Rutte na EU-top: Orbán ongekend stevig aangesproken op anti-lhbtiwet

De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft het op de EU-top zwaarder te verduren gehad vanwege de omstreden anti-lhbtiwet die sinds donderdag in zijn land geldt. "Dit was wel heel heftig en indrukwekkend", zei premier Mark Rutte na afloop van een EU-top in Brussel.

Volgens Rutte werd Orbán door "het overgrote deel" van zijn collega's aangesproken op de nieuwe regels die het 'promoten' van homoseksualiteit en geslachtsveranderingen bij jongeren verbieden. Het is nog niet duidelijk welke straffen er op het overtreden van de wet komen te staan.

Vooral het persoonlijke verhaal van de Luxemburgse premier Xavier Bettel raakte velen op de EU-top. Bettel is sinds 2015 getrouwd met een man. "Iedereen had wel tranen in zijn ogen", aldus Rutte. Er was volgens hem slechts een enkeling die begrip voor Hongarije vroeg. Orbán kreeg alleen bijval van Polen, Slovenië en Bulgarije, zeggen Brusselse bronnen.

'Durf uit de EU te stappen'

Rutte daagde tijdens de vergadering Orbán uit om voor Hongarije de vertrekprocedure uit de EU maar in gang te zetten, nu hij zich kennelijk niet aan de waarden en normen van de unie wil houden. "Dat heb ik niet eerder gedaan." Maar de Hongaarse premier was dat volgens de premier "niet onmiddellijk van plan, geloof ik".

Het is voor het eerst in elf jaar aan EU-toppen dat Rutte "meemaakt dat we zo stevig en diepgravend een collega aanspreken op iets wat gebeurt in dat land, wat gaat over iets fundamenteels". De sfeer was dan ook "niet geweldig", al werd er volgens de minister-president niet geschreeuwd tijdens het overleg.

Procedure tegen Hongarije

Rutte denkt niet dat de klemmende oproep van zoveel premiers en staatshoofden veel teweeg heeft gebracht bij zijn Hongaarse collega. Maar "uiteindelijk zal de Europese Commissie verder gaan met de procedure tegen Hongarije" om het land te dwingen zich aan de EU-regels te houden, verzekert hij. Die is daar volgens hem "echt zeer voor gemotiveerd".

ANP