Dit is de reden waarom het elke ochtend zo mistig is

Zondag begint de astronomische herfst en dat betekent dat we weer in de tijd zijn aangekomen waarbij de nachten langer worden dan de dagen. Dat merken we al aan het weer, want steeds vaker begint de dag met ochtendgrijs of mist. Waar blijft die zon?

Door meteoroloog Jordi Huirne

Zondag 22 september staat de zon precies boven de evenaar waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren. Dan begint in ons land de astronomische herfst en daarna duren de nachten langer dan de dagen. Dat betekent ook dat het weer gaat veranderen, we schuiven richting het winterhalfjaar.

Ochtendgrijs

In de steeds langer wordende nachten is het ook een stuk vochtiger dan in de zomer. Dat zie je bijvoorbeeld aan de prachtige spinnenwebben in deze tijd van het jaar, vaak versierd door prachtige dauwdruppeltjes.

Ook kan gemakkelijk mist ontstaan in de vochtige lucht. Of laaghangende bewolking, waarbij je bijvoorbeeld de bovenkant van de kerktoren of windmolens ziet verdwijnen in de bewolking.

De mist in beeld:

Mist boven Nederland

Aan het begin van de zomer komt de zon rond 05.15 uur al op. Dat betekent dat mist of lage bewolking nauwelijks kans maken, want voordat het is ontstaan, komt de zon alweer op om de boel weg te ‘branden’.

Eind september is de zon echter al een stuk minder sterk, vergelijkbaar met de maand maart. Als mist en lage bewolking eenmaal zijn ontstaan, duurt het lang voordat de zon de boel laat oplossen. Soms kan het zelfs tot na het middaguur duren voordat de zon doorbreekt. Omdat het meestal maar om een vrij dunne laag bewolking gaat, kan het in één klap direct zonnig worden als de zon erdoor prikt.

Tijdens de wintermaanden, zeker in december, is de zon zo zwak dat mist en bewolking vaak helemaal niet meer oplossen. Dan blijft het de hele dag grijs en kil, soms blijft de temperatuur daardoor ook rond het vriespunt steken. Het zijn de zogenaamde donkere dagen voor Kerst.

Lastige weersverwachting

Toch is het lastig om deze mist en bewolking te voorspellen. Weermodellen hebben er moeite mee en soms zie je grote verschillen tussen verschillende computerberekeningen.

Dit was afgelopen woensdag- en donderdagochtend ook het geval. De meeste weermodellen lieten het ochtendgrijs ontstaan boven het oosten en noordoosten van het land en het zou tweede helft van de ochtend vrij snel oplossen. Uiteindelijk trok de boel met een noordoostenwind veel verder het land in, de gehele noordelijke helft van het land had te maken met hardnekkige bewolking en zelfs dichte mist, die lokaal pas begin van de middag was verdwenen.

Het komt dus goed met de zon, maar de vraag is hoe laat deze overal doorbreekt op dit soort dagen.

Oostzee

Waar wij in Nederland ook nog last van hebben is de Oostzee. Omdat de wind al dagen uit het noordoosten waait, wordt vocht en warmte van de Oostzee opgepikt. Hierdoor ontstaat daar gemakkelijk bewolking en mist en dit wordt vervolgens over Denemarken en het noorden van Duitsland richting ons land geëxporteerd.

Vrijdag draait de wind naar de drogere oostelijke richting en dat blijft ook zo in het weekend, waardoor de kans op ochtendgrijs een stuk kleiner is. Dat betekent voor de meeste plaatsen volop zon en zaterdag kan de temperatuur stijgen tot maar liefst 25 graden.