Nederland afgelopen weken zonniger dan een gemiddelde lente in Barcelona

We zitten op de helft van de meteorologische lente. Terwijl we uitgerekend deze dinsdagmiddag een paar onweersbuien mogen verwachten, kunnen we terugkijken op de droogste en zonnigste start van de lente sinds het begin van de metingen. Het is volgens Hart van Nederland-weerman Jordi Huirne zelfs zonniger geweest dan normaal in Spaanse steden als Madrid en Barcelona.

Omdat het KNMI de neerslagaftapping dagelijks om 10.00 uur lokale tijd doet, tellen de buien van dinsdagmiddag mee bij de tweede helft van de lente. Van 1 maart tot en met 15 april is er gemiddeld over het land 8 millimeter neerslag gevallen, tegenover 77 millimeter normaal. Het oude record was 22,0 millimeter in 1996, gevolgd door 23,4 millimeter in 2011.

Het aantal zonuren slaat ook alles. Gemiddeld over het land komt het aantal zonuren op 402 uit, bijna twee keer zoveel als normaal (243 uur). Het oude record dat op 336 uur in 2020 stond is daarmee verpulverd. Het nieuwe zonrecord ligt zelfs hoger dan het normale aantal zonuren voor Madrid en Barcelona, waar de zon in de eerste helft van de lente gemiddeld ongeveer 380 uur schijnt.

Omgekeerde situatie van normaal

Opvallend is dat hogedrukgebieden de afgelopen ruim zes weken meestal in de buurt of boven West-Europa lagen. Daardoor was het vaak zonnig en droog, terwijl depressies juist boven Zuid-Europa te vinden waren. In Spanje is de lente tot nu toe helemaal niet zonnig verlopen, en het was bovendien kletsnat. Al wordt dat daar niet per se als slecht nieuws gezien, want de stuwmeren zijn na jaren van droogte eindelijk weer goed gevuld.

Dit alles heeft ervoor gezorgd dat er in Nederland een enorm neerslagtekort is ontstaan. Dat wil zeggen dat er meer vocht is verdampt dan dat er is gevallen. Zo is er in De Bilt in de eerste helft van de lente 101 millimeter vocht verdampt, terwijl er slechts 6,5 millimeter is gevallen. Dat betekent een neerslagtekort van bijna 95 millimeter. Zoiets is nog niet eerder gemeten in deze tijd van het jaar en komt meestal pas veel later in het zomerseizoen voor - of helemaal niet.

In 1996 en 2011 viel er landelijk dus ook weinig regen, met respectievelijk 22,0 en 23,4 millimeter. Maar in die jaren verdampte er slechts 55 en 79 millimeter, omdat de zon toen minder vaak scheen dan dit jaar. Het neerslagtekort was daardoor minder extreem.

Veel warme dagen

Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 8,4 graden tegen 7,3 graden normaal, is de lente tot nu toe zacht verlopen. Slechts zes lentes waren nog warmer, voor het laatst vorig jaar. De maximumtemperatuur was met 14,7 graden alleen in 2014 nog iets hoger (14,8 graden), terwijl het langjarig gemiddelde op 11,5 graden ligt. We zijn verwend met vijf warme dagen van ten minste 20 graden, tegen normaal één. Alleen in 1952 en 2014 waren dit er meer, met respectievelijk zes en zeven dagen.

De vaak heldere nachten waren juist kouder dan normaal. Zo vroor het in De Bilt dertien nachten, tegenover elf normaal. In het Drentse Eelde vroor het zelfs 26 keer. Dat is sinds 2013 niet meer voorgekomen.

Door de aanwezigheid van hogedrukgebieden was het vaak rustig weer. De gemiddelde windsnelheid in ons land kwam daardoor uit op slechts 13,7 km/u, een laagterecord samen met 2012. Het aantal mooiweerdagen is in De Bilt uitgekomen op 20, tegen 8 normaal. Ook dit is een record samen met 2014. Op een mooiweerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd, en is het warmer dan gemiddeld.