Politiek
2 apr 2021, 03:05
Het tijdperk-Rutte is voorlopig nog niet ten einde gekomen. In de Tweede Kamer bleek afgelopen nacht geen voldoende steun voor een motie van wantrouwen tegen de premier vanwege diens 'vergeten' Omtzigt-gesprek. Een motie van afkeuring van D66 en CDA haalde wel een overgrote meerderheid (116 zetels).
Het was een hectische dag in politiek Den Haag. Rutte zei vorige week nog dat hij tijdens zijn gesprek met toenmalig verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) niet had gesproken over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Uit het donderdag vrijgegeven gespreksverslag bleek echter dat hij een ministerspost voor Omtzigt opperde.
In het Kamerdebat werd de VVD-leider van alle kanten onder vuur genomen over de leugen. Daarop zei Rutte dat hij een "verkeerde herinnering" had van zijn conversatie met Jorritsma en Ollongren, ook al ging het om een gesprek dat vorige week nog gevoerd werd. Desondanks beklemtoonde hij keer op keer dat hij niet gelogen had.
Later bleek ook nog dat Rutte donderdagochtend "via via" had gehoord over dat zijn Omtzigt-opmerking in het gespreksverslag stond. Dit nog voordat de andere partijleiders hun verslagen konden inzien. Hij weigerde echter bekend te maken wie hem hierover had getipt.
Ook nadat de Kamer in debat was gegaan met de twee ex-verkenners en de huidige verkenners Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66) bleef onduidelijk wie de anonieme bron van Rutte is en hoe diegene aan de informatie kwam. Tijdens een nachtelijke schorsing gingen sleutelpartijen D66 en CDA lang in beraad over hun vervolgstappen.
Rutte bood later zijn excuses aan "het land" aan en in het bijzonder aan Omtzigt voor de ontstane chaos. PVV-leider Geert Wilders diende een motie van wantrouwen tegen Rutte in, D66-voorvrouw Sigrid Kaag en CDA-fractievoorzitter Wopke Hoekstra kozen voor een minder zware motie van afkeuring.
Kaag benadrukte dat zo'n motie een "zwaar middel" was, maar dat ze Rutte niet als minister-president afkeurt. Haar vertrouwen heeft wel een flinke deuk opgelopen. "Ik heb mijn twijfels over de verdediging en ontkenning vandaag." De leider van de tweede partij in de Kamer zegt dat het niet vanzelfsprekend is dat de VVD nog het voortouw neemt in de formatie.
Hoekstra sprak over "een blamage van de politiek als geheel en van het parlement". De CDA-leider noemde het debat, dat toen al ruim twaalf uur duurde, "buitengewoon onbevredigend". Het is volgens hem goed om met de door hem mede ingediende motie te markeren dat Rutte het niet goed heeft gedaan.
Uiteindelijk haalde de door PVV en FvD ingediende motie van wantrouwen het niet. De huidige coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie (samen goed voor 78 zetels) steunden de rode kaart voor Rutte niet. Kaag en Hoekstra wisten met hun gele kaart wél een meerderheid van het parlement achter zich te krijgen: allen Ruttes VVD stemde tegen.
Rutte liet na de stemming weten door te willen als demissionair premier, ondanks het "heftige debat" waarin alle oppositiepartijen het vertrouwen in hem opzegden. De VVD-leider wil "vreselijk hard werken" aan het "terugverdienen van het vertrouwen" van de Kamer en de samenleving.
In het debat over de mislukte verkenning werd ook een motie aangenomen om een informateur aan te stellen die op grotere afstand van de dagelijkse politiek staat. Het plan van Kaag kon op brede steun in rekenen. Het is nog niet duidelijk wat dit betekent voor de huidige verkenners Van Ark en Koolmees, die beiden ook minister zijn in het demissionaire kabinet.
Redactie/ANP
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.