Komende weken is dit onvoorspelbare natuurfenomeen mogelijk te zien in Nederland

Aankomende vrijdag (21 juni) is het alweer de langste dag van het jaar. De weken rondom die dag zijn het gunstigst voor wat betreft het zien van zogenoemde lichtende nachtwolken. Omdat het weer vanaf volgende week gaat opknappen neemt de kans op het zien van dit bijzondere natuurfenomeen ook toe.

De grootste kans om lichtende nachtwolken te zien is tussen 15 juni en 15 juli, omdat het in deze periode technisch gezien niet helemaal donker meer wordt. Lichtende nachtwolken zijn hele hoge wolkensluiers op zo’n 80 kilometer hoogte. Dit is veel hoger dan de normale wolken, die op zo’n 2 tot 12 km hoogte hangen. Om deze bijzondere hoge wolken te zien, moet het dus helder zijn. Dat lijkt volgende week steeds vaker te gebeuren.

-120 graden

Het klinkt gek, maar juist in de zomermaanden is de lucht op ongeveer 80 km hoogte het koudst. Voor het ontstaan van lichtende nachtwolken moet het minimaal -120 graden zijn, maar soms is het zelfs -145 graden op die hoogte.

Als het koud genoeg is kan het kleine beetje waterdamp wat voorkomt zich afzetten als rijp op de ruimtestofdeeltjes die rondzweven. Daardoor kunnen wolkensluiers ontstaan en dit zijn de hoogste wolken die bestaan in de aardatmosfeer. Het is echter lastig te zeggen of én wanneer lichtende nachtwolken ontstaan.

Wolken geven zelf geen licht

Deze bijzonder hoge wolkensluiers lijken licht te geven, maar dat is in werkelijkheid niet zo. Ze worden op aarde zichtbaar op die plaatsen waar de zon ’s nachts zo ondiep onder de horizon staat dat het aardoppervlak donker is, maar op een hoogte van 80 km nog niet. De zon schijnt op deze hoogte namelijk nog wel, waardoor de wolken worden opgelicht en dat zien wij vanaf de aarde. Dit is in Nederland alleen in de weken rondom de langste dag het geval.

Vanaf het donkere aardoppervlak gezien, lijken deze wolken licht te geven en zo komen ze aan hun naam: lichtende nachtwolken ( ook wel noctilucent clouds genoemd). Ze zien er prachtig uit met veel golvingen erin en veranderen snel van vorm. Dit komt omdat de wind op deze grote hoogte met 150 tot 700 km/u waait.

Wanneer zijn ze te zien?

Vanaf deze week wordt de kans op lichtende nachtwolken dus wat groter, maar dan moet er geen lage bewolking aanwezig zijn die het zicht ontneemt. Afgelopen weken was het vaak bewolkt en ook in de huidige week is er ’s nachts vaak bewolking.

Volgende week gaat dit veranderen. Dankzij een hogedrukgebied zou het zomaar eens een periode aangenaam zomerweer kunnen worden zonder regen en met veel zon. Omdat de temperatuur omhoog gaat wordt het ’s avonds ook aangenamer om buiten te zitten.

Wil jij ze zelf spotten? Kijk dan net na zonsondergang (rond middernacht) of net voor zonsopkomst (rond 3 uur) in noordelijke richting naar de hemel. Overigens is er geen garantie dat je de wolken gaat zien: enkele jaren geleden waren ze vaak te zien, maar vorig jaar nauwelijks.