Een eetstoornis is 'als een gevangenis in je hoofd': 'Zo veel regels, zo veel eisen'

Naar schatting kampen 200.000 Nederlanders met een eetstoornis. Exacte cijfers zijn er niet, want er ligt een groot taboe op dit onderwerp. De instanties kunnen de grote vraag naar hulp bijna niet aan, dus zijn de wachtlijsten vaak lang. Om deze tijd te overbruggen kunnen mensen naar het Leontienhuis, een centrum voor herstel.

"Het is als een soort duiveltje en engeltje op je schouders: Je weet als mens wat goed voor je is, maar dan hoor je de eetstoornis erdoorheen schreeuwen", vertelt de 26-jarige Robin. Ze gaat al 2,5 jaar wekelijks naar het Leontienhuis vanwege haar anorexia. "Ik stond al heel lang op de wachtlijst en ik zocht hulp om die tijd te overbruggen."

Robins eetstoornis werd steeds heftiger tot het punt dat het echt gevaarlijk werd. "Je bent je wel heel bewust waar je mee bezig bent. Je maakt dan niet alleen jezelf bang maar ook je omgeving."

Beluister de eerste aflevering van Eetstrijd:

Gevangenis in je hoofd

Een eetstoornis is een psychische stoornis waarbij er sprake is van verstoord eetgedrag, vaak veroorzaakt door onderliggende problemen zoals angst of depressie. "Het is of je iemand vraagt om een brandend huis in te lopen", legt Fieke, manager van het Leontienhuis uit. "Zo voelt het als iemand met een eetstoornis een boterham met kaas moet eten."

Het overkomt vooral vrouwen tussen de 15 en 30 jaar. Toch ontwikkelen ook steeds meer mannen en kinderen een eetstoornis.

“Ik denk dat de jongste persoon 10 jaar oud was. Onlangs is er een man langsgekomen van 69 die ook worstelt met een eetstoornis. Dan zie je dus eigenlijk dat er het in alle leeftijdscategorieën en fases voor kan komen", legt Fieke uit.

Volgens Fieke is het alsof je leeft in een gevangenis die je zelf hebt ontwikkeld in je hoofd. "Het is heel triest als je zoveel regels hebt in je hoofd, dingen die je moet, eisen die je jezelf stelt. Je kunt niet zomaar spontaan iets doen, dat is natuurlijk verschrikkelijk."

Menselijker

Het Leontienhuis gaat anders te werk dan een behandelcentrum. Manager Fieke legt uit dat je in een behandelinstelling voor therapie komt en met vaste protocollen werkt. Dat is in het Leontienhuis anders. "Hier is het allemaal wat flexibeler en staat het niet zo vast. Er wordt meer gekeken naar wat er nodig is wat het een stukje menselijker maakt."

De 21-jarige Eline gaat nu al langer dan een jaar wekelijks naar het Leontienhuis. "Ik heb normaal online therapie, dus dit is wel anders. De emoties zaten dan ook wel hoog toen ik hier voor het eerst kwam. Iedereen praat hier over eetstoornissen, terwijl ik het niet eens zo noem."

Toch vindt Eline de herkenning wel heel fijn. "Je denkt vaak dat je de enige bent, niemand je begrijpt en dat is ook wel lastig."

Het Leontienhuis kent een aantal regels. Zo moet iedereen tijdens de lunch twee boterhammen met goed beleg eten. Dat klinkt heel normaal, maar is het volgens Fieke niet. "Je merkt door de jaren heen dat er heel veel mensen zijn geweest die hier voor het eerst weer brood hebben gegeten."

Innerlijke strijd

Het is voor deelnemers een innerlijke strijd om dit te eten. Zo ook voor de 16-jarige Nina. "Ik word niet heel blij van de lunch maar ik weet wel dat het moet", vertelt ze in de aflevering van de Hart van Nederland-podcast Eetstrijd.

Er zijn allerlei soorten eetstoornissen. De 3-jarige Fay heeft bijvoorbeeld de eetstoornis ARFID en eet alleen brood met pindakaas:

1:56

Ouders vragen aandacht bizarre eetstoornis: Fay (3) eet alleen brood met pindakaas en chocopasta

In de Hart van Nederland-podcast EetStrijd loopt verslaggever Britt Lap vier dagen mee in het Leontienhuis: een expertisecentrum waar mensen met een eetstoornis samen met coaches en ervaringsdeskundigen werken aan herstel van een eetstoornis. Britt praat met deelnemers over hun moeilijke momenten, ze is erbij tijdens de lunch/avondeten en spreekt ouders die vertellen hoe groot de impact van een eetstoornis is op hun gezin.

Ben jij of ken je iemand die te maken heeft met een eetstoornis? Dan kun je terecht bij WEET, de Nederlandse patiëntenvereniging voor eetstoornissen, of Proud2BMe, de grootste online hulpsite van Nederland en België op gebied van eetproblematiek.