Prinsjesdag zit erop, hoe nu verder?

Op Prinsjesdag leest de koning de troonrede voor, waarna de minister van Financiën volgens traditie de rijksbegroting en de Miljoenennota aan de Tweede Kamer overhandigt. Maar hoe nu verder? De feestelijke hoeden kunnen weer de kast in, en de paarden terug naar de stal. Er is werk aan de winkel.

In de dagen na Prinsjesdag bespreken de politieke partijen in de Tweede Kamer de hoofdlijnen van de Miljoenennota en de rijksbegroting. In de Miljoenennota staan de belangrijkste plannen van het kabinet voor het komende jaar, inclusief een overzicht van de kosten. De rijksbegroting is een gedetailleerder document waarin staat hoeveel geld elk ministerie daadwerkelijk krijgt.

Kamerleden aan het woord

De besprekingen waarin over de kabinetsplannen wordt gedebatteerd, staan bekend als de Algemene Politieke Beschouwingen. Tijdens deze debatten wordt duidelijk hoeveel steun er voor de kabinetsplannen is in de Tweede Kamer. Aankomende woensdag hebben de Kamerleden het woord. Op donderdag is het aan minister-president Dick Schoof om alle vragen die woensdag zijn gesteld te beantwoorden.

Alle plannen van het kabinet werden dinsdag bekendgemaakt tijdens Prinsjesdag. Na de Troonrede, volgde de traditionele balkonscene waar het koningspaar en de prinsessen Amalia en Alexia vanaf het balkon zwaaien naar het publiek:

1:09

Terugkijken: de balkonscène met de koninklijke familie

Wat kunnen wij van morgen verwachten?

Woensdag zullen de partijen uitgebreid benoemen wat ze goed, maar vooral wat ze niet goed vinden aan de plannen van het kabinet. Partijleiders zullen de confrontatie met elkaar aangaan en kritische vragen stellen. Bij de huidige extraparlementaire kabinetsvorm kan het kabinet niet standaard rekenen op de steun van een meerderheid. Dit vergroot de kans op verhitte debatten.

Tegelijkertijd betekent deze kabinetsvorm ook dat er meer ruimte is voor samenwerking tussen oppositie en coalitie. "Coalitiepartijen hebben namelijk toegezegd dat zij meerderheden met oppositiepartijen mogen opzoeken op thema’s waar geen afspraken over zijn gemaakt. Er zullen dus vaker dan andere jaren plannen worden gesmeed met zowel oppositie- als coalitiepartijen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat de VVD een partij als GroenLinks-PvdA opzoekt voor een meerderheid op een plan waar bijvoorbeeld de PVV niet achter staat", legt politiek verslaggever Hannah Warnar uit.

Spanningen binnen de coalitie

De spanningen binnen de coalitie dragen niet bij aan een rustig debat. "Hoogstwaarschijnlijk willen de oppositiepartijen weten waarom Pieter Omtzigt zich tijdelijk terugtrok als fractievoorzitter van de NSC en waarom hij zich zoveel bemoeide met de totstandkoming van de Miljoenennota."

"En alsof dat nog niet genoeg is, liet de vervanger van Omtzigt, Nicolien van Vroonhoven, maandag weten dat haar partij de door het kabinet geplande noodgreep in de asielwetgeving niet zal steunen bij een negatief advies van de Raad van State. Dit leidde tot veel woede bij andere coalitiepartijen. En die frictie, zullen ze moeilijk onder stoelen of banken kunnen steken komende dagen", aldus Warnar.

Wat zal het grootste heikel punt worden?

Volgens Warnar zal vooral het asielbeleid voor veel discussie zorgen. "Oppositiepartijen, van rechts tot links, moeten kleur gaan bekennen. Met name linkse partijen zullen er een punt van maken dat het niet zeker is of de kabinetsplannen juridisch houdbaar zijn. NSC, de partij die bekend staat om zijn ‘goede bestuur’, zal ook zeker worden aangesproken op dit punt: kiest de partij voor vasthouden aan de coalitie, of voor goede wetten?"

Woensdag zal moeten blijken in hoeverre de debatten vruchtbare discussies zullen opleveren. In ieder geval zijn er genoeg interessante punten die het debat de moeite waard maken om te volgen.