven keuren intimidatie bij boerenprotest af

Grote veevoederbedrijven steunen de boerenprotesten, maar dat betekent niet dat alles wat de boeren doen op hun goedkeuring kan rekenen. Landbouwcoöperatie Agrifirm keurt "elke vorm van intimidatie af" en ForFarmers roept op tot "waardige acties". Volgens branchegenoot De Heus is het belangrijk dat de boeren zich houden aan de wet- regelgeving en dat maatschappelijk aanvaardbare grenzen niet worden overschreden.

De ondernemingen verstrekten financiële steun aan de grote boerendemonstratie tegen de stikstofplannen van het kabinet van vorige week. Om hoeveel geld het precies gaat is niet duidelijk, maar Agrifirm was bijvoorbeeld in Stroe aanwezig met een bulkwagen.

Update 17:15 - Veiligheidsregio's waarschuwen voor warmte in file

Verschillende veiligheidsregio's waarschuwen voor de warmte als mensen in de file staan door de boerenprotestacties. "Op sommige plekken is de vertraging zo groot dat mensen last krijgen van de warmte. Blijf rond de spits thuis of vermijd ten minste de snelwegen."

Mocht je toch de weg op gaan, neem dan voldoende water mee, is het advies.

Update 17:01 - Boeren met trekkers weggegaan bij de Tweede Kamer

Boeren die met hun trekkers dinsdagmiddag bij de Tweede Kamer stonden, zijn vertrokken. Een deel van de actievoerders is richting het zuidoosten van Den Haag gereden, door de Victory Boogie Woogietunnel. Of ze naar een andere locatie gaan of terug naar huis zijn, is onduidelijk.

Ongeveer tien trekkers werden door de politie tegengehouden bij de Turfmarkt, vlakbij Den Haag Centraal Station. Dat gebeurde door agenten in politiebusjes en agenten te voet. De boeren keerden vervolgens om en vonden vervolgens een route de stad uit.

Een van de aanwezige boeren zei dat de groep onderweg is naar de Ketheltunnel. Ze zouden plannen hebben daar strobalen in de brand te steken, zei hij. Twee van de aanwezige trekkers hebben stro aan boord. Of zij dit werkelijk van plan zijn is niet duidelijk.

Update 16:57 - Ministers keuren gevaarlijke protestacties af

Landbouwminister Henk Staghouwer ziet dat bepaalde boerenacties "een duidelijke grens" over gaan. "Iedereen in Nederland heeft het recht om te demonstreren, maar niet om daarbij het verkeer te ontwrichten, de veiligheid van anderen in gevaar te brengen, natuur te vernielen of bestuurders en mediavertegenwoordigers te intimideren", zegt de bewindsman op Twitter.

Ook stikstofminister Christianne van der Wal keurt gevaarlijke situaties als gevolg van de grootschalige boerenprotesten af. "Dit brengt anderen en jezelf in gevaar" en "is geen acceptabele manier om te protesteren", zegt de bewindsvrouw op Twitter. Ze doelt onder meer op boerenacties met tractoren op de snelwegen.

Van der Wal, die de afgelopen weken ook meermaals thuis werd opgezocht door boeren, zegt begrip te hebben voor de zorgen. Ze benadrukt dat het kabinet en de provincies nog acht jaar te tijd hebben om de stikstofuitstoot door de landbouw flink te verminderen. Bovendien "is er een fonds om de boeren te helpen hun toekomst verder vorm te geven". Het kabinet houdt volgens haar "oog voor de leefbaarheid van het platteland".

Update 16:51 - Dier&Recht: koeien meenemen naar protest wettelijk niet verboden

Dieren als koeien mogen "helaas" nog meegenomen worden naar evenementen zoals een protest, vertelt Frederieke Schouten, directeur van de organisatie Dier&Recht. Bij het boerenprotest in Den Haag waren dinsdagmiddag twee koeien aanwezig. "Dat is natuurlijk sowieso dieronvriendelijk. Het vervoer is onnodig, het is te druk bij de demonstratie en het is vandaag ook nog eens warm buiten", aldus de directeur. Bij wet is het echter niet verboden.

De meeste dieren mag je slechts onder strikte voorwaarden vervoeren, vertelt Schouten. "Bij een koe is dat alleen anders, die is met haar oormerk goed te traceren." Juristen, dierenartsen en onderzoekers voeren bij Dier&Recht actie voor dierenrechten.

De twee koeien, Klaartje en Betsie, zijn volgens de boeren weer teruggebracht naar hun boerderij. In totaal zijn de twee ongeveer drie uur bij het protest geweest. Tijdens de demonstratie stelden de boeren dat een van de twee koeien naar het slachthuis zou gaan als de stikstofmaatregelen worden aangenomen. "Dat is een erg raar dreigement", zegt Schouten daarover.

Update 16:45 - Kamer stemt stikstofbeleid niet weg

Een voorstel om de stikstofplannen van tafel te halen, kreeg dinsdagmiddag in de Tweede Kamer bij lange na geen meerderheid. Tientallen boeren die op de tribune zaten hebben zich rustig gehouden tijdens de stemming, maar de teleurstelling overheerst.

Jonge boeren laten het er niet bij zitten: "We gaan er een enorme zooi van maken. Alle snelwegen plat, hooibalen in de fik. Het kan ons geen reet schelen", zeggen ze tegen een verslaggever van Hart van Nederland ter plaatse.

Er werd niet gestemd over een stikstofwet, maar wel over moties die bijvoorbeeld betrekking hadden op stikstofnormen in de natuur, maatregelen voor bioboeren en de rol van banken in de stikstofcrisis.

Alleen FvD, JA21, de groep-Van Haga en BBB steunden een motie van wantrouwen van de PVV tegen het kabinet. Een motie van afkeuring kreeg ook steun van de SP en SGP. Beide laatste moties haalden het niet.

Update 16:31 - Boetes voor trekkers op A59

Bestuurders van trekkers die op de A59 reden hebben van de politie een bekeuring gekregen. Eerder op de dag hielden zeventig trekkers het verkeer tegen. De weg is inmiddels weer vrij en boeren hebben hun weg vervolgd via de provinciale weg.

Update 16:20 - Tientallen boeren voor het provinciehuis in Den Bosch

Zo'n tachtig boeren staan met hun trekkers voor het provinciehuis in Den Bosch. Volgens de politie is de sfeer goed. Agenten houden toezicht op de demonstratie.

Ook in onder meer Groningen en Assen stonden tientallen boeren met trekkers op de stoep van het provinciehuis. De provincies moeten volgens het stikstofplan van het kabinet het beleid "op maat" uitvoeren. Dat betekent dat de provincies ervoor moeten zorgen dat de stikstofuitstoot omlaag gaat in daarvoor aangewezen gebieden.

Update 15:52 - Boeren op het puntje van hun stoel

"De dag des doods", noemde voorzitter van Farmers Defence Force Mark van den Oever deze dag ook wel. Het is een spannend moment voor de boeren, want direct stemmen leden van de Tweede Kamer over het stikstofbeleid van minister Christianne van der Wal.

Mocht een meerderheid van de Kamer instemmen met de plannen, dan zullen de boeren daar fel tegen in verzet komen. De tribune in de Tweede Kamer zit vol met boeren die op het puntje van hun stoel wachten op de uitslag van de stemming. Volgens een verslaggever van Hart van Nederland die ter plaatse is, "zat de tribune nog nooit zo vol".

Boerenprotest Tweede Kamer

Update 15:16 - Agractie: Rutte is niet op de hoogte van wat boeren drijft

Volgens boerenactiegroep Agractie heeft premier Mark Rutte op zijn persconferentie laten zien dat hij "niet op de hoogte is" van wat er speelt onder de boeren. "U bent niet op de hoogte van wat boeren drijft en waarom zij in actie komen", zegt een woordvoerder van de protestgroep in een video:

"U zegt dat de ministers met boeren in gesprek moeten. Inderdaad, minister-president, dat is precies wat er misgaat", klinkt het. "We hebben vele oplossingen aangedragen, maar er wordt niet geluisterd. Er wordt niet eens ingegaan op onze verzoeken om serieus en inhoudelijk over oplossingen te spreken."

Boeren staan volgens Agractie "met de rug tegen de muur" door de stikstofplannen van het kabinet. "Uw kabinet stort de ene na de andere berg stront en ellende over de boeren uit, zonder ook maar enig perspectief", zegt de woordvoerder in het filmpje. Hij roept het kabinet nogmaals op in gesprek te gaan over oplossingen.

Update 15:13 - A59 tussen Oss en Den Bosch weer vrij na boerenprotest

De A59 tussen Oss en Den Bosch is weer vrij na een boerenprotest op de snelweg. Eerder hielden zeventig trekkers het verkeer tegen, aldus de politie. Agenten hebben de boeren opgedragen om te vertrekken. Volgens de politie hebben de boeren daar inmiddels gehoor aan gegeven.

Het protest was volgens de ANWB in de buurt van de Brabantse plaats Nuland.

Update 14:27 - Rijkswaterstaat: A28 richting het noorden is weer trekkervrij

De A28 richting het noorden bij het Overijsselse Staphorst is weer trekkervrij, meldt Rijkswaterstaat dinsdagmiddag. In de richting van Zwolle is de weg nog wel geblokkeerd.

Volgens de organisatie zijn de trekkers ter hoogte van Hoogeveen weer in beweging gekomen. De boeren rijden breed over de weg richting de A32. Het verkeer dat achter de blokkade stond, rijdt daar langzaam achteraan.

Update 14:26 - A59 tussen Oss en Den Bosch is gesloten vanwege boerenprotest

De A59 tussen Oss en Den Bosch is dicht vanwege een boerenprotest op de snelweg. Daar houden zeventig trekkers het verkeer tegen, zegt de politie. Agenten hebben de boeren opgedragen om te vertrekken. Volgens de ANWB is het protest in de buurt van de plaats Nuland.

Weggebruikers kunnen volgens Rijkswaterstaat het beste omrijden via Eindhoven.

Update 14:00 - FDF: acties boeren tot nu toe geheel geoorloofd

Farmers Defence Force (FDF) vindt de demonstraties van de boeren door het hele land "geheel geoorloofd". "We snappen dat mensen erg boos worden", vertelt een woordvoerster van de belangenorganisatie voor boeren.

"De demonstraties zijn het gevolg van het beleid van het kabinet", zegt de woordvoerster. Bij de Tweede Kamer in Den Haag staan ook twee koeien. De boeren zeggen dat een van deze twee koeien naar het slachthuis gaat als de stikstofmaatregelen worden aangenomen. Volgens de woordvoerster is dat het gevolg van de halvering van de veestapel.

In Den Haag staan ongeveer vijftig trekkers op de weg richting de Tweede Kamer. Onder meer in Utrecht, Maastricht, Assen en Groningen verzamelen boeren zich.

Update 13:55 - Oppositiepartijen niet te spreken over reactie Rutte op boerenprotest

Oppositiepartijen zijn niet te spreken over de reactie van premier Mark Rutte op de boerenacties die tot gevaarlijke situaties kunnen leiden. Waar de Partij voor de Dieren de veroordelingen "te mager" vindt, spreken sommige rechtse partijen hun steun uit voor de boeren die proberen te ontregelen in het protest tegen het stikstofbeleid. De premier is onzichtbaar of gooit olie op het vuur, vinden ze.

Esther Ouwehand, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, vindt het onbegrijpelijk dat Rutte de boeren geen excuses maakt, terwijl die "écht noodzakelijk zijn'. Ook heeft ze er geen goed woord voor over dat Rutte de doodsbedreiging aan het adres van "zijn minister" Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) niet veroordeelt.

"Nee Mark, dit is te mager. Persmoment van nog geen kwartier om de maatschappelijke onrust te keren? Geen erkenning vh boerenbedrog dat VVD/CDA-kabinetten jarenlang hebben verspreid, waardoor boeren steeds verder in klem raakten", twitterde Ouwehand.

Ook van Geert Wilders (PVV) en Wybren van Haga (Groep Van Haga) krijgt Rutte op Twitter een veeg uit de pan. "Rutte is totaal onzichtbaar. Niet bij debat, niet bij de boerendemonstratie, hij is de grote afwezige. Maar nu wel live op TV de boeren de les lezen. Daarmee gooit hij olie op het vuur", twittert Wilders.

Update 13:32 - Stikstofminister Van der Wal vindt protesten 'echt heftig worden'

Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) vindt de protesten van de boeren nu wel "echt heftig worden", ook al had ze vooraf heftigheid verwacht, zei ze tijdens een kort persmoment. Ze weet nog niet of ze dinsdag met boeren in gesprek gaat, die opnieuw protesteren tegen de stikstofplannen en onder meer voor het gebouw van de Tweede Kamer staan met trekkers en een paar koeien hebben meegenomen.

Van der Wal hoeft niet in de Kamer te zijn en heeft andere zaken op haar agenda staan, zei ze. Maar ze zal niettemin overleggen hierover. "Ik ben altijd bereid om het gesprek aan te gaan". Ze voelt zich wel veilig om dit te doen.

De minister benadrukte nogmaals dat ze de zorgen van veel boeren en boerengezinnen echt snapt. "Tegelijkertijd zie ik veel beelden ontstaan en zie ik de nuance een beetje verdwijnen. Alsof we het hele platteland leegvegen en er helemaal geen toekomst meer is voor boeren in Nederland. Dat is natuurlijk echt niet het geval." De stikstofkaart die ze onlangs presenteerde "geeft richting en is een vertrekpunt om mee aan de slag te gaan". Samen met de provincies is er een jaar de tijd om te bepalen wat echte doelen zijn per gebied, maar "we hebben acht jaar de tijd om de doelen te halen. En dat is ruim de tijd", aldus Van der Wal.

Update 13:31 - Boer: koe in Den Haag naar slachthuis als stikstofwet erdoor komt

In een brief stellen de boeren die in het centrum van Den Haag aan het protesteren zijn dat een van de twee koeien die ze hebben meegenomen naar het slachthuis gaat als de stikstofmaatregelen worden aangenomen. De brief werd tevens voorgelezen op het plein voor de Tweede Kamer door een van de demonstranten, boer Koos Cromwijk.

"Als de stikstofmaatregelen worden aangenomen, dan zal een van deze twee dames niet naar huis toe gaan, maar die krijgt een enkeltje slachthuis", aldus de boer. De boeren geven het beleid van het kabinet daarvan de schuld.

Update 13:19 - Vrachtwagens verhinderd of vertraagd door boerenacties op snelweg

Transportbedrijven ondervinden hinder van de boerenacties. Uit protest tegen de stikstofplannen van het kabinet wierpen groepen boerenactivisten maandag en dinsdag blokkades op bij snelwegen. Dat zorgde ervoor dat vrachtwagens later of soms zelf helemaal niet op hun bestemming kwamen.

Vos Transport had bij 10 tot 20 procent van zijn ritten last van de blokkades. "Het is echt een ramp. De problemen variëren van vertragingen tot chauffeurs die uiteindelijk maar moesten omdraaien en helemaal niet op bestemming aankwamen. Je zit ook nog met de verplichte rij- en rusttijden", zegt directeur en eigenaar Jules Menheere.

De geannuleerde ritten leveren vervolgens dubbel werk op, wat het bedrijf extra geld kost. Een exacte schatting van de financiële schade kan Menheere nog niet geven. Hij heeft weinig goede woorden over voor de vorm van actievoeren waar boerengroeperingen voor hebben gekozen. "Dit is al de derde of vierde keer dat ze denken dat ze ons moeten pakken, ik vind het wel welletjes. Ik voel hun angst en leef met ze mee, maar ik vind niet dat ze over mijn kop moeten staken."

Update 12:56 - Weg bij Tweede Kamer afgesloten voor verkeer

De weg bij de Tweede Kamer is afgesloten door de politie. Daardoor kunnen trekkers en ander verkeer niet meer over de Bezuidenhoutseweg.

Bij de boerendemonstratie in Den Haag zijn veel politieagenten, de Koninklijke Marechaussee en de Mobiele Eenheid (ME) aanwezig. Alle ingangen richting de Tweede Kamer zijn afgesloten en beveiligd, alleen mensen met een toegangspas of een bezoekerspas kunnen naar binnen.

Update 12:55 - Boeren willen kinderen die schoolreisje misten verrassen

Boeren- en tuindersorganisatie LTO Noord wil kinderen die door de boerenprotesten van vorige week hun schoolreisje misten alsnog verrassen. Scholen waarvan het uitje door de boerenacties in de soep liep, kunnen zich melden. De boeren willen naar eigen zeggen graag iets voor hen terug doen.

LTO Noord kreeg signalen dat verschillende kinderen in Nederland door de protesten niet op schoolreis konden. Volgens de organisatie kwam dit omdat de opkomst van boeren bij de acties onverwacht hoog was, met als gevolg grote drukte op de wegen. Het gaat alleen om de protesten van vorige week woensdag, omdat LTO Noord toen een van de organisatoren van de acties was.

Wat voor verrassing gedupeerde kinderen van de boeren kunnen verwachten, staat nog niet helemaal vast. Mogelijk kan er boerenijs voor ze geregeld worden. Bij LTO Noord werd ook gedacht aan een aanbod om een dagje langs te komen op de boerderij, maar de organisatie begreep al snel dat zoiets regelen voor het einde van het schooljaar praktisch niet meer haalbaar was.

Update 12:27 - Boeren blokkeren snelweg A28 bij Meppel

Demonstrerende boeren hebben de snelweg A28 bij Meppel geblokkeerd. Bij knooppunt Lankhorst staat het verkeer richting Zwolle helemaal stil, melden Rijkswaterstaat en de ANWB. Weggebruikers die vanuit Groningen en Leeuwarden richting het zuiden willen reizen, krijgen het advies om via Heerenveen, Joure en Emmeloord te rijden.

Op maandag hadden boeren ook de A28 geblokkeerd. Dat gebeurde tussen Hoogeveen en Assen, en in beide richtingen bij knooppunt Hattemerbroek, net onder Zwolle.

Update 11:56 - Rutte reageert op boerenprotestacties

Boerenacties die tot gevaarlijke situaties leiden voor weggebruikers, ambtenaren of politici zijn "onacceptabel", zegt premier Mark Rutte. Demonstreren mag, zei de premier dinsdag tijdens een persmoment over de ontregelende acties van boeren die tegen het stikstofbeleid protesteren. Maar het rijden op de snelweg, het intimideren van bestuurders en het blokkeren van wegen vallen daar niet onder, aldus de premier.

Rutte zegt zich al weken te bemoeien met de boerenprotesten. Daarmee reageert hij op de kritiek dat hij onzichtbaar zou zijn in de crisis. "Nu we de afgelopen dagen zien wat de demonstraties in de praktijk opleveren, en dan bedoel ik niet de goedwillende demonstranten, maar de demonstranten die gevaarlijke situaties creëren, die intimideren, dan vind ik het noodzakelijk om ons uit te spreken", aldus de premier.

De afgelopen tijd was zijn rol voornamelijk het "beslechten van interne discussies" en zorgen dat er besluitvorming komt, zegt hij.

Update 11:51 - Boeren bezoeken partijkantoor ChristenUnie Amersfoort

Een groep van tientallen boeren heeft een bezoek gebracht aan het partijkantoor van de ChristenUnie in Amersfoort. Daar lazen ze een brief voor en overhandigde deze aan de aanwezige medewerkers. De medewerkers van het partijkantoor kwamen na afloop opnieuw naar buiten met stroopwafels en water voor de boeren.

Beeld: Menno Bausch

Update 11:42 - Eerste boeren aangekomen bij Tweede Kamer in Den Haag

De eerste boeren zijn dinsdag rond 11.30 uur met hun trekker aangekomen bij het gebouw van de Tweede Kamer. Vooralsnog zijn ongeveer dertig trekkers gezien. Op de stoep voor een zijingang van de Tweede Kamer staan twee koeien.

De politie en de marechaussee zijn aanwezig. Ingangen richting de Tweede Kamer worden bewaakt door meerdere agenten. De zijingangen zijn gesloten. Ook het hek bij het ministerie van Financiën is dicht. De weg en het kruispunt bij het ministerie is wel open voor verkeer.

Een aantal trekkers staat in de buurt van de Malietoren stil op de Bezuidenhoutseweg. Het verkeer kan erlangs, de weg wordt niet geblokkeerd. Op een trekker met een vlag van Farmers Defence Force (FDF) staat de tekst 'Proud to be a farmer'. Aan de trekker hangt een koe aan een strop.

Update 11:09 - Boeren trekken naar stadion FC Utrecht

Ruim veertig boeren hebben zich met trekkers verzameld bij Stadion Galgenwaard in Utrecht om daar te protesteren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Gedeputeerde Mirjam Sterk (CDA) van de provincie Utrecht zal dinsdagmiddag aanwezig zijn bij het protest, aldus haar woordvoerder. Ze gaat daar in gesprek met de boeren.

Onderweg naar het voetbalstadion van FC Utrecht blokkeerden boeren af en toe kruispunten zodat de stoet kon doorrijden. Er zouden ook nog boeren onderweg zijn.

Volgens de woordvoerder van de provincie is de boeren gevraagd om niet naar het provinciehuis te komen omdat daar Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen.

Update 11:05 - Politici roepen boeren op snelwegen niet te blokkeren

Meerdere politici roepen protesterende boeren op om geen snelwegen te blokkeren. "Boeren, ik sta achter jullie strijd voor jullie bestaansrecht en die strijd voer ik hier in de Tweede Kamer. Voer actie, desnoods elke dag, maar blokkeer GEEN wegen en tref onze burgers niet!", schrijft Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging op Twitter.

PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken sluit zich daarbij aan. "Demonstreren is een grondrecht. Maar het blokkeren van snelwegen is levensgevaarlijk. Er zijn genoeg andere aanvaardbare manieren om je ongenoegen te uiten. Stop hiermee!"

Update 11:00 - Boze boeren met volle mestkar bij gemeentehuis Deventer

Bij het gemeentehuis van Deventer hebben een tiental boeren zich verzameld. De boeren willen dat de gemeenteraad of de burgemeester een document ondertekent om hun steun voor de boeren uit te spreken. De raad en de burgemeester zijn niet aanwezig, want zij wonen een congres bij in Hoorn. Via FaceTime konden de boeren alsnog in gesprek met burgemeester Ron König. Hij gaf aan dat de gemeente en hij met de boeren meeleven, maar niets voor hen kunnen betekenen. Ook wilde hij het document niet op afstand ondertekenen.

De boeren hebben inmiddels een volle mestkar voor de ingang geparkeerd en dreigen de mest uit te storten in het gemeentehuis als er geen gesprek komt. Ook eisen ze dat de gemeenteraad het congres in Hoorn hiervoor onderbreekt.

Beeld: SPS Media

Update 10:10 - Extra politie rondom Tweede Kamer in Den Haag

Bij het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag is dinsdagochtend extra politie aanwezig. Er staan meerdere politiebusjes en -auto's en ook zijn er ME-bussen rond het gebouw te zien. Boeren kondigden dinsdag via Farmers Defence Force aan vanaf 12.00 uur aanwezig te zijn bij de Kamerdebat. Een woordvoerster laat weten dat de politie "scherp" is op acties van boeren die protesteren tegen het stikstofbeleid van het kabinet.

Update 09:31 - LTO Nederland roept boeren andermaal op tot waardige acties

LTO Nederland roept boeren andermaal op acties tegen het stikstofbeleid "passend en waardig" en volgens de wet te laten zijn. De land- en tuinbouworganisatie vreest dat de acties verspreid over het land het draagvlak in de samenleving zullen verminderen. Daarbij snapt LTO wel de boosheid en de radeloosheid bij boeren.

De plannen om de uitstoot met 50 procent te verminderen in 2030 zijn onhaalbaar en onrealistisch, aldus LTO-voorman Sjaak van der Tak, die een kaalslag van het platteland vreest. Volgens LTO zouden boeren meer tijd moeten krijgen, waarbij meer rekening wordt gehouden met de sociaal-economische gevolgen voor boerenbedrijven.

"Doe een sociaal-economische toets, voordat we landelijk verder gaan", aldus Van der Tak. Verder vindt de LTO-voorman dat de minister van Landbouw een nieuwe toekomstperspectiefbrief moet schrijven. "Voor ondernemers is het startpunt van perspectief: inkomen en rendement. Wij willen dus geen nieuw opsomming van bestaande beleidsmaatregelen, maar een financiële doorrekening van de effecten van dit verwoestende stikstofbeleid."

Update 09:29 - Gemeente Den Haag treedt op bij gevaarlijke situaties

Als het protest van boeren bij de Tweede Kamer leidt tot gevaarlijke situaties "wordt waar mogelijk opgetreden". Dat laat de gemeente Den Haag weten. Farmers Defence Force wil rond het middaguur demonstreren bij het Kamergebouw, waar de Kamerleden debatteren over de stikstofplannen van het kabinet.

Den Haag waarschuwt dat gevaarlijke situaties kunnen ontstaan door "onbesuisd rondrijden van trekkers". Daarom doet de gemeente "een beroep op het verstand van boeren dat zij gevaarlijke situaties voorkomen".

Het boerenprotest bij de Tweede Kamer is niet aangemeld. Als ze komen, krijgen ze volgens de gemeente wel de ruimte om hun mening te laten horen, "maar wel als je je aan de regels houdt. Dat betekent demonstreren met mensen, niet met materieel als dwangmiddel". Zo mogen doorgaande wegen niet worden geblokkeerd. "Het plein voor de Tweede Kamer is niet toegankelijk voor trekkers."

Update 08:43 - Boeren trekken naar Tweede Kamer in Den Haag

Boeren zijn van plan naar Den Haag te komen dinsdagmiddag. Vanaf 12.00 uur, zo blijkt uit een verklaring die Farmers Defence Force-woordvoerster Sieta van Keimpema heeft verspreid. Dinsdag wordt in Den Haag gestemd over moties die zijn ingediend tijdens het stikstofdebat vorige week in de Tweede Kamer.

"Op 28 juni zullen we het halveren van de veestapel een gezicht gaan geven. Duidelijk maken voor welke keuzes boeren gezet worden door het misselijkmakende beleid van dit kabinet", zo staat in de verklaring die is ondertekend door 'Boeren van Nederland'.

In de verklaring worden burgers ook opgeroepen: "Burgers, kom ook om te zorgen dat de toekomst van het Nederlandse platteland gewaarborgd blijft, dat de kaalslag met het halveren van de veestapel voorkomen wordt. Ons land, ons vee, onze manier van leven, onze plattelandscultuur laten wij niet afnemen door Rutte IV!"

Update 08:39 - Boeren steken hooibalen in brand langs verschillende snelwegen

Protesterende boeren hebben dinsdagochtend langs snelwegen op meerdere plekken in het land hooibalen in brand gezet. De brandjes leiden tot lange files. Rijkswaterstaat laat weten dat in de richting van Den Haag een rijstrook dicht is. Verkeer moet rekening houden met ongeveer 40 minuten vertraging. In de andere rijrichting is ook een rijstrook afgesloten en is de vertraging ook ongeveer 40 minuten.

Hart van Nederland / ANP