Weerbericht
15 juli 2021, 09:00
Het KNMI heeft voor het grootste gedeelte van Nederland code geel uitgegeven wegens hevige regenval. Op veel plaatsen valt in 24 uur 20 tot 40 millimeter en lokaal kan er meer dan 50 millimeter vallen. In Zuid-Limburg is de afgelopen tijd zeer veel regen gevallen, lokaal zelfs meer dan 100 millimeter. Volg dit liveblog voor de laatste updates.
Enkele tientallen militairen van de genie zijn donderdagavond onder leiding van de Koninklijke Marechaussee naar Valkenburg vertrokken om daar een militaire noodbrug over de Geul aan te leggen. Een woordvoerder van Defensie zei dat de noodbrug naar verwachting vrijdagmorgen gereed is.
De noodbrug komt op de plek waar een brug door woest stromend water is weggeslagen. Daardoor is een een deel van Valkenburg een eiland geworden, wat de hulpverlening bemoeilijkt.
Maastricht Aachen Airport blijft op verzoek van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg en de crisisorganisatie van de politie de hele nacht open. Zo kunnen helikopters van politie, defensie en andere hulpverleningsdiensten tijdig hulp bieden en situaties vanuit de lucht met helikopters monitoren in verband met de hoogwatercrisis in Limburg.
Roermond en buurgemeente Maasgouw kondigen per donderdagavond een noodverordening af. Op die manier hebben de gemeenten onder meer een stok achter de deur om ramptoerisme aan te pakken. Mensen kunnen preventief gefouilleerd worden, en iedereen die in een bepaald gebied niks te zoeken heeft, moet daaruit vertrekken.
Ramptoeristen komen op het hoge water af en lopen hulpdiensten en door hoogwater getroffen bewoners voor de voeten. De Veiligheidsregio Limburg Noord roept mensen op niet naar rampgebieden te komen en de wegen vrij te houden voor de hulpdiensten.
Het demissionaire kabinet beschouwt de overstromingen in de provincie Limburg als een ramp, zegt premier Mark Rutte. Dat betekent dat een wet van toepassing is die bepaalt dat mensen met schade die de verzekering niet dekt, ook bij de rijksoverheid kunnen aankloppen.
Rutte gaat vrijdagmiddag zelf naar Limburg. Hij gaat daar kijken "in streken waar het komende dagen spannend wordt". Het water in de Maas bereikt naar verwachting morgen de hoogste stand in 200 jaar.
De gemeente Echt-Susteren verplicht inwoners van de dorpen Visserweert en Aasterberg en omgeving hun huizen te verlaten. Om te zorgen dat er in het te evacueren gebied niemand achterblijft, gaan toezichthouders van de gemeente sinds donderdagavond 21.00 uur alle huizen langs die geëvacueerd moeten worden.
Het evacuatiebevel is onderdeel van de noodverordening die geldt voor het hele gebied tussen de Maas en het Julianakanaal. Alleen hulpdiensten en inwoners mogen dit gebied nog in. Eerder op donderdag waren inwoners van de dorpen al opgeroepen te vertrekken.
Het Venlose ziekenhuis VieCuri Medisch Centrum heeft donderdag per direct een opnamestop afgekondigd. Tot nader order neemt het ziekenhuis geen nieuwe patiënten meer op. Wel blijft de eerste opvang voor acute zorg gehandhaafd, maakte VieCuri donderdagavond bekend.
Het ziekenhuis is vanwege het wassende water van de naburige Maas "in opperste staat van paraatheid". VieCuri houdt rekening met een eventuele evacuatie. Alle niet-spoedeisende operaties voor vrijdag worden afgezegd. Poli-afspraken, diagnostiek en dagbehandelingen gaan vrijdag wel nog door, maar ook dat kan veranderen.
"VieCuri is voorbereid op hoge waterstanden van de Maas, zelfs op een eventuele evacuatie", legt het ziekenhuis uit. Daarbij maakt het gebruik van een ‘hoogwaterprotocol’ dat daarin voorziet.
Koninklijke Horeca Nederland (KHN) wil dat het wateroverlast in Limburg officieel tot nationale ramp wordt verklaard. Door zo'n erkenning zou er geld vrijkomen uit het Nationale Rampenfonds en zouden getroffen ondernemers zicht krijgen op een vergoeding. Ook pleit de brancheorganisatie ervoor dat coronasteunregelingen NOW en TVL kunnen worden aangewend om bedrijven te compenseren die door de situatie in Limburg noodgedwongen gesloten zijn en omzet mislopen.
Ondernemers en burgers hebben volgens KHN nu zo snel mogelijk duidelijkheid nodig. Ze zouden erop moeten kunnen vertrouwen dat financiële schade voor een groot deel zal worden vergoed. Voor veel horecaondernemers komt dit nog eens boven op de ellende die al door de coronacrisis is veroorzaakt, benadrukt KHN in een verklaring.
Ongeveer tweehonderd verstandelijk gehandicapte bewoners van zorgcentrum Maasveld in Maastricht worden donderdagavond geëvacueerd, bevestigt een woordvoerder van de veiligheidsregio berichtgeving van rampenzender 1Limburg. Het centrum ligt niet ver van de Maas, in de wijk Heugem, en de vrees bestaat dat het onder water komt te staan
Maasveld is onderdeel van zorgorganisatie Koraal. Sommige bewoners zullen naar hun ouders gaan, de anderen worden opgevangen op Koraal-locaties in Landgraaf en Heel.
"Zo'n evacuatie is heel precair, want onze bewoners zijn heel erg gewend aan hun eigen stek. Sommigen zijn ook bang", zei een woordvoerder van Koraal tegen 1Limburg.
Inwoners van de Abdis Adamastraat in Roermond hebben donderdag gezamenlijk zand laten komen dat op een grote hoop in hun straat is neergelegd. Donderdagnamiddag waren de buurtbewoners druk in de weer met het vullen van eveneens zelf bestelde zandzakken. De bewoners van deze straat aan de monding van de Hambeek in de Maas wachten niet af tot de gemeente in actie komt, laten ze weten.
"Van de gemeente hoor je niks. Het ontbreekt aan informatie door de gemeente. Dus doen we het zelf maar", zegt een van de bewoners. Een vrouw uit een naburige straat komt aanlopen en vraagt of ze ook wat zandzakken mag vullen. Ze krijgt echter niets: dit is een initiatief van de straat en bedoeld voor de straat, laat een buurtbewoner vriendelijk weten.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn donderdagavond in Valkenburg om met eigen ogen te zien welke schade het noodweer de afgelopen dagen heeft aangericht.
Het koningspaar is meteen na de diploma-uitreiking van oudste dochter prinses Amalia afgereisd naar Zuid-Limburg, waar de vele regen die sinds dinsdagavond valt voor grote problemen zorgt.
De gemeente Echt-Susteren doet een dringend beroep op inwoners van dorpen en buurten tussen de Maas en het Julianakanaal om hun woningen te verlaten. Het gaat om inwoners van Illikhoven, Visserweert, Aasterberg, Kokkelert en Roosteren.
"Als u in bovengenoemde dorpen woont, loopt u het risico dat uw woning onder water komt te staan", aldus de gemeente. "Zorg er daarom voor uw eigen veiligheid voor dat u vanavond, vannacht en een groot deel van morgen verblijft in een ander onderkomen bij vrienden of familie. Het dringende advies is duidelijk: bereid u voor op evacuatie."
Defensie stuurt honderden militairen extra naar Limburg om te helpen bij de bestrijding van de wateroverlast. Dat meldt een woordvoerder. Woensdag waren al 68 militairen naar het gebied gestuurd.
Inclusief politieondersteuning van de Koninklijke Marechaussee gaat het inmiddels om zo'n driehonderd manschappen in totaal. "Aan het einde van de middag zijn zes viertonners met ieder twee luchtmobiele collega's vertrokken richting Zuid-Nederland. De rode baretten van onze bevoorradingscompagnie gaan samen met andere landmacht collega’s onderweg", schrijft de Luchtmobiele Brigade op Facebook.
Het reisadvies voor mensen die vanuit Nederland naar België willen is aangepast. Dit is te zien op de website van Buitenlandse Zaken. Op dit moment geldt de kleurcode geel.
De lokale autoriteiten in België adviseren het oosten van het land op dit moment te mijden. Door de overmatige regenval is er net als in Limburg veel wateroverlast, waardoor overstromingen worden veroorzaakt.
Voor mensen in Zuid-Limburg die vragen hebben over wateroverlast en hoogwater is er vanaf donderdagmiddag een centraal informatienummer dat gebeld kan worden. Het nummer is 0800-1351.
Dat maakte de Veiligheidsregio Zuid Limburg bekend. Mensen die niet-dringende hulpvragen hebben kunnen gewoon bellen met hun gemeente. De veiligheidsregio roept mensen op alleen in zeer dringende noodsituaties 112 te bellen.
In Valkenburg werd eerder donderdag een speciaal telefoonnummer ingesteld voor mensen die dringende vragen hebben over evacuaties. Dat nummer is 043-6099234, maar geldt alleen voor inwoners van dit heuvellandstadje.
Vanwege de hoge waterstand van de Maas, wordt bij het Maastrichtse UMC de huisartsenpost voor donderdag en vrijdag uit voorzorg gesloten. Voorlopig kunnen noodgevallen bij het ziekenhuis wel terecht. Ook zegt het ziekenhuis dat er tijdelijk geen bezoek welkom is. Dit vertelt een woordvoerder van het Maastricht UMC aan Hart van Nederland.
Het ziekenhuis is minder goed bereikbaar omdat er in verband met het hoge water dijkjes worden opgeworpen rond het terrein, zei een woordvoerder. Die vormen een belemmering voor de toegankelijkheid van het terrein. Geplande operaties worden vrijdag in een aantal gevallen uitgesteld. Acute ingrepen gaan wel door.
Personeel heeft al zandzakken voor de ingang van het Maastricht UMC geplaatst. Voor medewerkers geldt dat als hun dienst niet overgenomen kan worden, je langer dient te bljven. Mochten mensen alsnog naar het ziekenhuis moeten, dan dienen ze eerst de SEH te moeten bellen.
Het Rode Kruis breidt het aantal noodbedden in het door wateroverlast getroffen Limburg uit van een paar honderd naar 1250. Ook zijn er vanuit heel Nederland extra teams met vrijwilligers onderweg naar het zuiden.
Volgens een woordvoerder is er vanuit verschillende gemeenten erg veel vraag naar bedden voor noodopvang van gedupeerden, onder meer uit Heerlen, Voerendaal, Simpelveld en Margraten. De gemeenten wijzen zelf de locaties aan waar de bedden kunnen worden neergezet, bijvoorbeeld in sporthallen.
Limburgse boeren in door het noodweer getroffen gebieden kunnen waarschijnlijk dagenlang niet werken op hun land. Bestuurder Peter van Dijck van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) benadrukt dat de overlast van het noodweer voorlopig nog niet voorbij is. Als dat achter de rug is, duurt het in het meest gunstige geval nog een dag of vier à vijf voordat boeren en tuinders weer het land op kunnen.
"En dan is het maar de vraag in welke staat ondernemers hun percelen gaan aantreffen", zegt Van Dijck. "Er ligt dan vaak veel modder op en rommel die het water heeft achtergelaten. Planten kunnen zijn weggespoeld of verzopen en het vochtige en warme weer kan leiden tot een verhoogde schimmeldruk", legt hij uit. "Of gewassen hiervan kunnen herstellen, weten we pas over een paar weken. Al met al is de verwachting dat de schade aanzienlijk is."
Het gouvernement in Maastricht is donderdagmiddag per direct gesloten. Het gouvernementsgebouw, zoals het provinciehuis in Limburg wordt genoemd, staat op een eilandje in de Maas In de Limburgse hoofdstad. De provincie vindt het risico op wateroverlast te groot.
De provincie wijst erop dat de waterstanden de komende uren stijgen. "De kans bestaat dat kritieke ruimtes van het Gouvernement aan de Maas onder water komen te staan", aldus de provincie. "Er wordt hard gewerkt om dit te voorkomen. Uit veiligheidsoverwegingen is op donderdagmiddag besloten het gebouw per direct te sluiten."
Volgens verzekeraar Univé is de opgelopen schade op dit moment in Limburg lastig te bepalen. "In ieder geval tot nu toe zes grote schades, 60 totaal ongeveer gemeld. Alle controleurs en mensen kunnen er niet langs door het veel te hoge water, dus het is moeilijk schade op te nemen", vertelt een woordvoerder aan Hart van Nederland. Univé vermoedt wel dat de schade momenteel in de tonnen loopt.
Het gaat waarschijnlijk nog een tijd duren voordat duidelijk is hoe groot de schade is van het noodweer in Limburg, en die ook afgehandeld kan worden. Daarvoor moet het water namelijk eerst zakken en moeten panden eerst drogen, zegt Johan van den Berg. Hij is directeur van de Stichting Salvage, die namens verzekeraars kortstondige eerste hulp biedt bij calamiteiten.
In samenwerking met onder andere de brandweer zetten de coördinatoren van Salvage naar eigen zeggen alles op alles om de schade aan gebouwen en inboedel zoveel mogelijk te beperken. Salvage heeft onder meer de brandweer ondersteund bij een omgevallen boom op een huis en gezorgd voor overnachtingen van mensen die niet meer thuis konden slapen. Ook zijn er containers gestuurd voor het weghalen van spullen die zijn beschadigd en is het aantal coördinatoren in de regio sinds woensdagavond opgeschaald.
Het vrachtwagenverkeer in Limburg wordt flink ontregeld door de grote wateroverlast, waardoor snelwegen moesten sluiten. Volgens brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) worden vrachtwagens omgeleid of staan ze in de file, met dus fikse vertragingen.
Een deel van de A2 werd bij knooppunt Kerensheide bij Geleen en Kruisdonk in de buurt van Meerssen eerder op de dag afgesloten vanwege overstromingsgevaar. Door de afsluiting moest het verkeer tussen Eindhoven en Maastricht omrijden via België, en er ontstonden in beide richtingen files van zo'n 10 kilometer. Inmiddels is de A2 weer vrijgegeven.
De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook is de A76 afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.
Een deel van het kabinet komt donderdagavond bijeen voor crisisoverleg vanwege de overstromingen in Zuid-Limburg.
Aanwezig zijn de demissionair premier Mark Rutte en ministers Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Ank Bijleveld (Defensie) en staatssecretarissen Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) en Raymond Knops (Binnenlandse Zaken). Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) woont het overleg digitaal bij.
De bewindspersonen praten met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) op het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Bierbrouwer Gulpener is deels stilgelegd vanwege de wateroverlast in Zuid-Limburg. Omdat het elektriciteitsnet instabiel is, kan de brouwer uit Gulpen voorlopig geen fusten en flessen vullen, laat directeur Jean-Paul Rutten weten. Leveringen gaan nog wel door.
Andere delen van het brouwproces kunnen in principe nog wel doorgaan, zo geeft Rutten aan. Maar het afvullen is een van de intensiefste processen in de brouwerij. Doordat de stroom soms uitvalt, kan Gulpener hiermee voorlopig niet verder.
Medewerkers halen het magazijn waar Gulpener alle brouwbenodigdheden opslaat leeg. "Ik sta met tien man het magazijn leeg te trekken, dat is onder water komen te staan. De Gulp loopt aan de andere kant van de straat."
De afvoer van de Maas bij Sint Pieter is donderdagavond naar verwachting nog groter dan eerder werd aangenomen, meldt Rijkswaterstaat. Naar verwachting zal de afvoerpiek van de rivier uitkomen op 3375 kubieke meter water per seconde. Eerder dacht Rijkswaterstaat dat de piek op 3000 kubieke meter per seconde terecht zou komen.
Als de piek op 3375 meter water per seconde eindigt, staat het hoogwater in de top 3 van hoogste standen van de Maas ooit. Zo'n grote afvoer komt gemiddeld eens in de honderd jaar voor en is nooit eerder in de zomer voorgekomen.
De maatregelen tegen overstromingen die na het hoogwater in de jaren 90 van de vorige eeuw zijn genomen, zijn berekend op een afvoer van 3800 kubieke meter per seconde. Kades en dijken zouden de extreem hoge waterstand dus moeten kunnen weerstaan. Maar Waterschap Limburg controleert toch extra of er nergens een dijk of kade overloopt, aldus Rijkswaterstaat.
Meerdere campings in Midden-Limburg zijn donderdagmiddag aan het ontruimen vanwege de ernstige wateroverlast. De gemeente Roermond meldt dat van de vijf campings aan de Maasplassen er twee al zijn ontruimd en de andere drie op het moment hun gasten evacueren. Dit doen ze volgens de gemeente op eigen initiatief. Ook in Maasgouw en Ohé en Laak evacueren campings hun gasten.
Onder meer De Sangershoeve in Ohé en Laak en Camping Roermond en Camping Hatenboer in Roermond zijn donderdagmiddag druk met het dreigende hoogwater van de Maas. "We zijn volop bezig", aldus Camping Hatenboer. Op het moment worden de laatste gasten geëvacueerd. "De meeste gasten gaan naar huis."
De gemeente Maasgouw meldde donderdagochtend al dat in het Midden-Limburgse dorp Wessem een camping bezig was met ontruimen. In jachthavens in Maasgouw worden maatregelen getroffen om te voorkomen dat boten losraken of onder water komen te staan.
In Roermond worden honderden woningen ontruimd. Dat heeft alles te maken met de snel stijgende Roer en zijriviertje de Hambeek. Alle woningen die rond de Hambeek in Roermond liggen worden geëvacueerd. Het zou gaan om vijfhonderd woningen.
Dat heeft burgemeester Rianne Donders van Roermond donderdagmiddag bekendgemaakt. Zij riep bewoners op alvast spullen te pakken en in veiligheid te brengen. Meer wordt bekendgemaakt tijdens een persconferentie van de Veiligheidsregio Limburg Noord in Venlo donderdagmiddag om 15.30 uur.
De gemeente Valkenburg heeft donderdagmiddag een speciaal telefoonnummer vrijgegeven voor spoedzaken in verband met evacuaties. Mensen die spoedvragen hebben kunnen bellen met telefoonnummer 043 - 609 92 34.
Dit nummer is niet voor vragen over wateroverlast maar alleen voor spoedzaken, zoals mensen die vastzitten in hun woning, benadrukt de gemeente.
Voor niet dringende vragen of meldingen over wateroverlast kunnen mensen bellen met het reguliere telefoonnummer: 14 043.
Burgemeester Roel Wever van Heerlen steekt de inwoners van de Limburgse stad donderdag in een videoboodschap een hart onder de riem: "Hou vol!", zegt hij in zijn boodschap. "Ik leef met jullie mee!"
"Na de ontzettend heftige regen van gister en vannacht is ook vandaag nog een zware dag." Hij benadrukt dat de overlast nog niet voorbij is. "Het extreme weer heeft veel inwoners in onze stad geraakt. Ik zie ongerustheid, angst en verdriet, maar ook saamhorigheid. Dat doet me goed!"
De A2 tussen knooppunt Kerensheide bij Geleen en Kruisdonk in de buurt van Meerssen wordt weer vrijgegeven, meldt Rijkswaterstaat. Het water van de Kleine Geul zakt en er is geen overstromingsgevaar meer.
Het deel van de snelweg werd iets voor 11.00 uur uit voorzorg afgesloten omdat het water van de rivier nog net onder een brug van de snelweg door kon stromen. Door de afsluiting moest het verkeer tussen Eindhoven en Maastricht omrijden via België, en er ontstonden in beide richtingen files van zo'n 10 kilometer.
In het zuiden van het land is op dit moment de meeste wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook is de A76 afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.
Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. "Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen."
Koning Willem-Alexander heeft in een telefoongesprek met de commissaris van de Koning, Johan Remkes, zijn steun betuigd aan de inwoners van Limburg. Hij wenst de inwoners van de provincie sterkte met de moeilijke omstandigheden waarin zij verkeren vanwege de grote wateroverlast, als gevolg van de zware regenval de afgelopen dagen.
In het gesprek werd de koning geïnformeerd over de huidige situatie, de schade en de verwachtingen voor de komende dagen. Het is nog niet duidelijk of de koning ook een bezoek gaat brengen aan Limburg.
Zuid-Limburg kampt na flinke regenbuien met enorme wateroverlast. Ook de overlast in de regio, in België en Duitsland, is groot. Er wordt nog veel meer water verwacht. Duizend huishoudens in Valkenburg zitten volgens de Veiligheidsregio Zuid-Limburg zonder stroom. Die roept de mensen nog steeds op hun huizen te verlaten en gas en elektra af te sluiten. Verschillende wegen zijn afgesloten en mensen worden geëvacueerd.
Tientallen reddingswerkers uit verschillende regio's in Nederland zijn donderdag aan het werk in Zuid-Limburg. Het gaat om 24 eenheden van de Nationale Reddingsvloot (NRV), die in het door zware wateroverlast getroffen gebied onder meer helpen met het redden en evacueren van mensen.
In de nacht van woensdag op donderdag, rond 01.00 uur, vroeg de brandweer in Zuid-Limburg de Nationale Reddingsvloot met spoed bijstand te verlenen. "In de nacht zijn vooral verkenningen uitgevoerd. Hulpverlening is nu verdeeld over twee inzetgebieden", zegt de NRV. Het gaat onder meer om een gebied met een verzorgingstehuis en het centrum van Valkenburg. "De verwachting is dat die inzet mogelijk nog twee dagen gaat duren."
In Zuid-Limburg zijn nu onder meer reddingsbrigades uit Zuid-Holland, Zeeland en Brabant actief. "Ons team is voor het eerst ingezet sinds 2018. Wij wensen onze zes mannen en vrouwen heel veel sterkte!", schrijft reddingsbrigade Den Haag op Twitter. Op een filmpje is te zien hoe het team tot zijn middel in het water staat in een straat.
Ook reddingsbrigades uit Middelburg en Goes zijn afgereisd naar Limburg. Rond 06.00 uur donderdagochtend arriveerden twee Zeeuwse ploegen van vier personen in Limburg. "Onze rampenploeg wordt hier continu voor getraind, maar eigenlijk hoop je natuurlijk dat het vooral bij trainen blijft", zegt brigadevoorzitter Leo Wolterman uit Middelburg. "Hopelijk kunnen we wat voor de mensen in Limburg betekenen en is onze hulp maar beperkt nodig. Zij zitten immers zonder gas, water en licht in een ondergelopen gebied. Als brigade werk je hier naartoe, maar voor de betrokkenen is dit natuurlijk behoorlijk ingrijpend."
Reddingsbrigades uit IJmuiden en Amsterdam laten weten dat ze klaar zijn voor vertrek naar Limburg. "De gereedstaande eenheden van de Nationale Reddingsvloot in Kennemerland maken zich momenteel gereed om in colonne te vertrekken naar Limburg. De inzet gaat nu ook voor ons beginnen", schrijft de IJmuider reddingsbrigade donderdagmiddag. Verder staan teams uit Utrecht, Flevoland, Friesland en Groningen paraat om bij te springen.
In Limburg wordt donderdag hard gewerkt om de enorme overlast het hoofd te bieden die de hevige regenval van woensdagavond en -nacht heeft veroorzaakt. In Valkenburg staat het centrum onder water, een brug is ingestort en mensen worden geëvacueerd uit hun huizen. In de middag en avond verwacht het KNMI nog 10 tot 20 millimeter regen in Limburg, wat samen met het stijgende rivierwater voor nog meer overlast zal zorgen.
Het centrum van Valkenburg is veranderd in een grote snelstromende waterpoel. Mensen wordt gevraagd niet de straat op te gaan omdat putdeksels zijn weggespoeld, iets dat door het modderige water niet te zien is. Een brug over de Geul in Valkenburg is door woest stromend water weggeslagen. Enkele andere bruggen over de rivier zijn instabiel, aldus burgemeester Daan Prevoo van Valkenburg donderdag. Het water stroomt winkels, restaurants en hotels binnen en sleurt tafeltjes van de horeca mee door de straten. Militairen hebben mensen uit woningen en zorgcentra geëvacueerd, sommigen zitten nog vast in hun huis. Ook de brandweer helpt hen daar weg te krijgen. Bij de ontruiming wordt onder meer een shovel ingezet.
Een woordvoerder van de Veiligheidsregio noemde Valkenburg donderdagochtend "het grote knelpunt" in de hulpverlening. "We richten ons daar vooral op de bewoners", zei hij. In Valkenburg en in het naburige Houthem moeten honderden mensen hun huis uit omdat ze geen stroom hebben. Het zal volgens de Veiligheidsregio nog dagen duren voordat bewoners terug kunnen naar huis. De evacués zitten in de bomvolle hotels, maar de aanvoer van voedsel is gestokt omdat vrachtwagens door het hoge water Valkenburg niet meer kunnen bereiken. Een voedseltekort dreigt in de stad.
Donderdagochtend is uit voorzorg een stuk van 12 kilometer van de A2 afgesloten vanwege overstromingsgevaar van de Kleine Geul bij Meerssen. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook is de A76 afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg. Tussen Maastricht en Luik rijden geen treinen omdat delen van het spoor onder water staan. Verder lijkt de overlast op het spoor vooralsnog mee te vallen.
Rijkswaterstaat verwacht dat de Maas bij het dorp Sint Pieter (gemeente Maastricht) donderdagavond 3000 kubieke meter water per seconde zal afvoeren. Daarmee komt het in de top 5 van hoogste waterstanden ooit in de Maas. Campings rondom de Maas, zoals bij Wessem en Roermond, zijn daarom ontruimd en vee moet uit de wei.
De binnenvaart ondervindt veel hinder van de hoge waterstand in het stroomgebied van de Maas. Bij Maastricht is al een keersluis gesloten, waardoor verkeer van binnenvaartschepen in zuidelijke richting door het Julianakanaal is afgesloten. Als de waterstand verder sterk blijft stijgen kan de gehele binnenvaart in Limburg worden stilgelegd, aldus de regiocoördinator voor Zuidoost-Nederland van branchevereniging Koninklijke BLN-Schuttevaer.
Volgens de regiocoördinator verbruiken binnenvaartschippers nu extra brandstof vanwege de hoge stroomsnelheden van het water en is er gevaar van drijvend afval en drijfhout voor de besturing van de schepen. Als het waterniveau te sterk stijgt kan door de wind en golfslag schade aan de dijken ontstaan, waardoor de veiligheidsregio kan besluiten de binnenvaart in Limburg helemaal stil te leggen.
Verder worden recreanten nadrukkelijk gevraagd niet het water van het stroomgebied van de Maas op te gaan komend weekend, als het weer mooier zou moeten worden. Volgens de regiocoördinator kunnen zij in de problemen komen door gebrek aan ervaring met hoge waterstanden en de sterke stroomsnelheden.
Een brug over de Geul in Valkenburg is door woest stromend water weggeslagen. Enkele andere bruggen over de rivier zijn instabiel, aldus burgemeester Daan Prevoo van Valkenburg donderdag.
In Valkenburg liggen tientallen bruggen. De weggeslagen brug dobbert volgens Prevoo op en neer met de stroming. "Ik verwacht dat de brug omlaag valt als het water zakt", zei hij. Het gaat om een brug aan de Emmalaan.
Prevoo heeft het leger gevraagd om een noodbrug aan te leggen. Op dit moment is het onmogelijk om van de oostkant naar de westkant van het Limburgse heuvellandstadje te gaan. Het oversteken van de Geul is te gevaarlijk, aldus de burgemeester.
De noodbrug moet de evacuatie van mensen van het ene deel naar het andere in Valkenburg mogelijk maken. "Nu knalt er een autobaan aan water dwars door de stad", zei de burgemeester. Prevoo weet nog niet wanneer defensie de noodbrug kan aanleggen.
Verder riep de burgemeester het Rijk op de Wet tegemoetkoming schade bij rampen in werking te stellen. "De schade is niet te overzien", zei hij. Van de omvang van de schade kan pas een beeld worden verkregen als het water weg is. "We zijn nog weken bezig met herstelwerkzaamheden."
Ook kondigde Prevoo een noodverordening aan, onder meer om ramptoeristen te weren. Daartoe bewaakt de mobiele eenheid de gemeentegrenzen.
Volgens de burgemeester zitten nog veel mensen vast in hun woning zonder stroom. Daardoor is geen communicatie meer mogelijk als hun mobieltjes leeg raken.
De Mobiele Eenheid gaat de gemeentegrens van Valkenburg bewaken om ramptoeristen uit het overstroomde heuvellandstadje te weren. Burgemeester Daan Prevoo kondigt daartoe donderdagmiddag een noodverordening af.
"Wij krijgen meldingen van hotels dat ze gebeld worden door mensen die een kamer willen om te komen kijken. Je gelooft het niet!", zei Prevoo in een toelichting tegen rampenzender L1.
Prevoo zei dat ook de nabijgelegen gemeente Meerssen overweegt de ME te vragen om bewaking.
Het gaat in Valkenburg, vertelde de burgemeester, om anderhalf peloton ME. Een peloton bestaat uit 48 man. "Die zullen iedereen wegsturen die hier niets te zoeken heeft."
Verzekeraar Interpolis heeft sinds dinsdagavond ruim vierhonderd meldingen binnengekregen van schade door wateroverlast in vooral Limburg. Interpolis noemt de ernst en het relatief kleine gebied van waaruit de meldingen komen "uitzonderlijk". Het aantal is vergelijkbaar met de hoeveelheid meldingen na een landelijk stormachtige dag, maar nu komen ze veelal uit drie provincies. Interpolis verwacht dat het aantal meldingen nog verder oploopt, mede doordat de regenval nog aanhoudt.
Twee derde van de meldingen kwam uit Limburg, waar sinds dinsdagavond veel regen is gevallen en straten en huizen onder water staan. Het vaakst werd schade doorgegeven vanuit de Zuid-Limburgse gemeenten Heerlen, Valkenburg aan de Geul en Kerkrade. Kerkrade is de afgelopen uren gemeente Voerendaal voorbijgegaan. Ook vanuit Noord-Brabant en Gelderland kwamen tientallen meldingen binnen bij de verzekeraar, een van de grootste van het land. Interpolis kon nog niks zeggen over de hoogte van het schadebedrag.
De ernst van de meldingen is opvallend, zegt Interpolis. "Het gaat niet zoals anders om kleine lekkages in de dakgoot, maar hele vloeren die blank staan. Dat zorgt voor veel ellende bij mensen." De meeste schade is aan het woonhuis, vooral aan kelders en garages die zijn ondergelopen. De verzekeraar zegt dat mensen met een opstal- en inboedelverzekering goed verzekerd zijn voor dit soort schade.
Stichting Salvage, die namens verzekeraars kortstondige eerste hulp biedt bij calamiteiten, laat weten in de regio aanwezig te zijn. Omdat het water nog moet zakken, kon de stichting pas bij enkele meldingen hulp verlenen. De woordvoerster noemt de situatie in Limburg "heel omvangrijk".
Salvage, die een netwerk aan bedrijven heeft om in te zetten in dit soort situaties, heeft onder meer de brandweer ondersteund bij een omgevallen boom op een huis en gezorgd voor overnachtingen van mensen die niet meer thuis konden slapen. Ook zijn er containers gestuurd voor het weghalen van spullen die zijn beschadigd en is het aantal coördinatoren in de regio sinds woensdagavond opgeschaald. Hoeveel mensen er precies hulp verlenen, kon een woordvoerster nog niet zeggen. De stichting kon ook nog geen uitspraken doen over het aantal meldingen dat is binnengekomen.
Koepelorganisatie Verbond van Verzekeraars kon nog niet aangeven hoe groot de schade in Limburg is, omdat het water nog moet zakken.
Valkenburg is opnieuw getroffen door een stroomstoring. Een station van netbeheerder Enexis heeft het donderdagochtend begeven. Daardoor zitten nog eens duizend huishoudens zonder stroom, bovenop de vierhonderd die eerder al door een stroomstoring werden getroffen. Al deze mensen krijgen het dringende advies hun woningen te verlaten en elders onderdak te zoeken.
Thuisblijven zonder stroom is niet te doen volgens de veiligheidsregio. Wel zei een woordvoerder dat het belangrijk is dat mensen die hun woning verlaten eerst het gas afsluiten.
Hoe lang de storing duurt is nog niet te zeggen.
Een camping in het Midden-Limburgse dorp Wessem wordt ontruimd wegens het dreigende hoogwater van de Maas. In jachthavens in de gemeente Maasgouw worden maatregelen getroffen om te voorkomen dat boten losraken of onder water komen te staan. Dat meldt de gemeente Maasgouw donderdag.
De gemeente waarschuwt recreanten weg te blijven uit gebieden die kunnen overstromen. "Hierdoor komen de uiterwaarden en de oevers onder water te staan", aldus de gemeente. "Wandelen en fietsen in deze gebieden is dan zeer gevaarlijk. Wij verzoeken u dringend om dit gebied niet in te gaan, totdat het water weer gezakt is. Ook voor watersporters die op rivieren, plassen of in havens verblijven, geldt de oproep om alert te zijn, zodat ook zij niet verrast worden door een plotselinge stijging van het water."
Enkele veerponten over de Maas zijn uit de vaart genomen.
De gemeente heeft Natuurmonumenten Limburg, het Limburgs Landschap en boeren gevraagd hun vee weg te halen van de uiterwaarden. Het gaat hierbij om grazers zoals Gallowayrunderen en Konikpaarden.
Tien ouderen die donderdagochtend om 01.00 uur uit aanleunwoningen bij een zorgcentrum werden geëvacueerd naar een hotel in Valkenburg, zeggen sindsdien niets meer van overheidsinstanties of hulpinstellingen te hebben vernomen. Ze klaagden daar donderdag aan het eind van de ochtend in hun hotel over. Enkele zeiden dat ze hun medicijnen missen.
De tien werden met militaire vrachtwagens uit hun aanleunwoningen gehaald. Het water stond er tot aan hun knieën. De militairen hebben hen vervolgens afgezet bij Hotel Schaepkens. "Sindsdien hebben we niks meer gehoord", vertelden ze. "We weten niks."
"Gelukkig had ik mijn insuline meegenomen", zegt een oudere mevrouw. "Anders had ik het niet gered." Een andere dame klaagt over koude voeten. "Ik heb nog steeds blauwe plastic zakjes om mijn voeten om ze warm te houden", zei ze.
Wel tevreden zijn ze over hun kamer in het hotel en het "heerlijke ontbijt", vertelden ze zittend aan tafels in de lobby van het hotel. Ze denken terug aan de watersnood in Limburg ruim 25 jaar geleden. Toen traden de Maas en zijrivieren buiten hun oevers. "Nu staat hier in Valkenburg veel meer water als toen", zeiden ze. "Zoals nu is het nog nooit geweest, zo erg."
Het Rode Kruis houdt er rekening mee dat hulp moet worden geboden aan heel Limburg. Ook houdt de organisatie er rekening mee dat meer opvang nodig is voor mensen die hun woningen wegens hoogwater hebben moeten verlaten. Dat zei een woordvoerster van het Rode Kruis donderdagochtend tegen het ANP.
De hulporganisatie gaat tweehonderd veldbedden naar Maastricht brengen op verzoek van de gemeente, voor mensen die wegens de overstroming moeten worden opgevangen. Er zijn op dit moment vijfhonderd extra bedden naar Limburg onderweg om ook in andere verzoeken te kunnen voorzien. Woensdag leverde het Rode Kruis al vijftig veldbedden aan Gulpen-Wittem.
Vrijwilligers van het Rode Kruis uit het hele land staan volgens de woordvoerster klaar om in Limburg hulp te bieden. De problemen kunnen exponentieel erger worden als er meer hoosbuien komen, aldus de woordvoerster. Momenteel biedt het Rode Kruis de helpende hand in het zuiden van de door wateroverlast geplaagde provincie, in met name Gulpen-Wittem, Simpelveld en Valkenburg
Het Rode Kruis helpt in Valkenburg mensen die door het leger uit een zorgcentrum zijn geëvacueerd. Het gaat om 140 kwetsbare oudere mensen, zegt de organisatie. "Het Rode Kruis gaat hen opvangen en zal indien nodig psychische zorg verlenen. Daarna gaan de hulpverleners hen begeleiden naar de hotels waar ze worden ondergebracht."
Rijkswaterstaat verwacht dat de Maas bij het dorp Sint Pieter (gemeente Maastricht) donderdagavond 3000 kubieke meter water per seconde zal afvoeren. Dat is naar verwachting de hoogste stand die de regenrivier zal bereiken, want na donderdag neemt de regen in het hele stroomgebied flink af. Met een afvoer van 3000 kubieke meter per seconde komt het hoogwater terecht in de top 5 van hoogste waterstanden ooit in de Maas.
Tijdens het hoogwater van 1995 bereikte de Maas een vergelijkbare waterstand. Dat veroorzaakte grote wateroverlast in heel Limburg. De situatie is nu anders, omdat de rivier sinds de jaren negentig van de vorige eeuw veel meer ruimte heeft gekregen en dijken zijn verbeterd. Een afvoer van 3000 kubieke meter water per seconde bij Sint Pieter komt volgens Rijkswaterstaat maar eens in de vijftig jaar voor en vrijwel nooit in de zomer.
De hoogwatergolf bereikt in de loop van vrijdag Roermond, komt zaterdag aan op de grens van Gelderland en Limburg en arriveert zondag bij Den Bosch. Rijkswaterstaat, waterschappen en gemeenten nemen tal van maatregelen om wateroverlast zo veel mogelijk te voorkomen. Er worden wegen afgesloten en schotten geplaatst. Campings langs de rivier moeten worden ontruimd en vee moet uit de wei.
De A2 tussen knooppunt Kerensheide bij Geleen en Kruisdonk in de buurt van Maastricht wordt in beide richtingen afgesloten, meldt Rijkswaterstaat. Het deel van de snelweg gaat dicht vanwege overstromingsgevaar van de Kleine Geul bij Meerssen.
Rijkswaterstaat deelt een video van de rivier, die nog net onder een brug van de snelweg door kan stromen. Het stuk dat wordt afgesloten op de A2 is 12 kilometer lang. Verkeer op de A2 vanuit Eindhoven richting Maastricht wordt omgeleid via België en volgt vanaf knooppunt Kerensheide de route naar Brussel en Lanaken (A76, E314 en N78).
Eerder werd op die snelweg al de afrit Meerssen afgesloten vanwege wateroverlast, net als de verbindingsweg A2 vanuit Eindhoven naar de A65 richting Tilburg en de afrit Sint Michielsgestel op de A2 vanuit Eindhoven.
In het midden en het oosten van het land heeft het KNMI donderdag voor de hele dag code geel afgegeven wegens zware regenval. Lokaal kan er tot 40 millimeter regen vallen, met name in de ochtend en middag. Het verkeer kan er hinder van ondervinden en Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. "Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen."
In het zuiden van het land is op dit moment de meeste wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook is de A76 afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.
Het anders in het toeristenseizoen zo drukke centrum van Valkenburg is donderdagochtend veranderd in een grote snelstromende waterpoel en biedt een troosteloos beeld. De Geul heeft het stadshart blank gezet, het kolkende water veroorzaakt witte schuimkoppen en heel wat herrie in de verlaten straten. De bruine waterstromen spoelen op hun weg naar lager gelegen gebieden de winkels, restaurants en hotels binnen.
Een vrouw die er met haar kleinkinderen op vakantie is, spreekt van "bizarre beelden dinsdagavond". Ze logeert in een hotel, maar wil snel terug naar huis. Haar kleinkinderen spelen intussen in het vieze, bruingekleurde schuimende water.
De stroom sleurt tafeltjes mee van de hotels en restaurants, en op de kruising van de anders bij toeristen zo geliefde Lindenlaan en de Jan Deckerstraat stapelt zich een grote berg troep op, meegevoerd door het water. Her en der liggen zandzakken, die vergeefs zijn opgeworpen tegen het snel stijgende water van de Geul. Er zijn bijna geen mensen op straat, alle zaken zijn dicht.
Slechts een enkeling waagt zich op straat, om er snel achter te komen dat ook laarzen de voeten niet droog houden. Het water loopt eroverheen. Op veel plaatsen staat het water tot boven de kuiten, en het stijgt rond 10.30 uur nog steeds.
De verbindingsweg van de A2 vanuit Eindhoven naar de A65 richting Tilburg is dicht door water op de weg, meldt Rijkswaterstaat. Ook de afrit Sint Michielsgestel op de A2 vanuit Eindhoven is afgesloten, net als de afrit Meerssen op de A2 richting Maastricht.
Rond 09.00 uur stond er zo'n 50 kilometer aan file op de wegen. Op de meeste plekken ging het om korte files waar buien vallen, met uitzondering van een aantal uitschieters. Rond 10.00 uur namen de vertragingen weer af, meldt Rijkswaterstaat.
Verder zijn sommige rijstroken op snelwegen afgesloten vanwege plassen water, bijvoorbeeld op de A28 richting Amersfoort bij De Bilt en op de A2 vanuit Utrecht ter hoogte van het knooppunt Hintham.
In het midden en het oosten van het land heeft het KNMI donderdag voor de hele dag code geel afgegeven wegens zware regenval. Lokaal kan er tot 40 millimeter regen vallen, met name in de ochtend en middag. Het verkeer kan hier hinder van ondervinden en Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. "Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen."
In het zuiden van het land is op dit moment de meeste wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook de A76 is afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.
Vanwege de wateroverlast in Zuid-Limburg rijden er donderdag geen treinen tussen Maastricht en Luik. Verder valt de situatie op het spoor mee, en kunnen de treinen in Limburg gewoon rijden, meldt een woordvoerder van spoorbeheerder ProRail.
Op het traject tussen Maastricht en Luik is de schade vooral groot in het grensgebied met België, bij Eijsden en Visé, ziet ProRail. "Daar staan grote delen van het spoor onder water", aldus de woordvoerder. De verstoring op het traject duurt zeker tot vrijdagmiddag 12.00 uur. Tussen Maastricht en Eijsden worden bussen ingezet, meldt een woordvoerder van NS.
Vanuit Heerlen gaan er nog steeds treinen naar het oosten, richting het Duitse Herzogenrath. "Maar als je daar aankomt wordt het problematisch, en wordt er niet of nauwelijks meer gereden." NS en ProRail houden de situatie op het spoor nauwlettend in de gaten. "Maar op dit moment zijn er geen verdere gevolgen voor het treinverkeer", aldus de NS-woordvoerder.
De Limburgers moeten nog even doorbijten na het noodweer van woensdag. Tot die conclusie komt Weer.nl na het bestuderen van de weermodellen voor donderdag. Sommige modellen gaan uit van nog zeker 40 millimeter regen in het getroffen gebied.
(Tekst gaat verder onder video)
Volgens andere modellen ligt het zwaartepunt van het noodweer net iets meer naar het westen. Maar ook het oosten van Brabant krijgt nog flink wat neerslag voor de kiezen, net zoals in de afgelopen nacht.
Intussen trekken er donderdagochtend weer fikse buien over. Lokaal is er 20 tot 40 millimeter neerslag mogelijk. Pas later in de middag en avond verdwijnen de buien uit het zicht. "Het wordt echt nog even doorbijten", waarschuwt Weer.nl. "Elke drup is er één teveel door de totaal verzadigde bodem."
Veel automobilisten in Zuid-Limburg zijn niet meer in staat verder te rijden als gevolg van het hoogwater. Bergingsbedrijven draaien overuren, maar bergingswagens lopen zelf ook het risico vast te lopen door de wateroverlast.
Dat zei een woordvoerder van een bergingsbedrijf uit Landgraaf donderdag op rampenzender L1. "De telefoon rinkelt aan één stuk door", aldus de woordvoerster. "Het gaat vaak om auto's die onder water staan. Maar soms kunnen ook onze eigen voertuigen deze auto’s niet bereiken."
Militairen van een brigade uit Oirschot zijn in Valkenburg druk in de weer met de evacuatie van mensen uit woningen en een zorgcentrum. Dat zei een woordvoerder van de brigade donderdagochtend. "De nood is hier aan de man."
De militairen maken gebruik van zware viertonners, die door het hoge water in Valkenburg kunnen rijden en veel mensen tegelijk kunnen vervoeren. "We ondersteunen op die manier de andere hulpdiensten daar en helpen mensen hun huis uit en brengen ze naar het droge."
De militairen hebben in de nacht van woensdag op donderdag in Elsloo duizenden zandzakken gevuld. Die zijn vervolgens naar kwetsbare plaatsen gebracht langs met name de Geul en de Gulp. Beide riviertjes zijn veranderd in brede stromen, die op veel plaatsen voor overstromingen zorgen. Zo heeft de Geul het centrum van Valkenburg onder water gezet en bedreigt vanaf 11.00 uur de dorpen Meerssen en Bunde.
Een woordvoerder van de Veiligheidsregio noemde Valkenburg donderdagochtend "het grote knelpunt" in de hulpverlening. "We richten ons daar vooral op de bewoners", zei hij. In Valkenburg en het naburige Houthem moeten vierhonderd mensen hun huis uit omdat ze geen stroom hebben.
De hotels zitten vol evacués, maar de voedselaanvoer is gestokt. Die ligt stil omdat de vrachtwagens door het hoge water Valkenburg niet meer kunnen bereiken. Een woordvoerder van de veiligheidsregio zei dat nog gezocht wordt naar een oplossing voor de aanvoerproblemen.
In Valkenburg dreigen mensen voedsel te kort te komen omdat er door al het water mensen opgesloten zitten in hun woningen en er geen eten geleverd kan worden, en dat dreigt nog wel 24 tot 36 uur te duren, vertelt burgemeester Daan Prevoo aan Hart van Nederland. "Veel mensen zitten in hun woning opgesloten. Vriezers en koelkasten zijn ondergestroomd en sommige woningen hebben geen stroom. Mensen hebben dus geen eten."
Er zijn honderden mensen uit hun woningen gehaald en in hotels ondergebracht, maar daar is hetzelfde probleem: die hotels hebben geen voedsel. "In het gebied geldt een noodverordening. Niemand mag het gebied in, het is ook onbegaanbaar. Dit gaat 24 tot 36 uur door. We moeten de piek nog krijgen", denkt de burgemeester. Maar ook als die noodverordening wordt opgeheven, zijn de problemen nog niet opgelost want dat kan nog wel tien tot twaalf uur duren.
De Veiligheidsregio Zuid Limburg roept mensen in Bunde op hun auto’s naar hoger gelegen plekken te rijden. Het gaat daarbij om mensen die in de buurt van het riviertje de Geul wonen. Die stijgt snel, omdat de hoogwatergolf vanaf Valkenburg richting Meerssen en Bunde oprukt, aldus de veiligheidsregio. De hoogste waterstand in de Geul wordt donderdagochtend rond 11.00 en 12.00 uur verwacht in Meerssen en Bunde.
De autobezitters krijgen het dringende advies hun auto, eenmaal naar veiliger oorden verplaatst, op de handrem te zetten. Dat verkleint het risico dat de voertuigen bij hoogwater onverhoopt wegdrijven.
Mensen die daar in de buurt wonen krijgen ook het advies hun spullen naar hoger gelegen verdiepingen te verplaatsen, voor als het water hun huizen bereikt. Ook wordt geadviseerd de gordijnen op de begane grond op te binden.
De situatie in Hoensbroek lijkt donderdagochtend redelijk onder controle, meldt een woordvoerder van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Woensdagavond waarschuwde de gemeente bewoners van de lager gelegen delen van het stadsdeel van Heerlen rekening te houden met flinke wateroverlast, omdat een groot waterbekken gevuld met 120.000 kuub water op het punt stond om door te breken.
Militairen hielpen woensdagavond bij het stutten van het waterbekken en het vullen van zandzakken om de waterbuffer te verstevigen. Ook werd er water uit de buffer gepompt, waardoor de druk op de randen minder is geworden, aldus de woordvoerder van de veiligheidsregio. "De kans dat het doorbreekt is daardoor een stuk minder geworden."
Het weggepompte water is wel in de omgeving terecht gekomen. Het is niet duidelijk hoe groot de wateroverlast daardoor is in de nabijgelegen wijk, maar niemand heeft elders onderdak hoeven zoeken, aldus de veiligheidsregio.
In Valkenburg dreigt een voedseltekort. Als gevolg van het hoogwater kunnen vrachtwagens met voedsel Valkenburg niet bereiken, zei burgemeester Daan Prevoo donderdagochtend tegen rampenzender L1.
"De hotels zitten vol met evacués, maar de leveranties kunnen door het water Valkenburg niet bereiken", aldus Prevoo.
In Valkenburg en het naburige Houthem zitten bovendien meer dan 400 huishoudens zonder stroom en dat betekent dat hun koelkasten niet meer werken. "Die mensen hebben dus ook geen eten", zei Prevoo.
De waterstand in de grote rivieren Rijn, Waal en IJssel komt hoger uit dan woensdag werd verwacht. Rijkswaterstaat en de waterschappen denken dat de Rijn bij Lobith maandag een hoogste stand van ruim 14,5 meter boven NAP zal bereiken en daarna mogelijk nog verder stijgt. Woensdag dacht Rijkswaterstaat nog aan een hoogste stand van tussen de 12 en 13 meter boven NAP.
Het hoge water wordt met name veroorzaakt door enorme regenbuien in het stroomgebied van de Rijn in Duitsland. En de waterstand in de rivieren was al hoog omdat het de laatste maand veel heeft geregend. Hoogwater in de rivieren is in de winter niet ongebruikelijk, maar komt in de zomer uiterst zelden voor, aldus de waterbeheerders. De uiterwaarden zijn in de zomer volop in gebruik voor recreatie en vee, maar stromen nu helemaal vol. Ook waterbergingen gaan vollopen.
Waterschap Rivierenland heeft het werk aan de dijkversterkingsprojecten Gorinchem-Waardenburg en Wolferen-Sprok stilgelegd. Op plekken waar aan dijken werd gewerkt, zijn verstevigende maatregelen getroffen. Tussen Gorinchem en Waardenburg is de dijk aan de buitenkant extra bedekt. Medewerkers van het waterschap inspecteren de dijken. Als de waterstand tot boven de 15 meter boven NAP bij Lobith stijgt, wordt dijkbewaking ingesteld. Het waterschap gaat volgende week ook coupures in de dijken sluiten om overstromingen te voorkomen.
Vanwege de hoge waterstand rijden de stadsbussen in Nijmegen vanaf vrijdag niet meer over de Waalkade, die onder water zal lopen. Dat betekent dat veel bushaltes in het centrum van de stad voorlopig vervallen. Diverse gemeenten langs de grote rivieren sluiten laaggelegen parkeerplaatsen af, want die stromen ook vol. Campings aan het water, zoals in Gendt en in Oosterhout, moeten leeggeruimd worden.
Zo'n vierhonderd huishoudens die in Valkenburg als gevolg van het hoogwater zonder stroom zitten, moeten elders ondank zoeken. Enexis is niet in staat het probleem op korte termijn op te lossen.
Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio kunnen de aansluitingen pas hersteld worden als het water helemaal verdwenen is. "En dat kan dagen duren", zei hij. Tot die tijd krijgen mensen het dringende advies onderdak te zoeken bij familie, vrienden en kennissen.
Netbeheerder Enexis meldde eerder dat door het hoge water in Valkenburg ook een stroomstoring is veroorzaakt. Daardoor zitten volgens Enexis 374 huishoudens zonder stroom. "We zijn op dit moment aan het onderzoeken wanneer we dit kunnen herstellen", aldus Enexis rond 01.30 uur op Twitter.
De gemeente Valkenburg waarschuwt mensen om niet door overstroomde straten te lopen en om binnen te blijven. Putdeksels kunnen zijn weggespoeld en in het modderige water is dat niet te zien. Bovendien kan het water vervuild zijn met rioolwater.
In het centrum van Valkenburg stond woensdagavond laat al meer dan een halve meter water. Op Twitter circuleren beelden waarop te zien is dat een auto door de straten drijft en door de sterke stroming wordt meegevoerd.
Zeker vier mensen zijn om het leven gekomen door ernstig noodweer in het westen van Duitsland. In de zwaar getroffen plaats Schuld (Rijnland-Palts) worden volgens de autoriteiten ook nog tientallen mensen vermist. Daar zijn zeker zes huizen ingestort na overstromingen en hevige regen.
De politie schat dat 50 tot 60 mensen worden vermist en noemde de situatie in de plaats onoverzichtelijk. Ook zouden nog zo'n 25 andere huizen op instorten staan. Sommige inwoners hebben een veilig heenkomen gezocht op de daken van huizen. Reddingsoperaties zijn in volle gang.
De Brabantse en de Gelderse brandweer gaan helpen bij het bestrijden van de wateroverlast in Zuid-Limburg. Vanuit Gelderland zijn de brandweerkorpsen uit Beesd, Varik, Kesteren en Ubbergen donderdagochtend vertrokken. Vanuit Brabant reed een onbekend aantal brandweerwagens via de A2 naar het zuiden.
Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg gaan de Brabantse brandweerlieden om te beginnen in Meerssen, vlakbij Maastricht, aan de slag. Daar wordt rond 11.00 uur een piek verwacht in de waterstand van de Geul.
De Gelderse brandweer is met mankracht en materieel onderweg naar Sittard, aldus de veiligheidsregio Gelderland-Zuid.
De brandweerlieden worden in Zuid-Limburg ingezet om waar nodig mensen uit woningen te halen, water weg te pompen en andere problemen aan te pakken. De brandweer Zuid-Limburg heeft de handen vol aan overstroomd Valkenburg.
De verbindingsweg van de A2 vanuit Eindhoven naar de A65 richting Tilburg is dicht door water op de weg, meldt Rijkswaterstaat. In het midden en het oosten van het land heeft het KNMI donderdag voor de hele dag code geel afgegeven wegens zware regenval.
Lokaal kan er tot 40 millimeter regen vallen, met name in de ochtend en middag. Het verkeer kan hier hinder van ondervinden en Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. "Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen."
In het zuiden van het land is op dit moment de meeste hinder van de wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook de A76 is afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.
In de nacht van woensdag op donderdag is in Limburg nog eens tien tot twintig millimeter regen gevallen, maar op donderdag worden geen extreme hoeveelheden regen meer verwacht, meldt Meteo Limburg.
Het KNMI beëindigde halverwege de nacht code rood voor Limburg. Voor de meeste provincies geldt donderdag code geel omdat er plaatselijk veel regen kan vallen. Alleen Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland staan op 'groen'. Na de middag neemt de neerslag af.
Hoewel er geen grote hoeveelheden regen wordt verwacht in Limburg, duurt de wateroverlast voort. Straten en huizen staan blank en kelders zijn volgelopen. Het wassende water zorgt er voor gevaarlijke situaties. Hulpverleners van het Rode Kruis hebben de hele nacht doorgewerkt om ondersteuning te bieden bij de overstromingen, en bewoners van twee verzorgingstehuizen en een hospice werden geëvacueerd.
Netbeheerder Enexis meldt dat er door het hoge water in Valkenburg twee stroomstoringen zijn. Daardoor zitten 433 huishoudens zonder stroom. "We kunnen de stroomvoorziening pas herstellen op het moment dat het water gezakt is. Wanneer iedereen weer elektriciteit heeft, is onbekend", aldus Enexis. Daarnaast hebben 115 huishoudens in Mechelen op dit moment geen gas. Het is ook onduidelijk wanneer dat hersteld is.
In verband met de wateroverlast is de A79 tussen Hulsberg en Heerlen voorlopig nog dicht, meldt Rijkswaterstaat. Het is nog onduidelijk tot hoelang de weg dicht blijft. Ook de A76 is dicht tussen de Duitse grens en Kunderberg.
Wegens overstromingen in België rijden er donderdag geen treinen naar Luik, meldt de NS. Ook is beperkt treinverkeer naar Aken en Keulen.
Hulpverleners van het Rode Kruis zijn heel de nacht in de weer om te ondersteunen bij de overstromingen in Zuid-Limburg. Naar meerdere plaatsen zijn veldbedden gestuurd en met gemeenten en andere organisaties wordt overlegd waar welke hulp nodig is. Er wordt rekening gehouden met mogelijke opschaling naar andere delen van Limburg.
In Gulpen-Wittem zijn 50 veldbedden neergezet om geëvacueerden op te vangen. Daarvan zijn er 25 bezet, laat een woordvoerster weten. Vrijwilligers zijn ter plaatse om mensen op te vangen en vragen te beantwoorden. Vijf bedden zijn naar Simpelveld onderweg voor medewerkers van de gemeente. Ook zijn er 50 bedden gestuurd naar een opvanglocatie in Valkenburg, waar volgens het Rode Kruis het oplopende water tot zorgen leidt bij de inwoners.
In Houthem, naast Valkenburg, stonden volgens de woordvoerster bewoners buiten om te kijken wat er in hun straat gebeurde. Twee van hen gaven aan vooral uit voorzorg buiten te staan: "Onze huizen zijn gelukkig nog droog, maar dit water blijft natuurlijk staan. Nu is er wat minder regen, maar als het weer toeneemt, kan dat zo weer anders zijn", citeert de zegsvrouw hen.
Het KNMI heeft code rood die in Limburg gold vanwege de hevige regenval beëindigd. In de nacht van woensdag op donderdag is het minder hard gaan regenen, al geldt vanwege de wateroverlast nog wel code geel. Het was voor het eerst dat er code rood was afgegeven vanwege de regen.
Ook in de rest van het land geldt bijna overal code geel. Ook daar kan veel regen vallen, waarschuwt het KNMI. Op veel plaatsen valt in 24 uur 20 tot 40 millimeter en lokaal kan er meer dan 50 millimeter vallen. Alleen voor de westelijke provincies Zeeland en Zuid- en Noord-Holland, evenals de Waddeneilanden, is geen waarschuwing van kracht.
In Zuid-Limburg is de afgelopen tijd zeer veel regen gevallen (lokaal meer dan 100 millimeter). Straten en huizen staan blank en kelders zijn volgelopen. Het wassende water zorgt er voor gevaarlijke situaties.
Burgemeester Daan Prevoo van gemeente Valkenburg aan de Geul heeft in de nacht van woensdag op donderdag een noodbevel uitgevaardigd om kwetsbare ouderen gedwongen te evacueren als ze weigeren hun ondergelopen woning te verlaten.
Op Twitter schrijft Prevoo dat zijn 'zorgplicht' hem daartoe heeft 'doen besluiten'. Volgens de burgemeester wordt voor 'goede opvang' gezorgd.
Woensdagavond werden ook twee verzorgingstehuizen en een hospice in Valkenburg geëvacueerd. De bewoners werden volgens de veiligheidsregio opgevangen in andere verzorgingstehuizen. Ook is het gemeentehuis van Valkenburg open voor opvang.
De gemeente Valkenburg waarschuwt mensen om niet door overstroomde straten te lopen en om binnen te blijven. Putdeksels kunnen zijn weggespoeld en in het modderige water is dat niet te zien. Bovendien kan het water vervuild zijn met rioolwater.
In het centrum van Valkenburg stond woensdagavond laat al meer dan een halve meter water. Op Twitter circuleren beelden waarop te zien is dat een auto door de straten drijft en door de sterke stroming wordt meegevoerd.
"Ondergelopen straten en huizen - het is echt verschrikkelijk." Zo omschrijft PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen, geboren in Maastricht, de situatie in Limburg. Het zuiden van de provincie is getroffen door hoogwater. Ploumen wenst de Limburgers sterkte en bedankt "iedereen die helpt om anderen veilig te houden".
Ook andere Kamerleden laten op Twitter weten dat ze meeleven met de Limburgers. CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch uit het Limburgse Panningen zegt dat het noodweer "heftig" is en wenst "alle hulpverleners, bewoners en vrijwilligers veel sterkte toe in deze zware tijden". VVD'er Silvio Erkens uit Kerkrade schrijft: "Historische buien. Meer regen in twee dagen dan in een hele zomer. En het is nog niet uitgeregend. Bizar." Erkens laat weten dat hij veel respect heeft "voor de hulpverleners en professionals die al een tijdlang bezig zijn met iedereen veilig houden".
D66-leider en vicepremier Sigrid Kaag laat weten: "Heel veel sterkte aan iedereen in Limburg die te kampen heeft met ernstige wateroverlast. En veel dank aan alle mensen die keihard werken om iedere Limburger een veilig onderkomen te bieden." Renske Leijten van de SP zegt: "Veel sterkte voor iedereen in Limburg die een angstige nacht tegemoet gaat."
Jesse Klaver, fractievoorzitter van GroenLinks, noemt de wateroverlast "een verdrietige voorbode van een van de gevolgen van de klimaatcrisis: extreem weer". Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren meldt: "Dit is het laatste decennium waarin we de klimaatcrisis kunnen aanpakken. Als we stoppen met polderen en alles op alles zetten."
Het internationale treinverkeer in Limburg ondervindt woensdagavond hinder door de wateroverlast in de regio. Wegens overstromingen in België rijden er tot zeker donderdagochtend 09.00 uur geen treinen tussen Maastricht, Visé en Luik. De NS waarschuwt dat er geen alternatief vervoer beschikbaar is.
Door wateroverlast in Duitsland is er beperkt treinverkeer naar Aken, Oberhausen, Duisburg, Düsseldorf en Keulen.
In Valkenburg is woensdagavond met hulp van het leger een tweede verzorgingstehuis geëvacueerd. Volgens de veiligheidsregio worden de bewoners van zorgcentrum Oosterbeemd elders ondergebracht, omdat de nutsvoorzieningen zijn uitgevallen.
Eerder op de avond werden ook al een hospice en verpleeghuis Valkenheim ontruimd. Ook daar waren de nutsvoorzieningen uitgevallen. Oorzaak van de problemen is het almaar stijgende hoge water als gevolg van de overstroming van de Geul.
Hart van Nederland/ANP
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.