Marechaussee: grenzen dicht praktisch niet uitvoerbaar

De Nederlandse grenzen volledig sluiten kan niet, waarschuwt de Koninklijke Marechaussee. Het krijgsmachtdeel stelt donderdag tegen Hart van Nederland dat het zowel organisatorisch als praktisch niet uitvoerbaar is.

In het afsluitende verkiezingsdebat op de NOS botsten lijsttrekkers over hoe migratie te beteugelen. PVV-lijsttrekker Stöteler verwees in discussie met GL-PvdA-leider Eickhout naar het sluiten van de grenzen aan het begin van de coronacrisis. "Ik hoor meneer Eickhout altijd zeggen: 'Grensbewaking en grenzen dicht kan helemaal niet.' Ik breng u nog even in herinnering dat België alle grensovergangen had geblokkeerd met containers in coronatijd, dus dat kan prima."

Een volledig dichte grens kan echter volgens de Koninklijke Marechaussee helemaal niet. "Vanwege het simpele feit dat de grenzen soms door sloten, straten en gebouwen lopen", aldus de Marechaussee. "Dit werd tijdens de COVID-pandemie goed zichtbaar omdat Nederland en België andere regimes hanteerden." Daarnaast is een 100 procent grenscontrole ook niet uitvoerbaar vanwege het huidige personeelsbestand van de marechaussee, aldus de woordvoerder.

Op dit moment vindt er al wel gericht grenstoezicht plaats, onder meer door middel van het Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV). Daarmee wordt toezicht gehouden op mensen die de grens oversteken, op wegen, in treinen, op het water en op luchthavens. Om illegale immigratie en grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden, kunnen steekproefsgewijs reisdocumenten worden gecontroleerd. Op de weg wordt ook een camerasysteem als hulpmiddel gebruikt om te kunnen achterhalen op basis van voertuigkenmerken of er sprake is van risico op bijvoorbeeld mensensmokkel.

Tijdelijke grenscontroles

Volgens het Schengenakkoord, waarin geregeld is dat de grenzen tussen Nederland en de andere landen die bij het akkoord zijn aangesloten open zijn, is het wel mogelijk om tijdelijke grenscontroles in te voeren. Dan moet je denken aan douaniers die aan de grens iedereen controleren. Dit is alleen bij hogere uitzondering mogelijk in het geval van noodzaak. Acht landen doen dit op dit moment, te zien in dit overzicht.

Zo heeft Duitsland controles ingevoerd aan de grenzen met Polen, Tsjechië, Oostenrijk en Zwitserland. De redenen die het land daarvoor gebruikt zijn de migratiestromen, de druk op het asielsysteem, de Russische agressie in Oekraïne en de dreiging van terrorisme uit het Midden-Oosten. Deze controles vinden plaats door op deze grensovergangen automobilisten en vrachtwagenchauffeurs langzaam langs een poortje te laten rijden, waarbij op basis van gerichte steekproeven enkele voertuigen worden onderzocht of mensen kunnen worden gevraagd naar het doel van de reis.

Nederland is tot nu toe een stuk terughoudender geweest in het gebruikmaken van deze tijdelijke grenscontroles. Slechts eenmaal werd gebruikgemaakt van deze noodmaatregel: in 2014 tijdens de Nucleaire Veiligheidstop in Den Haag. Ook toen ging het niet om een grootschalige grenscontrole, maar om een "geïntensiveerde vorm van Mobiel Toezicht Veiligheid", aldus de Marechaussee.

Wat willen partijen met de grenzen?

Hoewel verschillende partijleiders in de media aangeven de grenzen te willen sluiten, wordt in de verkiezingsprogramma's vooral gesproken over controles. Zo spreekt NSC over "aanvullende controles" als "het richtgetal voor migratie overschreden dreigt te worden". De PVV, JA21 en BVNL wensen via de noodmaatregel in het Schengenakkoord om tijdelijke grenscontroles in te voeren. BBB wenst om gerichte controles uit te voeren om mensensmokkel tegen te gaan, iets wat nu al via het MTV gebeurt.

Forum voor Democratie is de enige partij die geheel uit het Schengenakkoord wil treden. Ook wil de partij "aansluiting zoeken bij Hongarije, Oostenrijk, Polen en andere immigratie-kritische EU-landen om naar Australisch model staten zélf de eisen te kunnen laten formuleren voor legale immigratie", valt te lezen in het verkiezingsprogramma.