Na mazelen nu ook zorgen over bofuitbraak: vijf vragen over de ziekte

Na de mazelen en kinkhoest rukt nu ook de bof weer opnieuw op. Steeds meer kinderen in de regio Gelderland krijgen de besmettelijke ziekte. Dat meldt de GGD Gelderland-Midden. Maar hoe gevaarlijk is de bof? En wat doe je als je vermoedt dat je kind besmet is?

Volgens een woordvoerder van GGD Gelderland-Midden is het niet bekend hoeveel kinderen de ziekte momenteel hebben, omdat niet iedereen hiermee naar de huisarts gaat. "Maar het is een zorgwekkend aantal. De bof verspreidt zich snel. Vooral onder mensen die zich niet hebben laten vaccineren. Vaccineren helpt onder meer om de ziekte te voorkomen", aldus de woordvoerder tegen Omroep Gelderland.

Wat is de bof?

Bof is een besmettelijke virusziekte die zich verspreidt via druppeltjes in de lucht. Iemand met de bof kan door niezen, hoesten of kussen iemand anders besmetten. Als je de bof hebt, krijg je meestal milde klachten. Maar sommigen krijgen ernstige klachten zoals bijvoorbeeld blijvende doofheid of een hersenvliesontsteking. Sinds 1987 krijgen kinderen in een vaccinatie aangeboden die onder andere tegen de bof moet beschermen.

Hoe weet je of je besmet bent?

Meestal word je niet erg ziek van de bof. Je kan een dikke wang en hals krijgen, vaak aan één kant van het gezicht. Ook pijn in of achter het oor, vooral bij kauwen en slikken komt vaak voor. Verder horen een droge mond, koorts en hoofdpijn meestal tot de symptomen van de bof. Dat schrijft de GGD op haar site. Volgens het RIVM krijgt de helft van de kinderen onder de 2 jaar met de bof zelfs helemaal geen klachten.

De dikke wangen komen doordat speekselklieren ontsteken en daardoor dik worden. Dat doet pijn, vooral als je je mond opendoet. Het RIVM zegt dat dit na ongeveer een week zou moeten verdwijnen. Als je besmet bent, duurt het twee tot drie weken voordat je klachten krijgt.

Hoe gevaarlijk is de bof?

De bof is nu dus een redelijk ongevaarlijke ziekte, maar dat was niet altijd het geval. Het is niet voor niets dat de vaccinatie tegen het virus in het Rijksprogramma is opgenomen in 1987. Voor die tijd kreeg maar liefst 85 procent van de mensen als kind de bof. Daarvan ontwikkelde elk jaar 300 tot 800 kinderen een hersenvliesontsteking.

Dankzij de vaccinatie komt de bof nu nauwelijks voor. Als de bof wel opnieuw de kop opsteekt, zoals van 2007 tot 2009, komt dat door een lage vaccinatiegraad. Dat is nu ook het geval.

De bof verspreidt zich heel makkelijk van mens tot mens, volgens het RIVM. Dat gaat via druppeltjes in de lucht. Hoewel de ziekte dus in veruit de meeste gevallen geen ernstige klachten oproept, kan het ook anders uitpakken.

Af en toe krijgen mensen ook ernstigere klachten van de bof, zoals blijvende doofheid of een hersenvliesontsteking. Jongens kunnen er ook een ontsteking van de zaadbal van krijgen en minder vruchtbaar worden, vooral als ze de puberteit al zijn gepasseerd. Ook meisjes kunnen een ontsteking krijgen in de eileiders en minder vruchtbaar worden.

Een hersenvliesontsteking komt volgens het RIVM nu bij vier op de tien patiënten met bof voor en dan vooral bij jonge kinderen, waarbij het meestal goed afloopt.

Hoe voorkom je dat je besmet wordt?

De meeste maatregelen kennen we nog wel van corona. Was regelmatig je handen met water en zeep, hoest en nies in de elleboog of in een zakdoek en gooi deze daarna weg. En ten slotte adviseert de overheid: vaccineer jezelf en je kind tegen de bof. Dat doe je met een vaccinatie tegen Bof-Mazelen-Rode hond (BMR).

Baby's kun je vanaf veertien maanden vaccineren tegen de bof. Stel dat je je kind nog niet hebt gevaccineerd, dan kan dit op latere leeftijd ook nog. Kinderen kunnen tot 18 jaar een inhaalvaccinatie krijgen. Maar ook als je ouder bent dan 18 jaar kun je je nog laten vaccineren. Daarvoor neem je contact op met de GGD.

En wat als je het toch krijgt?

Er is geen behandeling tegen de bof, het lichaam moet het virus zelf opruimen. Het is ook niet nodig om thuis te blijven als je besmet bent, want je bent al besmettelijk voordat je klachten hebt.

Het is wel verstandig om de leerkracht van bijvoorbeeld de school of opvang van je kind te vertellen dat je kind de bof heeft, zodat ze andere ouders kunnen informeren en ze er alert op kunnen zijn.

Bron: RIVM, GGD Gelderland-Midden