Hoekstra en zijn ambtenaren voorkwamen kritiek op WK in Qatar

Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra en zijn ambtenaren voorkwamen voor het WK voetbal meermalen openlijke kritiek op gastland Qatar, onder meer door andere ministeries te vermijden.

Uit een reconstructie van Trouw blijkt dat het ministerie van Hoekstra heel ver ging om de kritiek op Qatar te beperken. In de aanloop naar het WK voetbal eind 2022 lag Qatar internationaal onder vuur. Dit kwam mede door de uitbuiting van gastarbeiders, en de zorgen over mensenrechten in het Midden-Oosterse land. Op homoseksualiteit staan jarenlange celstraffen, ook voor buitenlanders, maar het ministerie van Buitenlandse Zaken zag er niets in om reizigers hiervoor te waarschuwen.

Er was internationale kritiek op het WK in Qatar, begin 2022. Partijen in de Tweede Kamer waren boos over het besluit van het kabinet om toch een minister naar Qatar te sturen: 

2:09

Oppositie boos over kabinetsbesluit toch naar Qatar te gaan

Risico voor lhbti'ers

Het ministerie van Dijkgraaf had grote kritiek op Buitenlandse Zaken. Zij vonden dat er in het reisadvies vermeld moest worden wat de risico's zijn voor lhbti-ers die afreisden naar Qatar. Kritiek en adviezen van andere ministeries over de aanloop naar het WK voetbal werden door Hoekstra en zijn ambtenaren weggewuifd. Na ingrijpen van Marjan Kamstra, ambassadeur in Qatar, werd twee dagen later het reisadvies alsnog aangepast.

De risico's voor lhbti-ers is niet het enige onderwerp waar andere ministeries over vielen. Buitenlandse Zaken besloot namelijk om, ondanks een motie van de Tweede Kamer, een bewindspersoon op de eretribune te plaatsen. Zonder Onelove-aanvoerdersband, maar met een regenboogspeldje, reisde sportminister Conny Helder af naar Qatar om het WK bij te wonen. Door haar sjaal was het regenboogspeldje uiteindelijk helemaal niet te zien.

'Stevig standpunt kenbaar gemaakt'

Volgens Trouw waren de beweegredenen van Hoekstra en zijn ministerie duidelijk. Ze wilden het belang van Qatar voor Nederland benadrukken. Qatar was in die periode in trek als gasleverancier, nadat de oorlog in Oekraïne zorgde voor een boycot van Russisch gas. Dijkgraaf wil vrijdag voorafgaand aan de ministerraad enkel kwijt dat hij meermaals "stevig" het standpunt van zijn ministerie kenbaar heeft gemaakt in het kabinet. Minister Hanke Bruins Slot, de opvolger van CDA-partijgenoot Hoekstra, vindt dat de reconstructie van Trouw "onvoldoende recht doet aan de inzet van het ministerie van Buitenlandse Zaken en mijn ambtsvoorganger op het gebied van mensenrechten". Verder wil zij ook nu vooral in contact blijven met Qatar om verder te spreken over mensenrechten.

Hart van Nederland/ANP