Brrr: eerste officiële vorst van herfst 2024 een feit

Eindelijk hebben we de eerste officiële vorst van dit najaar te pakken. In De Bilt is de temperatuur zojuist om 19:40 uur gedaald tot -0,3 graden. Daarmee valt de eerste vorst bij het KNMI opvallend laat. Gemiddeld gebeurt dit namelijk al op 2 november.

De laatste keer dat het in De Bilt vroor was op 23 april. Toen daalde de temperatuur tot -1,9 graden en daarna heeft het niet meer gevroren op neushoogte. Op andere plekken gebeurde dit al wel, zo vroor het op 15 oktober voor het eerst lokaal in ons land. In Eelde werd het toen -0,8 graden. Ook in november was het soms al best koud met op verschillende plaatsen een beetje vorst en moesten ruiten worden gekrabd. Ook afgelopen dagen vroor het op veel plaatsen, behalve in De Bilt.

Komende nacht gaat het op grote schaal licht vriezen (tot -3 graden) en is kans op gladheid door bevriezing van natte weggedeelten. In het noordoosten ligt op veel plekken een laag sneeuw, in Groningen lokaal ruim 10 centimeter. Ook kunnen nieuwe winterse buien voor meer sneeuw zorgen. Mocht het in Groningen even opklaren, dan kan het daar boven de sneeuw nog wat harder vriezen. Voor het hele land geldt vannacht voor de gladheid code geel en in Groningen zelfs code oranje.

Afgelopen jaren laat

De laatste jaren moeten we steeds erg lang wachten op de eerste officiële vorst en dit past goed in de opwarmende trend veroorzaakt door de klimaatverandering. Zo vroor het vorig jaar in De Bilt pas op 26 november. In 2022 was dit op 19 november het geval, in 2021 op 22 november en in 2020 op 29 november.

Records zijn dit nog niet. Vier jaren vroor het pas voor het eerst in december. In 2000 viel de eerste vorst in De Bilt recordlaat. Toen moest zelfs tot 17 december worden gewacht.

Soms al in september

Sinds het begin van de metingen vroor het zes keer al in september. In 1971 kwam het recordvroeg tot de eerste vorst op normale waarneemhoogte. Op 16 september koelde het namelijk al af tot -0,7 graden. In 2018 was de eerste vorst ook vroeg met op 30 september een temperatuur van -0,1 graad. 

Grote verschillen

In het huidige klimaat vriest het zo'n 20 keer langs de Zeeuwse kust, 53 keer in De Bilt en 67 keer langs de oostgrens. Dit aantal vorstdagen neemt snel af deze eeuw. In het winterhalfjaar van 1929 vroor het extreem vaak met in De Bilt 121 vorstdagen. Landelijk vroor het in het winterhalfjaar van 1917 nog vaker, in Eelde kwam de temperatuur op 141 dagen onder het vriespunt! Zoiets is tegenwoordig al ondenkbaar.

Vlissingen is het enige weerstation met enkele jaren zonder vorst. In de ‘winter’ van 2014 kwam het voor het eerst niet tot vorst. Later gebeurde dit in 2020 en 2022 nog een keer! Het Zeeuwse klimaat begint daarmee te lijken op dat van Zuidwest-Frankrijk.

In De Bilt noteert de winter van 2006/2007 het laagst aantal vorstdagen, namelijk 19.