Dit zijn de meest opvallende momenten in het Kamerdebat over asielminister Faber

Het Kamerdebat over asielminister Marjolein Faber (PVV) is allesbehalve saai. Faber moet zich verantwoorden voor het weigeren van haar handtekening onder de voordracht van vijf vrijwilligers voor een koninklijke onderscheiding. Zij zetten zich in voor vluchtelingen. Volgens Faber is hun werk in strijd met haar beleid, dat gericht is op minder asielzoekers. Die weigering leidde tot grote verontwaardiging in de Tweede Kamer. Meerdere politici spreken zich fel uit over de situatie. In dit artikel zetten we de meest opvallende momenten uit het debat op een rij.

De onderscheiding ging om vijf vrijwilligers die zich inzetten voor vluchtelingen. Volgens Faber is hun werk in strijd met haar beleid, dat gericht is op minder asielzoekers. De weigering leidde tot grote verontwaardiging in de Tweede Kamer. 

D66-fractievoorzitter Rob Jetten noemt het "hoog tijd" dat Faber vertrekt. "Dit is een minister die het ambt te schande maakt. Bij elk ander bedrijf was deze minister al vijf keer ontslagen, maar deze coalitie blijft haar telkens de hand boven het hoofd houden."

Bekijk het moment in deze video:

1:42

Rob Jetten in lintjesdebat: 'Hoog tijd dat Faber vertrekt'

Jetten herinnert aan de belofte van premier Dick Schoof bij zijn aantreden dat hij in dit kabinet "normerend zou optreden". In het geval van minister Faber is dat wat de D66-voorman betreft "faliekant mislukt". Hij richtte zich ook tot de coalitiepartijen NSC en VVD. Dat die "zoveel incompetentie blijven gedogen", vindt hij "onvoorstelbaar".

De meest opvallende clash vond plaats tussen PVV-leider Geert Wilders en GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans. Faber heeft volgens hem de vrijwilligers "voor de bus gegooid", en dat alleen voor "een loos gebaar". "Dit is de grootste prutser die ooit in vak K heeft gezeten", riep Timmermans met stemverheffing.

Het fragment van de clash tussen Wilders en Timmermans is te zien in deze video:

4:01

Wilders en Timmermans clashen hard in lintjes-debat

PVV-leider Wilders liet het daar niet bij zitten en kwam met een weerwoord tegen Timmermans: "U heeft niks te eisen." Volgens de PVV-leider heeft zijn partijgenoot Faber nooit een formeel besluit genomen, en is de eenheid van het kabinetsbeleid dus ook niet in het geding.

Spanningen op het wereldtoneel

"Hier staat een minister met lef, die zegt wat ze vindt", zei Wilders over Faber. "Hier staat een minister die meer ruggengraat heeft dan u in honderd jaar hebt laten zien. Zij staat voor haar zaak." Timmermans sprak de coalitiegenoten van Wilders aan, VVD, NSC en BBB. "Met deze meneer zit u in een coalitie." Volgens de voorman van GroenLinks-PvdA is het vanwege spanningen op het wereldtoneel nog belangrijker dat het kabinet met één mond praat.

Ook CDA-leider Henri Bontenbal nam geen blad voor de mond. "Je doet mee in een kabinet, of je stapt eruit", zei hij tegen Faber. "Als bewindspersoon kun je niet kiezen aan welk besluit je wel of niet meewerkt."

Bekijk dat moment in deze video:

1:21

Bontenbal over Faber: 'Je doet mee in een kabinet, of je stapt eruit'

"Het gedrag van de minister deugt niet", zegt Bontenbal. Daarbij ging het de CDA'er niet alleen om de eenheid van kabinetsbeleid, maar ook om moraliteit. "Vrijwilligers zijn het cement van de samenleving. Het is cynische politiek als de minister hen afvalt." Hij vroeg zowel premier Dick Schoof als coalitiepartijen VVD, NSC en BBB om een grens te trekken. "Praat niet recht wat krom is."

VVD-leider Dilan Yeşilgöz vraagt de asielminister "bestuurlijke volwassenheid" te tonen en op te houden met het afgeven van "rare signalen" die afleiden van de inhoud. Yeşilgöz wees Faber er nog eens op dat de huidige, rechtse meerderheid in de Tweede Kamer een unieke kans biedt om tot een veel strenger asielbeleid te komen.

Steun

Dat vraagt om "een effectief beleid en structurele oplossingen", waar de PVV-bewindsvrouw zelf verantwoordelijkheid voor draagt. "Daar is steun voor nodig in beide Kamers", bracht de VVD-voorvrouw in herinnering. De coalitie heeft geen meerderheid in de senaat en is daar dus afhankelijk van steun van oppositiepartijen. Een aantal van die partijen dreigt het vertrouwen in Faber op te zeggen.

Faber zal "een stukje politieke souplesse" moeten laten zien, wil zij haar asielwetten aangenomen krijgen in de Tweede en Eerste Kamer, heeft medefractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven van regeringspartij NSC gezegd.

Van Vroonhoven noemde het "ontzettend belangrijk" dat Faber samenwerking zoekt, ook met oppositiepartijen. Ook zij wees erop dat de coalitie geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer, mede doordat NSC daar als nieuwe partij zelf niet is vertegenwoordigd. "We zullen dat echt samen moeten doen", hield zij de minister voor.

Vertrouwen?

Ook Van Vroonhoven hamerde erop dat het kabinet met één mond moet spreken. Zij heeft daar evenwel vertrouwen in, na het briefje waarin Faber zich dinsdagavond schaarde achter het besluit van premier Dick Schoof om de lintjesvoordrachten alsnog te tekenen. "De minister zit weer in het gareel", zo verzekerde zij na vragen van bezorgde oppositieleden.

"Het staat ministers vrij de weging te maken" over welke voordrachten voor lintjes ze wel of niet willen steunen, zei Schoof in het debat. Enkele Kamerleden vroegen Schoof of hij kan uitsluiten dat Faber opnieuw onderscheidingen weigert, maar daar wilde de premier niet in meegaan. Door samen met minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark (NSC) de onderscheidingen toch te ondertekenen, vindt Schoof dat hij heeft "genormeerd".

Morele kompas

Kabinetsleden kunnen van mening verschillen, reageerde Schoof. "Iedereen heeft daarbij zijn eigen morele kompas." De premier vindt dat hij zelf heeft gedaan wat er moest gebeuren. "Namelijk zorgen dat deze mensen weer de waardering krijgen waar het om gaat. En tegelijkertijd heb ik gezorgd voor eenheid van het kabinetsbeleid."

Het liefst had Schoof het meningsverschil over de lintjes "in de boezem van het kabinet" opgelost. "Helaas werd ik door het lekken gedwongen dat publiek te doen."

Hart van Nederland/ANP