Nibud-chef: tijdelijke maatregelen zijn niet genoeg tegen armoede

Het kabinet moet nog meer structurele maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat mensen met een laag inkomen ook mee kunnen draaien in de maatschappij, zegt Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud.

Het budgetinstituut dat hij leidt, werkte mee aan een belangrijk advies over het sociale minimum. Volgens Vliegenthart, tevens lid van de adviescommissie, laat het rapport zien dat tijdelijke maatregelen niet genoeg zijn om bestaanszekerheid te verzekeren.

Armoede hoeft niet altijd een afglijdende schaal te zijn. Henny Kelfkens, moeder van twee had het tot een maand geleden ook niet ruim maar nu zamelt ze eten in voor andere mensen die niet rond kunnen komen:

1:37

Henny eindelijk uit de armoede: 'Heb een vreugdedansje gedaan'

'Asociaal minimum'

Wij zagen al langer dat sommige groepen structureel een te laag inkomen hebben om minimale uitgaven te doen", stelt Vliegenthart. Uit het rapport blijkt dat onder andere grotere bijstandsgezinnen, honderden euro's per maand tekort komen. Veel instanties zeggen langer dat het sociaal minimum tekortschiet. De Nationale Ombudsman sprak eerder dit jaar al van een 'asociaal minimum'.

"De winst van het rapport is dat duidelijk is geworden: wat zijn nou de meest noodzakelijke uitgaven om te doen." Samen met het CPB en het Nibud keek de commissie naar de uitgaven die een huishouden moet doen om mee te komen in de maatschappij. Naast de basisuitgaven als huur, boodschappen, verzekeringen en kleding gaat het Vliegenthart ook om een dagje uit en hobby's. "Wij vinden het belangrijk omdat inkomen als zodanig niet zoveel zegt." Het gaat erom of je de rekeningen kan betalen, stelt de Nibud-chef. En er is dus ruimte voor meer dan wat vroeger als noodzakelijk werd gezien: geld voor de sportschool of de bibliotheek.

Geen geld voor extra's

"Zonder dat budget is volwaardig meedoen niet mogelijk", zegt Vliegenthart. Hij ziet in de discussie over armoede ook dat er meer begrip is voor financiële ruimte voor wat extra's. Het debat over het bestaansminimum is gedraaid, ziet hij. "Het algemene gevoel is niet meer: eigen schuld dikke bult." Kleine schulden leiden juist op termijn vaak tot grote betalingsproblemen.

De commissie pleit dan ook voor een 'flexbudget', zodat huishoudens onverwachte financiële tegenvallers kunnen opvangen.

Begroting

Het kabinet vindt het advies van de commissie belangrijk en zal het meenemen in de onderhandelingen over de begroting van volgend jaar. Vanaf 1 januari 2024 vallen veel tijdelijke ingrepen ook weg. De verwachting is dat het kabinet structurele maatregelen gaat nemen om te voorkomen dat meer mensen geldproblemen krijgen.

ANP