Dit zijn de plannen van kabinet-Schoof
Beleid
13 sep 2024, 14:08
Het regeerprogramma van kabinet-Schoof is vrijdag gepresenteerd. Dit zijn de belangrijkste punten. Hier is het hele regeerprogramma te vinden.
De belangrijkste punten in het kort
De belangrijkste punten in het kort
Boeren helpen bij herstel van kwetsbare natuur
Meer kernenergie, mogelijk een derde en vierde kerncentrale
Strenger asielbeleid, o.a. door uitroepen asielcrisis
Nog steeds gratis schoolmaaltijden
Scholen krijgen geld terug voor hogere btw op schoolboeken
Er komt overleg over de langstudeerboete
De NPO moet worden hervormd
Voor eind 2027 moeten alle slachtoffers van het toeslagenschandaal volledig gecompenseerd zijn
Er komt een ondernemingsklimaattop om ons land aantrekkelijker te maken voor ondernemers
Weer 130 op de snelweg, waar het kan
Het eigen risico in de zorg gaat vanaf 2027 naar 165 euro
Een hardere aanpak van terrorisme
Speciale plannen voor de mestcrisis, o.a. een mestgezant en bufferstroken naast natuurgebieden
Er komt een extra belastingschijf en het percentage in de eerste schijf gaat omlaag
Dierrechten worden afgeroomd bij verhandeling
Het aantal internationale studenten moet omlaag
Technische opleidingen mogen in het Engels gegeven blijven worden
De aanpak van ondermijnende criminaliteit is 'topprioriteit'
Er moet een 'dunbevolktheidstoeslag' komen voor gebieden met weinig leerlingen
Flink meer geld naar Defensie
Een nieuw noodfonds voor energie in 2025 en 2026
Hogere belasting op lange vluchten
Er moet een constitutioneel hof komen dat wetten toetst aan de grondwet
Oekraïne blijft Nederlandse steun ontvangen zolang dat nodig is
Hieronder zie je een aantal punten met wat meer achtergrondinformatie:
Het kabinet wil dat vooral boeren gaan helpen bij het herstellen van de meest kwetsbare natuur in Nederland. Het zogeheten agrarisch natuurbeheer moet een belangrijke rol spelen in het herstellen van beschadigde natuur, stelt het kabinet in het regeerprogramma. Hier is 500 miljoen euro per jaar voor uitgetrokken.
De Rijksoverheid wil meer grip op de plekken waar als eerste gewerkt moet worden. Het gaat dan om kwetsbare Natura 2000-gebieden, veenweides en beekdalen. Later dit jaar komt hier meer duidelijkheid over.
Eerder werd al bekend dat het Nationaal Programma Landelijk Gebied van tafel zou gaan. Er is geen geld meer voor, nadat aan de formatietafel 15 miljard euro uit het fonds werd gehaald voor andere doeleinden.
Strenger asielbeleid
Het nareisbeleid voor asielzoekers wordt na het aanstaande uitroepen van een asielcrisis flink beperkt. Zo kunnen meerderjarige kinderen niet meer naar Nederland komen als een familielid hier een vluchtelingenstatus heeft gekregen. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zal bij herhaalde asielaanvragen strenger toetsen op nieuwe feiten en omstandigheden. Ook kunnen asielzoekers die niet op zitting of op een afspraak komen, voortaan afgewezen worden.
Lees ook: Asielcrisiswet komt er echt, aldus premier Schoof: 'Geen misverstand'
Het kabinet gaat het noodrecht zo snel mogelijk activeren om de instroom van asielzoekers omlaag te krijgen. Daardoor kan asielminister Marjolein Faber maatregelen in gang zetten die afwijken van de Vreemdelingenwet. Ze werkt ondertussen aan een asielcrisiswet die het strengere regime ook voor de lange duur moet regelen.
Gratis schoolmaaltijden
Het kabinet blijft ook de komende jaren geld vrijmaken voor gratis schoolmaaltijden. Die werden geïntroduceerd door het vorige kabinet en de nieuwe coalitie leek er aanvankelijk mee te willen stoppen. Maar in het regeerprogramma staat dat toch besloten is ermee door te gaan.
"Een basisvoorwaarde om je op school te kunnen ontwikkelen is een gevulde maag", aldus het ministerie van Sociale Zaken.
Lees ook: Kabinet maakt structureel geld vrij voor gratis schoolmaaltijden
Schoolboeken
Scholen krijgen het extra geld terug dat ze kwijt zijn door een hogere btw op schoolboeken. "Het kabinet wil ervoor zorgen dat scholen in het primair en voortgezet onderwijs blijven investeren in verbeteren van lezen, schrijven en rekenen", verklaart het ministerie van Onderwijs.
Het kabinet wil het middelbaar beroepsonderwijs ook tegemoetkomen. Zij krijgen een compensatie "voor het verstrekken van leermiddelen voor basisvaardigheden" voor studenten die jonger dan 18 zijn.
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.
Het kabinet wil de btw op boeken verhogen van 9 procent naar 21 procent. De koepelorganisaties voor middelbare scholen (VO-raad), basisscholen (PO-Raad) en schoolleiders (AVS), vakbonden AOb en CNV Onderwijs, het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) en oudervereniging Ouders & Onderwijs hebben om een uitzondering gevraagd voor leermiddelen. Ze schatten dat de maatregel jaarlijks 60 miljoen euro meer kost.
Overleg over langstudeerboete
Het kabinet zegt met universiteiten, hogescholen en studenten te gaan praten over de uitvoering van de zogenoemde langstudeerboete. Die groepen zijn fel tegen die maatregel.
In het vrijdag gepresenteerde regeerprogramma zeggen de coalitiepartijen dat ze willen kijken "naar de uitvoerbaarheid" van de boete en naar "manieren voor instellingen en studenten om langstuderen tegen te gaan".
Studenten die meer dan een jaar studievertraging hebben, moeten daar jaarlijks 3000 euro extra voor betalen. Universiteiten zijn bang dat niet alle jongeren dan nog een goede kans krijgen om te studeren. Volgens de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) leidt de maatregel tot nog meer mentale druk op studenten en zal ook de ongelijkheid hierdoor verder toenemen.
Lees ook: Studenten protesteren in Utrecht tegen de langstudeerboete
Toeslagenschandaal
Het kabinet wil voor het einde van 2027 alle gedupeerden van het toeslagenschandaal hebben gecompenseerd, inclusief de vergoeding van eventuele aanvullende schade. In het vrijdag gepubliceerde regeerprogramma staat dat het kabinet het toeslagenschandaal binnen deze regeerperiode (officieel 2023-2027) helemaal wil afhandelen.
Volgend jaar moeten alle aanvragen zijn beoordeeld van de 68.000 ouders die zich als gedupeerden hebben gemeld. Daarna heeft het kabinet tot twee jaar nodig "om ook alle bezwaarprocedures te behandelen".
Ondernemingsklimaat
Het kabinet komt met een Pact Ondernemingsklimaat en in het najaar organiseert het een ondernemingsklimaattop. Op die manier wil het kabinet Nederland aantrekkelijker maken voor bedrijven om zich te vestigen, te investeren en uit te breiden. Het kabinet wil er ook voor zorgen dat het vertrouwen van ondernemers in de overheid groeit.
"Zo geven we ondernemers een stem en uiten we tegelijkertijd onze waardering voor ondernemerschap. Hiertoe organiseert het kabinet dit najaar een ondernemingsklimaattop", staat beschreven in het regeerprogramma van het kabinet-Schoof. Er komt ook een "ministeriële stuurgroep", die erop toeziet dat er maatregelen komen om het investeringsklimaat te verbeteren. Een belangrijk onderdeel daarvan is het verminderen van het aantal regels voor bedrijven. Een zogenoemd reductieprogramma regeldruk moet daarvoor zorgen.
Mestplannen
Het kabinet wil een speciaal mestgezant om de exportmarkt te bevorderen, en bufferstroken naast natuurgebieden moeten kleiner worden zodat boeren meer ruimte hebben om mest uit te rijden. Het zijn enkele van de maatregelen die landbouwminister Femke Wiersma wil inzetten om de mestcrisis tegen te gaan. Eerder lekten al andere maatregelen uit.
Zo werd via De Telegraaf bekend dat er meer dierrechten worden afgeroomd bij verhandeling daarvan. Nu nog geldt daar een percentage van 10 procent voor, maar dat wordt 30 procent voor melkveehouders, 25 procent voor varkenshouders en 15 procent voor pluimveeboeren. Pluimveehouders reageerden donderdag al woedend en dreigden met rechtszaken. Eind dit jaar wordt gekeken of de percentages redelijk zijn.
Lees ook: Kabinet wil herstel natuur vooral bij boeren zelf neerleggen
Het kabinet hoopt vooral op beweging uit Brussel. Daar wil het kabinet de uitzonderingspositie, de zogeheten derogatie, terugkrijgen. Ook moet de Nitraatrichtlijn worden aangepast, zodat er genoeg mest mag worden geproduceerd.
Daarnaast wil Wiersma met een vrijwillige uitkoopregeling komen. Die moet eind 2026 worden opengesteld. Ook komt er subsidie voor boeren die mest willen verwerken voor export.
Technische opleidingen mogen in Engels worden gegeven
Buitenlandse studenten kunnen onder meer technische opleidingen in het Engels blijven volgen. Volgens het regeerprogramma van het kabinet blijven Engelstalige opleidingen ook "in de regio" mogelijk.
De coalitie heeft eerder al afgesproken verengelsing op hogescholen en universiteiten terug te dringen. Het hoofdlijnenakkoord liet wel ruimte voor "strategische uitzonderingen voor opleidingen voor tekortberoepen".
Het kabinet kondigt ook aan het aantal internationale studenten te verminderen. "Hierbij hoort een besparing, tot 293 miljoen euro structureel", staat in het regeerprogramma.
Dunbevolktheidstoeslag
Het kabinet wil dat er een 'dunbevolktheidstoeslag' komt voor het onderwijs in gebieden waar weinig leerlingen wonen. Daarmee moet in zo'n regio de laatste school van zijn soort worden gered als die anders dreigt te verdwijnen. De regeling moet in de plaats komen voor de kleinescholentoeslag.
Dit is een toeslag voor scholen met minder dan 145 leerlingen, zodat ze toch genoeg personeel kunnen inhuren. Die middelen moeten nu 'herschikt' worden, vindt het kabinet, zodat ze vooral gebruikt kunnen worden voor kleine scholen in dunbevolkte gebieden.
Het gaat hier om het basis- en middelbaar onderwijs.
Lees ook: Ouders ziedend over sluiting school: 'We gaan tot het uiterste'
Opnieuw geld voor energienoodfonds
Het kabinet wil huishoudens die moeite hebben met het betalen van de energierekening ook de komende jaren helpen. Voor 2025 en 2026 is daarvoor een niet nader genoemd bedrag opzijgezet.
Dit energiefonds "vereist nog nadere uitwerking", zo houdt het kabinet een slag om de arm. Ook private partijen, met name energieleveranciers, zullen een bijdrage moeten leveren. Dat is ook al het geval bij het huidige, Tijdelijke Noodfonds Energie, waar dit jaar ruim 110.000 huishoudens geld uit ontvingen.
Lange vluchten vanaf 2027 duurder
Het kabinet wil vanaf 2027 een hogere belasting invoeren op langeafstandsvluchten. Dat doet het kabinet vanwege de hogere CO2-uitstoot van dit soort vluchten.
Het moet de schatkist jaarlijks bijna 250 miljoen euro opleveren. Er zal gekeken worden hoe de belastingmaatregel uitpakt voor de hubfunctie van luchthaven Schiphol, de werkgelegenheid en het vestigingsklimaat.
Luchtvaartmaatschappij KLM sprak zich eerder uit tegen hogere vliegbelastingen. "Vliegen wordt er niet schoner en stiller van, maar alleen duurder voor de reiziger", aldus KLM eerder dit jaar.
Hart van Nederland/ANP
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.