Nederland wil eigen asielregels bepalen: migratie 'opt-out' aangevraagd bij Europa

Asielminister Marjolein Faber heeft officieel de Europese Commissie gevraagd om een uitzondering te maken op de standaard Europese asielregels. Via een bericht op X (voorheen Twitter) liet Faber weten dat Nederland een zogenoemde "migratie opt-out" wil.

Het kabinet had al aangekondigd zo snel mogelijk om de uitzonderingspositie te zullen vragen. "Het is tijd dat we weer zelf gaan over ons asielbeleid", schreef ze op haar sociale media. Faber stelt dat Nederland de ruimte moet krijgen om eigen keuzes te maken in hoe het omgaat met migratie, zonder gebonden te zijn aan de regels van Brussel.

Vorige week kondigde minister Faber (Asiel en Migratie) aan druk bezig te zijn met het regelen van de asielcrisiswet:

0:44

Minister Faber over asielcrisis

Nederland en de EU-regels

Op dit moment is Nederland, net als andere EU-lidstaten, verplicht om zich te houden aan de Europese regelgeving rondom asiel en migratie. Deze regels zorgen voor een gezamenlijk beleid, waarin lidstaten bijvoorbeeld verplicht zijn om asielzoekers op te nemen en te registreren. De vraag van Nederland om een opt-out kan spanningen veroorzaken binnen de EU, omdat een gezamenlijk migratiebeleid juist bedoeld is om solidariteit tussen de lidstaten te waarborgen.

Om een opt-out voor Nederland te regelen moet het Europees verdrag worden gewijzigd, en dat geldt als heel moeilijk en tijdrovend. De regering of het parlement van één van de 27 EU-lidstaten kan dat al dwarsbomen.

De Nederlandse regering zal om de opt-out vragen "wanneer het EU-verdrag wordt gewijzigd", schrijft Faber aan de Europese Commissie. Het kabinet vindt "het drastisch terugbrengen van immigratie" nodig "om onze grondwettelijke taken te kunnen volbrengen - voorzien in volkshuisvesting, gezondheidszorg en onderwijs".

Zolang Nederland geen opt-out heeft, kan de EU er volgens Faber op rekenen dat het kabinet zich inspant voor de nieuwe migratieregels die de unie gaat invoeren. Dat 'migratiepact' beschouwt Faber als "essentieel", verzekert ze. "We zullen de invoering van het pact daarom voorrang blijven geven."

De laatste grote verdragswijziging dateert van 2007. Sindsdien zijn zo nu en dan wel kleinere en minder controversiële veranderingen doorgevoerd.

Discussie

EU-landen bedongen in het verleden soms opt-outs als de unie regels wilde stellen voor een nieuw terrein, maar het migratiebeleid is al grotendeels Europees. Voorvechters van een opt-out wijzen erop dat het Europees verdrag de komende jaren toch een keer zal moeten wijzigen, bijvoorbeeld bij de toetreding van nieuwe EU-landen. Sceptici werpen dan weer tegen dat lidstaten waar veel asielzoekers aankomen weinig genegen zullen zijn om een daarmee minder belast land als Nederland een uitzonderingspositie te gunnen.

De discussie over migratie en asiel is al langer een heet hangijzer in de Nederlandse politiek. Vooral de druk op het aanmeldcentrum in Ter Apel en andere opvanglocaties en de impact op de samenleving zorgen regelmatig voor felle debatten in de Kamer.