Sam en Lesley werden gearresteerd op Russische ruimtebasis: 'Traantje moeten laten'

Drie documentairemakers, twee Nederlanders en een Belg, hebben eerder deze maand een bizar avontuur beleefd. Zij maken op dit moment een documentaire over de Koude Oorlog in de ruimte. Begin juli reisden zij af naar Kazachstan om filmbeelden te maken van de Boeran spaceshuttles bij de Kosmodroom Bajkonoer.

De mannen hadden geen toestemming gekregen om op dit terrein te filmen. Na zich enkele uren verstopt te hebben werden de documentairemakers betrapt door Russische soldaten en gearresteerd. Na een dag doorgebracht te hebben in de Russische cel, kunnen ze er inmiddels toch om lachen.

Lees ook: Meldingen blijven binnenstromen na Netflixdocu bij Stichting Donorkind

Meldingen blijven binnenstromen na Netflixdocu bij Stichting Donorkind

Sam Ooms, een van de documentairemakers, vertelt aan Hart van Nederland over hun reis: "Samen met YouTuber Lesley Houben en een andere Nederlandse jongen die liever anoniem blijft, reisde ik af naar Kazachstan. We gingen richting Bajkonoer, een Russische stad gelegen in Kazachstan. Wij wilden bij het zogeheten MZK-gebouw de spaceshuttles filmen. Deze zijn gemaakt tijdens het ruimtevaartprogramma Boeran. Dit is het duurste ruimtevaartprogramma van Rusland. De Russen konden deze shuttles maken door middel van spionage bij de Amerikanen."

De reis naar het ruimtevaartgebied, dat gehuurd wordt door de Russen, was al een uitdaging voor de Nederlanders en de Belg. "We zouden een deel met de auto doen en een deel lopend. Alleen konden wij uiteindelijk niet met de auto gaan, omdat het twee dagen ervoor had geregend. De auto kon niet over dat zand rijden, dus moesten wij te voet gaan. Het was 35 kilometer. Wij hebben 12 uur non-stop moeten lopen in de brandende zon. Het was 32 graden. De andere Nederlandse jongen werd er niet lekker van."

Verstoppen voor Russische soldaten

Na de tocht kwamen ze uiteindelijk aan bij het MZK-gebouw. "Dit is een verlaten gebouw. Het ruimtevaartgebied wordt nog wel gebruikt, maar het MZK-gebouw niet. Na de Koude Oorlog werd het een grijs gebied wie er verantwoordelijk voor was. Daarom kon de Russische Ruimtevaartorganisatie ook geen toestemming geven aan ons om in dit gebouw te filmen. Zij zeggen dat ze niet gaan over dat gebouw."

De drie documentairemakers besloten bij aankomst daar eerst te gaan slapen, voordat ze daar zouden filmen. "Maar toen we wakker werden, hoorden we mensen in het gebouw. Dat is ongekend. Normaal komen Russische soldaten het gebouw binnen als ze een vermoeden hebben dat er indringers zijn. Al waren wij toen nog niet betrapt. We zijn gaan wachten op een hogere verdieping."

Lees ook: Wereld geschokt door docu over Nederlandse spermadonor Jonathan: 'Dit is ziekelijk'

Wereld geschokt door docu over Nederlandse spermadonor Jonathan: 'Dit is ziekelijk'

Met soldaten op de foto

Volgens Sam zou het gaan om een constante controle naar aanleiding van het overlijden van een Franse man een paar maanden ervoor. "Rond 18.00 uur hoorden wij dat de mensen het gebouw verlieten. Wij konden veertig minuten filmen. Vervolgens werden wij gezien door Russische soldaten. Wij werden verzocht naar beneden te komen."

Maar daarna gebeurde iets bizars volgens Sam: "Toen zij hoorden waarom wij daar waren, werden ze trots. Ze gingen met ons op de foto. Ze namen ons vervolgens weer mee naar binnen en we mochten meer materiaal maken. Toch deden we wat illegaals en hoorden wij dat wij naar het politiebureau moesten komen."

Vieze cellen

Uiteindelijk moesten ze overnachten in een cel van een politiebureau en moesten ze nog vier uur uitzitten in een gevangeniscel. Ze hoefden geen boete te betalen. "De overnachting op het politiebureau was heel spannend. We hebben wel een traantje moeten laten. De cel was erg vies. Op de muren waren uitwerpselen gesmeerd. Het rook er naar rottend vlees en we zagen er ook een paar gekken en alcoholisten."

Toen ze na 24 uur eindelijk vrij waren, wisten ze meteen wat ze nodig hadden. "Je moet je voorstellen dat we stonken en ons vies voelden. We hebben het meest luxe hotel geboekt met een jacuzzi. Daar konden we alweer lachen om dit bizarre avontuur en gelukkig hebben wij het beeld op tijd veilig kunnen stellen", aldus de documentairemaker.