Grenscontroles en strengere aanpak Syriërs: dit zijn de nieuwe asielplannen

Premier Dick Schoof bevestigt in een brief aan het parlement dat het kabinet eruit is: er komen vanaf eind november grenscontroles, en de spreidingswet gaat zo snel als het kan weer van tafel. Deze maatregelen maken onderdeel uit van het asielpakket waar de coalitie het in de nacht van donderdag op vrijdag over eens werd. Deels waren deze al in het regeerprogramma opgenomen, maar er zijn ook enkele nieuwe plannen.

• Asielvergunningen voor onbepaalde tijd afschaffen

Dit stond al in het regeerprogramma. De bedoeling is om asielzoekers geen permanente verblijfsstatus meer te geven, iets wat nu vrijwel automatisch gebeurt nadat een statushouder vijf jaar in Nederland woont.

• Het verruimen van de mogelijkheden tot ongewenstverklaring na veroordelingen

Dit plan stond al in het regeerprogramma. Asielzoekers die veroordeeld worden, kunnen hierdoor sneller als ongewenst vreemdeling worden verklaard en het land worden uitgezet.

• Verkorten asielvergunningen voor bepaalde tijd van 5 naar 3 jaar.

In het regeerprogramma stond al dat de tijdsduur van tijdelijke asielvergunningen zou worden aangepast. Deze nieuwe regeling maakt dat de vergunning voor statushouders om in Nederland te mogen wonen nog maar drie jaar geldig zijn, in plaats van vijf.

• Nareisbeperkingen: meerderjarige kinderen en ongehuwde partners

Hoewel het verbod op nareis voor meerderjarige kinderen in het regeerprogramma stond, is het voorstel om ook ongehuwde partners uit te sluiten nieuw. Dit moet nareis nog moeilijker maken voor asielzoekers.

• Sneller ongewenst verklaren na veroordeling.

Dit plan stond al in het regeerprogramma. Asielzoekers die veroordeeld worden, kunnen hierdoor sneller als ongewenst vreemdeling worden verklaard en het land worden uitgezet.

• Spreidingswet intrekken

De Spreidingswet, die bedoeld was om asielzoekers eerlijk te verdelen over gemeenten, wordt zo snel mogelijk ingetrokken. Hoewel het intrekken in het regeerprogramma stond, is nu duidelijk dat de partijen het indien mogelijk dit jaar al willen laten gebeuren.

• Taakstelling voor gemeenten schrappen en sobere huisvesting voor statushouders

De verplichte taakstelling voor gemeenten om statushouders op te nemen, wordt geschrapt. Bovendien worden statushouders geplaatst in sobere voorzieningen die ze niet mogen weigeren. Het regeerprogramma bevatte wel een verbod op voorrang bij sociale huurwoningen, maar niet deze specifieke plannen.

• Aanscherpen landenbeleid Syrië.

Dit voorstel om delen van Syrië veilig te verklaren stond niet in het regeerprogramma, maar is eerder door Geert Wilders geopperd. Het beleid rondom Syrië wordt nu strenger gemaakt.

• Grenscontroles vanaf eind november.

Dit stond in het regeerprogramma. Vanaf eind november worden de grenscontroles aangescherpt om illegale migratie tegen te gaan.

• Afschaffen dwangsommen in vreemdelingenzaken.

Ook dit stond in het regeerprogramma. Dwangsommen in zaken waarbij de overheid traag handelt in vreemdelingenzaken, worden volledig afgeschaft.

• Beperking aantal VN-vluchtelingen naar 200 per jaar.

• Opvang van vluchtelingen in VN-verband wordt teruggeschroefd van 500 naar 200 per jaar. Het regeerprogramma sprak over het herzien van het VN-vluchtelingenverdrag, maar dit is een concretere uitwerking.

• Extra cellen voor uitgeprocedeerden Het plan om 50 tot 100 extra cellen te bouwen voor uitgeprocedeerde asielzoekers of illegalen stond niet in het regeerprogramma, maar is een nieuw element in de strengere aanpak van migratie.

Kritiek

Het pakket wordt behandeld in zowel de Eerste als Tweede Kamer. Eerder wilde het kabinet, met de PVV voorop, het parlement hiervoor nog tijdelijk omzeilen, omdat er sprake zou zijn van een noodtoestand. Het lukte het kabinet alleen niet om dit argument "dragend" te motiveren, waarna toch besloten werd om het via reguliere wetgeving in te voeren. Wel hebben partijen afgesproken die wetten met spoed te behandelen. Toch spreekt Schoof in zijn brief nog steeds van een "asielcrisis".

Volgens critici is het pakket niet uitvoerbaar, en bovendien onmenselijk. Vooral op het terugsturen van Syriërs en het sober opvangen van statushouders is kritiek.

Hart van Nederland | ANP