Wilders en Van der Plas: huidige stikstofregels zetten Nederland op slot

PVV-leider Geert Wilders en BBB-leider Caroline van der Plas uiten allebei kritiek op het huidige stikstofbeleid en pleiten voor versoepeling van de regels. Wilders vindt dat het kabinet strenger beleid moet vermijden en stelt dat de stikstofdoelen realistischer moeten worden. Hij deed deze oproep in een korte tweet na de uitspraak in de zaak-Greenpeace, waarin de rechter bepaalde dat Nederland uiterlijk in 2030 moet voldoen aan de stikstofnormen.

Van der Plas benadrukt dat het huidige kabinet niet de schuldige is, maar dat eerdere regeringen met hun regelgeving de problemen hebben veroorzaakt. Toch noemt zij de uitspraak een "stevige terechtwijzing" en stelt ze dat de huidige stikstofnormen, zoals de kritische depositiewaarde (kdw), uit de wet moeten verdwijnen. Volgens haar zet dit hele sectoren, van landbouw tot woningbouw, op slot.

Nieuwe plannen van minister Wiersma

Hoe de nieuwe stikstofplannen van het kabinet eruit gaan zien na de uitspraak van de rechter, kan landbouwminister Femke Wiersma nog niet zeggen. Wel is zij stellig over wat het beleid níét zal omvatten: "Over gedwongen uitkoop heeft de coalitie afgesproken dat we dat niet gaan doen," benadrukt Wiersma. "En ik ga dat als minister ook niet meemaken."

De rechter oordeelde dat het huidige stikstofbeleid "niet voldoende overtuigend" is, wat Wiersma erkent. Volgens haar was dit ook te verwachten, omdat de plannen van het kabinet nog moeten worden uitgewerkt. Een ministeriële commissie zal verder werken aan een nieuwe aanpak. Wiersma benadrukte echter dat stikstof al langer een probleem is: "We hebben al meerdere kabinetten daar ook mee geworsteld. Dat is voor dit kabinet niet anders."

Bij de nieuwe plannen zullen "alle belangen worden afgewogen". Vanuit de coalitie gaan geluiden op om de stikstofregels aan te passen en zo ingrijpende maatregelen voor de agrarische sector te vermijden. Wiersma blijft echter kritisch. Zo wordt gekeken naar een alternatief voor de kdw, maar volgens haar zou dat niet noodzakelijk tot een andere uitkomst hebben geleid. "Als ik kijk naar de gehele uitspraken van de rechter dan is hij wel zeer kritisch, ook als het gaat om stikstofgevoelige planten, het habitat," aldus Wiersma.

Andere drukfactoren en belangen

Wilders en Van der Plas vinden dat er breder gekeken moet worden naar de factoren die de natuur belasten. Van der Plas noemt onder meer de industrie en de grondwaterstand als andere belangrijke drukfactoren. Ze vindt het "heel urgent" dat er aanpassingen worden gedaan, zodat Nederland niet "op slot" blijft staan.

Wilders liet eerder al weten dat de uitspraak niet mag leiden tot het "platleggen" van Nederland. Hij roept niet direct op om de stikstofwetgeving te schrappen, maar benadrukt dat de coalitie, volgens hem, zou moeten stoppen met haar huidige aanpak.

Rechter legt druk op kabinet

De rechter oordeelde dat de Staat voor eind 2030 moet zorgen dat op de helft van de stikstofgevoelige natuurgebieden niet meer stikstof neerslaat dan deze aankan. Als dit niet wordt gehaald, kan een dwangsom van 10 miljoen euro volgen. Wel kan het kabinet aan deze eis ontsnappen door de wetgeving aan te passen, aldus Van der Plas.

Ondertussen overweegt het kabinet alternatieve systemen, zoals het beoordelen van uitstoot per boerenbedrijf. Experts waarschuwen echter dat te veel stikstof een bedreiging vormt voor unieke natuur, vooral op zandgronden. Zowel Wilders als Van der Plas lijken het erover eens dat natuur belangrijk is, maar dat andere belangen, zoals landbouw, woningbouw en industrie, ook zwaar mee moeten wegen in het stikstofdebat.

Hart van Nederland/ANP