Omtzigts NSC wil stikstofbeleid 'behoorlijk over de kop gooien'

De Tweede Kamerverkiezingen zijn al over vijf weken en de nieuwe partij van Pieter Omtzigt heeft nog altijd geen partijprogramma gepubliceerd, wel heeft Harm Holman, de nummer 20 van de partij, zich uitgelaten over het Nederlandse stikstofbeleid. Dat moet volgens hem 'behoorlijk over de kop gegooid worden'. Het is voor het eerst dat het Nieuw Sociaal Contract (NSC) standpunten deelt op het gebied van landbouw.

Als Nederland uit de stikstofcrisis wil komen moet het anders, dat zegt Holman tijdens een verkiezingsdebat in de Achterhoek over landbouw, georganiseerd door de LTO en weekblad Nieuwe Oogst. Holman staat op plek 20 van de kandidatenlijst van Nieuw Sociaal Contract (NSC), de nieuwe partij van Pieter Omtzigt. Toch zal ook de veestapel moeten krimpen, vindt NSC.

Het mogelijk uitkopen of herplaatsen van piekbelasters wordt een kostenpost voor de provincies. Voor sommige boeren is de onzekerheid een bittere pil, zoals Anje Grin uit Biddinghuizen:

2:27

Boerin Anje is piekbelaster en vreest toekomst: 'Wachten tot overheid de trekker overhaalt'

Huidige stikstofwet is 'onzinning'

Holman vindt de stikstofwet "onzinnig" en "een enorme dooddoener die in essentie niet deugt". Dat de rechter zich eraan moet houden, komt volgens hem omdat in Nederland niet getoetst wordt aan de grondwet, anders had de stikstofwet volgens hem geen stand gehouden. In de wet staat dat in 2035 74 procent van de stikstofgevoelige natuur onder een kritische grens moet vallen en dus geen gevaar meer loopt door stikstof.

NSC wil af van die grens, de zogeheten kritische depositiewaarde. Bovendien moet de overheid kijken naar wat een boer daadwerkelijk uitstoot, in plaats van berekenen hoeveel stikstof in de natuur neerslaat. De staat van de natuur moet leidend worden in plaats van theoretische modellen en het kabinet moet niet "op de stoel van de boer zitten", maar "kaders stellen". Met andere woorden: de overheid bepaalt het doel, de boer bepaalt hoe die dat haalt. Het zijn stellingen die gedeeld worden met meerdere partijen, waaronder de BBB en het CDA.

Veestapel moet wél kleiner

Toch erkent NSC wel dat er een stikstofcrisis is en dat onder meer de veestapel kleiner moet. Holman zegt niet hoeveel die moet krimpen. In het concept-landbouwakkoord, dat het kabinet met de boeren wilde sluiten, was al overeenstemming dat het aantal dieren afhankelijk van het gebied naar beneden moest.

CDA'er Eline Vedder sluit zich deels aan bij Holman. "Het doel moet zijn hoe het met de natuur gaat, dat laat zich niet vangen in één cijfertje." Overigens erkende stikstofminister Christianne van der Wal eerder al dat ook andere factoren de natuur beïnvloeden, maar dat stikstof toch echt de allergrootste impact heeft.

Volgens BBB'er Cor Pierik is het stikstofprobleem vooral van juridische aard en wordt het "overschat" in vergelijking met bijvoorbeeld het klimaatprobleem. De partij van Caroline van der Plas wil een nieuwe stikstofwet en meer ruimte voor innovaties. NSC, het CDA en de BBB leken elkaar vaker op te zoeken tijdens het verkiezingsdebat.

Hart van Nederland / ANP